પશ્ચિમ એશિયાનો દેશ કતાર હાલમાં વિશ્વભરમાં ચર્ચામાં છે. તેનું કારણ એ છે કે ત્યાં 22મો વિશ્વ ફૂટબોલ કપ એટલે કે ફીફા વર્લ્ડ કપ 2022નો મહાસંગ્રામ શરુ થઈ ગયો છે. આ ઈવેન્ટમાં વિશ્વના 32 દેશોની ટીમો ભાગ લઈ રહી છે. આ ટુર્નામેન્ટ આગામી 26 દિવસ સુધી ચાલશે. આ ટુર્નામેન્ટ જોવા માટે વિશ્વભરમાથી હજારો ફૂટબોલ પ્રેમીઓ આ દેશમાં પહોંચી રહ્યા છે. જેને કારણે કતારને શું ફાયદો થઈ રહ્યો છે, તે જાણીએ.
આ પણ વાંચો : FIFA World Cup: કતારમાં ઈરાનના હિજાબનો વિરોધ, ઈરાની ટીમે રાષ્ટ્રગીત ગાવાનો ઈન્કાર કર્યો
કતારે વર્લ્ડ કપ પાછળ 2 લાખ મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ કર્યો
કતાર હવે 22મા FIFA વર્લ્ડ કપ (2022)નું આયોજન કરી રહ્યું છે. આ માટે તેણે 2 લાખ મિલિયન ડોલરનો ખર્ચ કરીને 8 સ્ટેડિયમ, એક નવું એરપોર્ટ અને નવી મેટ્રો લાઇન બનાવી છે. આ ફૂટબોલ વર્લ્ડ કપને અત્યાર સુધીના ઈતિહાસનો સૌથી મોંઘો વર્લ્ડ કપ કહેવામાં આવી રહ્યો છે. જો કે તેમ છતાં કતાર તેના ઉદ્દેશ્યમાં સફળ થતું જણાતું નથી.
શું છે કતારનો ઇતિહાસ ?
કતાર એ અરબી દ્વીપકલ્પના ઉત્તર પૂર્વ કિનારે આવેલો છે. સાઉદી અરેબિયા તેના દક્ષિણ છેડે છે અને બીજી ત્રણ બાજુ પર્સિયનનો અખાત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે કતાર નામ જુબારા નામના શહેરના પ્રાચીન નામ ‘કતારા’ પરથી આવ્યું છે, જે પાછળથી કતાર તરીકે ઓળખાયું છે. આ દેશનો કુલ વિસ્તાર 11,571 ચોરસ કિલોમીટર છે અને વસ્તી લગભગ 28 લાખ છે. ત્યાંનું ચલણ રિયાલ છે. કતારની રાજધાનીનું નામ દોહા છે. આ દેશના વડાપ્રધાન ખાલિદ બિન ખલીફા બિન અબ્દુલ અઝીઝ અલ થાની છે અને રાષ્ટ્રપતિ તમીમ બિન હમાદ અલ થાની છે.
વિશ્વનો બીજો સૌથી ધનિક દેશ
70 વર્ષ પહેલા કતાર માથાદીઠ જીડીપીની દ્રષ્ટિએ વિશ્વનો બીજો સૌથી ધનિક દેશ બન્યો હતો. વિશ્વની મોટી વસ્તી ત્યાં રહેતી હતી. વર્ષ 1783 માં, કુવૈતના અલ ખલીફા રાજવંશે આ નાના દેશ પર શાસન કરવાનું શરૂ કર્યું. જે બાદ તુર્કીએ કતાર પર કબજો જમાવ્યો હતો. 1914માં જ્યારે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ શરૂ થયું ત્યારે બ્રિટને તેના પર કબજો કર્યો. વર્ષ 1971માં બ્રિટને કતારને આઝાદ કરી અને તેની સત્તા સાઉદી અરેબિયાને સોંપી દીધી, પરંતુ બીજા જ વર્ષે ખલીફા બિન હમાદે કતારને સ્વતંત્ર જાહેર કરી અને તેનું શાસન શરૂ કર્યું. આ સાથે, કતારમાં એવું પરિવર્તન થયું કે તે સંપત્તિના મામલામાં વિશ્વમાં બીજા નંબર પર પહોંચી ગયું.
