વર્કફોર્સમાં મહિલાઓની ભાગીદારી કેટલી વધી છે, કેવા પડકારો આવી રહ્યા છે?
મુંબઇ, 8 માર્ચ, 2025: આજકાલ મહિલાઓ પુરુષોની સમોવડી બની ગઇ છે. જોકે પુરુષ કરતા મહિલાઓની જવાબદારી ઘણી વધુ હોય છે જેમ કે ઘર, બાળકો સાથે જોબ કરવાની હોય છે. ત્યારે સરકાર કર્મચારીઓમાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધારવા માટે સતત પ્રયાસ કરી રહી છે. તે ઈચ્છે છે કે જ્યારે વિકસિત ભારત 2047નું સપનું સાકાર થાય ત્યારે મહિલાઓનો વર્કફોર્સમાં નોંધપાત્ર હિસ્સો હોવો જોઈએ. કેન્દ્રીય શ્રમ સચિવ સુમિતા ડાવરા કહે છે કે સરકારનું મોટું લક્ષ્ય 2047 સુધીમાં 70% મહિલાઓને વર્કફોર્સમાં સામેલ કરવાનું છે. તેમણે મહિલાઓને આર્થિક રીતે મજબૂત બનાવવા માટે વધુ સારા શિક્ષણ, માર્ગદર્શન અને નાણાકીય મદદ પર ભાર મૂક્યો હતો.
નિયોગ્રોથનો તાજેતરનો નિયોઇન્સાઇટ્સ રિપોર્ટ ભારતમાં મહિલાઓની વધતી જતી ઉદ્યોગસાહસિક ભાવનાને પણ પ્રકાશિત કરે છે. આ સર્વેમાં 3,000+ મહિલા સાહસિકોએ ભાગ લીધો હતો. આમાં, તેમના પ્રેરણા સ્ત્રોતો, પડકારો અને સામાજિક અસર પર ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. નિયોગ્રોથ એ NBFC-ML (નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્સિયલ કંપની – મિડ-લેયર) છે જે MSME ફાઇનાન્સિંગ દ્વારા મહિલા સાહસિકોને સમર્થન આપે છે.
મહિલા સાહસિકોને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂર છે
સીઆઈઆઈની એક ઈવેન્ટમાં બોલતા ડાવરાએ કહ્યું કે આવનારા સમયમાં એવા ઘણા ક્ષેત્રો છે જ્યાં મહિલાઓની ભાગીદારી વધુ વધી શકે છે. તેમણે રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP) હેઠળ મહિલા શિક્ષણને મજબૂત કરવાની જરૂરિયાત વ્યક્ત કરી હતી. તેમણે મહિલા સાહસિકો માટે આર્થિક સહાય અને યોગ્ય માર્ગદર્શન (માર્ગદર્શન)ને પણ જરૂરી ગણાવ્યું હતું.
મહિલા રોજગારમાં પડકારો
મહિલાઓને નોકરી મેળવવા અને રાખવા માટે ઘણા પડકારોનો સામનો કરવો પડે છે. જેમ કે કામની ઓછી તકો, પુરુષો કરતાં ઓછો પગાર, નોકરીની સુરક્ષાની ચિંતા, ઘર અને કારકિર્દીને સંતુલિત કરવામાં મુશ્કેલી. ડાવરા કહે છે કે 45% મહિલાઓ પરિવાર અને બાળકોની સંભાળ રાખવાને કારણે નોકરી કરી શકતી નથી. જોકે, છેલ્લા છ વર્ષમાં મહિલાઓની આર્થિક ભાગીદારીમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે. ડાવરાએ કહ્યું કે આજે મહિલાઓ સર્વિસ સેક્ટર, ટેક્નોલોજી, ફાઇનાન્સ અને મેન્યુફેક્ચરિંગમાં ઉત્તમ કામ કરી રહી છે.
મહિલાઓની વધતી ભાગીદારી
15 વર્ષથી વધુ ઉંમરની મહિલાઓનો વર્કફોર્સ પાર્ટિસિપેશન રેટ (WPR) 2017-18માં 22% હતો, જે 2023-24માં વધીને 40.3% થયો છે. તે જ સમયે, 2017-18માં મહિલા શ્રમ દળ સહભાગિતા દર (LFPR) 23% હતો, જે હવે 42% પર પહોંચી ગયો છે. તેમણે તેને ભારતના આર્થિક પરિવર્તનનો મહત્વપૂર્ણ સંકેત ગણાવ્યો હતો. હવે વધુ શિક્ષિત મહિલાઓ પણ કામ કરી રહી છે. 2023-24માં પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ અને તેનાથી વધુ શિક્ષણ ધરાવતી 40% મહિલાઓ કામ કરતી હતી, જ્યારે છ વર્ષ પહેલા આ આંકડો 35% હતો.
મહિલા સાહસિકો સામે પડકારો
મહિલા સાહસિકો લિંગ પૂર્વગ્રહ (27%), બજારની વધઘટ (34%) અને સંસાધનોનો અભાવ (32%) જેવા પડકારોનો સામનો કરે છે. આ હોવા છતાં, તેણી નાણાકીય શિસ્ત જાળવી રાખે છે. જેના કારણે 93% મહિલાઓ પોતાની આર્થિક જરૂરિયાતો જાતે જ મેનેજ કરે છે અને સમયસર EMI ચૂકવે છે. મહિલાઓ પણ પોતાની જાતને સતત અપડેટ કરતી રહે છે, જેથી તેઓ આવનારા પડકારોનો સામનો કરી શકે. 90% મહિલા ઉદ્યોગપતિઓ તેમના ગ્રાહક આધારને વધારવા અને કામગીરીને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવવા માટે ડિજિટલ તકનીકો અપનાવી રહી છે.
આ પણ વાંચોઃ થાનમાં મગફળીના ગોદામમાં લાગી ભીષણ આગ, 50 હજાર કિલોથી વધુ મગફળી ખાખ
ઝડપી, સચોટ અને પ્રમાણિત સમાચાર મેળવવા નીચે જણાવેલા અમારા કોઈપણ વૉટ્સએપ ગ્રુપમાં જોડાઈ શકો છો >>>
https://chat.whatsapp.com/LuLIACK4WTYDPGdlAsSGrD
