BBC કેટલું જૂનું છે, તેનું નાણાકીય મોડલ શું છે અને મીડિયા નેટવર્ક કેટલા દેશોમાં ફેલાયેલું છે, જાણો સંપૂર્ણ માહિતી
આવકવેરા વિભાગની ટીમો આજે દિલ્હી અને મુંબઈમાં બીબીસી તરીકે ઓળખાતી બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કંપનીની ઓફિસે પહોંચી હતી. પહેલા સમાચાર આવ્યા હતા કે આ દરોડો છે, પરંતુ પાછળથી આવકવેરા વિભાગે સ્પષ્ટ કર્યું કે આ દરોડો નથી પરંતુ સર્વે છે. જો કે, આ સર્વેમાં આવકવેરા વિભાગને શું જાણવા મળ્યું, હાલમાં તેમના તરફથી કોઈ નિવેદન બહાર પાડવામાં આવ્યું નથી. પરંતુ વિપક્ષનો આરોપ છે કે આવું એટલા માટે કરવામાં આવ્યું કારણ કે તાજેતરમાં જ ગુજરાત રમખાણો પર બીબીસીની ડોક્યુમેન્ટ્રી ‘ઈન્ડિયાઃ ધ મોદી ક્વેશ્ચન’ આવી હતી. આને લઈને ઘણો વિવાદ પણ થયો હતો. કેન્દ્ર સરકારે પણ યુટ્યુબ અને ટ્વિટરને પીએમ મોદી પર રિલીઝ થયેલી બીબીસીની ડોક્યુમેન્ટ્રી ‘ઈન્ડિયાઃ ધ મોદી ક્વેશ્ચન’ શેર કરતા વીડિયો અને ટ્વીટને હટાવવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
બીબીસીની સ્થાપના ક્યારે થઈ હતી
બ્રિટિશ બ્રોડકાસ્ટિંગ કોર્પોરેશન (BBC)ની સ્થાપના 18 ઓક્ટોબર 1922ના રોજ કરવામાં આવી હતી. એટલે કે આ સમાચાર એજન્સીને સો વર્ષથી વધુ સમય થઈ ગયો છે. બીબીસીમાં પ્રકાશિત એક અહેવાલ અનુસાર, 14 નવેમ્બર 1922ના રોજ બીબીસીએ તેની પ્રથમ દૈનિક રેડિયો સેવા શરૂ કરી હતી. તેમનો પહેલો કાર્યક્રમ બરાબર સાંજે 6 વાગ્યે શરૂ થયો હતો, જે ન્યૂઝ બુલેટિન હતો. આ પછી હવામાનની માહિતી આપવામાં આવી હતી. આ આખું બુલેટિન અંગ્રેજીમાં વાંચવામાં આવ્યું હતું, જે આર્થર બુરોઝે વાંચ્યું હતું.
બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસ ક્યારે શરૂ થઈ?
બીબીસીએ તેની વિશ્વ સેવા 19 ડિસેમ્બર 1932ના રોજ શરૂ કરી હતી. તેની શરૂઆત રાજા જ્યોર્જ પંચમના નાતાલના સંદેશથી થઈ હતી, જે તેણે બ્રિટન સહિત વિશ્વના તે ભાગોમાં જારી કરી હતી, જ્યાં અંગ્રેજી શાસન હતું. આ સંદેશ શોર્ટવેવ પર પ્રસારિત કરવામાં આવ્યો હતો. BBC અનુસાર, ‘BBC વર્લ્ડ સર્વિસ આજે ભૌગોલિક વિસ્તાર, ભાષાની પસંદગી અને પ્રેક્ષકોની પહોંચના સંદર્ભમાં વિશ્વનું સૌથી મોટું બાહ્ય પ્રસારણકર્તા છે.’ આજે BBC વિશ્વભરની 40 થી વધુ ભાષાઓમાં પ્રસારણ કરે છે. જ્યારે બીબીસી ઓનલાઈન વિશે વાત કરીએ તો તેની શરૂઆત વર્ષ 1997માં થઈ હતી. ટીવી વિશે વાત કરીએ તો, 1936માં જ હાઈ ડેફિનેશન ટેલિવિઝન સેવા પૂરી પાડનાર બીબીસી વિશ્વનું પ્રથમ બ્રોડકાસ્ટર હતું.
ભારતમાં બીબીસીની શરૂઆત ક્યારે થઈ?
ભારતમાં બીબીસી સેવાઓ 1940 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી. જોકે, 1972માં બીબીસીને ભારતમાંથી હાંકી કાઢવામાં આવ્યું હતું. તે સમયે દિલ્હીના બ્યુરો ચીફ માર્ક ટુલીને પાછા જવું પડ્યું હતું. જોકે આ સમયે BBC ભારતમાં પ્રતિષ્ઠિત મીડિયા જૂથ તરીકે કામ કરે છે. BBC વર્લ્ડ સર્વિસ હાલમાં અંગ્રેજી સહિત 40 થી વધુ ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ છે. તેમાં હિન્દી, મરાઠી, ગુજરાતી, તેલુગુ અને પંજાબી મુખ્ય છે.
બીબીસીની વાર્ષિક આવક
બીબીસી દર વર્ષે કેટલી આવક કરે છે તેનો અહેવાલ તેમની વેબસાઈટ પર આવે છે. આ અહેવાલ તેમની સત્તાવાર વેબસાઇટ પર નામથી ઉપલબ્ધ છે. બ્રિટનની પ્રતિષ્ઠિત મીડિયા કંપની BBC… ટેલિવિઝન, રેડિયો, સમાચાર અને ડિજિટલ ક્ષેત્રમાં કામ કરે છે. જો આપણે 2021/22 ના રિપોર્ટ પર નજર કરીએ તો, કંપનીએ વર્ષ 2022 માં 53,539 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરી હતી. જો કે, તેનું વર્કિંગ મોડલ અનોખું છે. સામાન્ય રીતે, મોટાભાગના મીડિયા હાઉસ જાહેરાતો દ્વારા કમાણી કરે છે, જ્યારે બીબીસી ટ્રસ્ટ તરીકે કામ કરે છે. કંપનીની મોટાભાગની આવક લાઇસન્સ ફીની આવકના રૂપમાં છે.
આ પણ વાંચો : BBC ની દિલ્હી અને મુંબઈ ઓફિસ પર ઇન્કમટેક્સ વિભાગના દરોડા