કતારના લોકો વિચરતી હતા
કતારના જૂના વડીલો કહે છે કે છેલ્લી સદી સુધી ત્યાં વિચરતી લોકો રહેતા હતા. તેઓ માછલી પકડીને અથવા મોતી ચૂંટીને ગુજરાન ચલાવતા હતા. કતારના મોટાભાગના લોકો વિચરતી જાતિના હતા અને ખોરાક અને પાણીની શોધમાં એક જગ્યાએથી બીજી જગ્યાએ ભટકતા હતા. વર્ષ 1930 થી 40 માં, જ્યારે જાપાને પણ મોતીનું ઉત્પાદન કરવાનું શરૂ કર્યું ત્યારે કતારના લોકોની હાલત ખરાબ થઈ ગઈ. જેના કારણે કતારના લોકોનો ધંધો ઠપ થઈ ગયો અને દેશના લોકો પોતાના માધ્યમથી દેશ છોડવા લાગ્યા. જેના કારણે કતારની વસ્તી ઘટીને 25 હજાર થઈ ગઈ હતી.
તેલને કારણે બદલાયું ભાગ્ય
વર્ષ 1939 માં, બ્રિટિશ કંપનીએ કતારમાં ઘણા તેલના કુવાઓ શોધી કાઢ્યા અને તેનું શોષણ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ સાથે કતારગામના દિવસો ફરી વળવા લાગ્યા. તેલના શોષણને કારણે કતારમાં કારોબારમાં તેજી આવી હતી, જેના કારણે બહાર ગયેલા કતારીઓ પોતાના દેશમાં પાછા ફરવા લાગ્યા હતા. સ્થિતિ એવી બની કે કતારની વસ્તી વર્ષ 1950માં 25 હજારથી વધીને 1970માં 1 લાખ થઈ ગઈ. આ સાથે દેશની અર્થવ્યવસ્થા પણ 300 મિલિયન ડોલર સુધી પહોંચી ગઈ. જ્યારે અંગ્રેજોએ કતાર છોડ્યું, ત્યારે તે આર્થિક રીતે સમૃદ્ધ દેશ બની ગયો હતો અને તેણે આ વિકાસને ચારે બાજુ ફેલાવવાનું હતું.
વિશ્વમાં ખતરો પેદા કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે કતાર
વિશ્વમાં પોતાનો ખતરો બનાવવા માટે, કતારએ અલ જઝીરા જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય ચેનલ શરૂ કરી, જે કોઈપણ દેશ સામે કતારનું સૌથી મોટું સોફ્ટ વેપન બની ગયું. જેમણે ઘણા મુસ્લિમ દેશોમાં સરકારો બનાવવા અને તોડી પાડવાનું કામ કર્યું. પોતાના દેશમાં પર્યાપ્ત વસ્તીના અભાવને કારણે કતારે અમેરિકા, ફ્રાન્સ જેવા દેશોને અહીં સૈન્ય મથકો બનાવવા આમંત્રણ આપ્યું હતું. આ સાથે યુરોપના ઘણા દેશોની પ્રોપર્ટીમાં રોકાણ કર્યું, જેથી ઓઈલ ખતમ થયા પછી પણ તેની અર્થવ્યવસ્થાને નુકસાન ન થાય.
ઇસ્લામનો હિમાયતી દેશ
વાસ્તવમાં કતાર શરૂઆતથી જ કટ્ટરપંથી ઇસ્લામનું મોટું હિમાયતી રહ્યું છે. વિશ્વમાં મસ્જિદો-મદરેસાઓ અને જમાતોને દર વર્ષે કતારના ધનિકો દ્વારા ભારે ભંડોળ આપવામાં આવે છે. તેની પાછળ કતારનો હેતુ વિશ્વના તમામ મુસ્લિમોનો એકમાત્ર નેતા બનવાનો છે. ISIS અને અલ કાયદા જેવા ઘણા કટ્ટરપંથી આતંકવાદી સંગઠનો સાથે કતારના જોડાણના સમાચાર પણ સમયાંતરે બહાર આવતા રહે છે.
કતારે ઝાકિર નાઈકને વર્લ્ડ કપ માટે આમંત્રણ આપ્યું
આ વખતે પણ કતરે કટ્ટર ઈસ્લામિક ઉપદેશક અને ભારતમાં ભાગેડુ જાહેર કરાયેલા ઝાકિર નાઈકને ફિફા વર્લ્ડ કપ 2022માં આમંત્રિત કરીને નવો વિવાદ સર્જ્યો છે. તેમની આ કટ્ટરપંથી છબી જોઈને વિશ્વના મોટાભાગના દેશોના વડાઓએ ફિફા વર્લ્ડ કપ જોવા કતાર જવાનું ટાળ્યું છે, જેના કારણે કતારના નેતાઓને ભારે આઘાત લાગ્યો છે. હવે, પ્રશ્ન એ છે કે શું કતારના નેતાઓ આ બધી બાબતોમાંથી કટ્ટરતાને અનુસરવાનું ચાલુ રાખશે?
