CCIએ ગૂગલને 1,337.76 કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકાર્યો, આ છે કારણ

નવી દિલ્હીઃ કોમ્પિટિશન કમિશન ઓફ ઈન્ડિયા (CCI)એ વિશ્વની સૌથી મોટી ઈન્ટરનેટ સર્ચ સુવિધા પૂરી પાડતી અમેરિકન કંપની ગૂગલને 1,337.76 કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકાર્યો છે. એન્ડ્રોઈડ મોબાઈલ ડિવાઈસ ઈકોસિસ્ટમમાં પોતાના એકાધિકારનો દુરુપયોગ કરવા માટે ગૂગલને દંડ ફટકારવામાં આવ્યો છે. આ ઉપરાંત આયોગ દ્વારા ગુગલને અયોગ્ય વેપાર ગતિવિધિઓને નિર્ધારિત સમયસીમાની અંદર બંધ કરવા માટે નિર્દેશ કર્યો છે. CCIએ એન્ડ્રોઈડ સ્માર્ટફોન યુઝર્સની ફરિયાદના આધારે એપ્રિલ 2019માં વિસ્તૃત તપાસના આદેશ આપ્યા હતા.

કામકાજને સુધારવાનો નિર્દેશ
CCIએ અગ્રણી ઈન્ટરનેટ કંપનીને અન્યાયી વ્યાપારી પ્રથાઓને રોકવા અને બંધ કરવા નિર્દેશ આપ્યો છે. પંચે ગુરુવારે એક સત્તાવાર માહિતીમાં જણાવ્યું હતું કે ગૂગલને પણ નિર્ધારિત સમયમર્યાદામાં તેની કામગીરીમાં ફેરફાર કરવા માટે નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો છે.

CCI ઇન્ડિયાએ તેના સત્તાવાર ટ્વિટર એકાઉન્ટ પર પોસ્ટ કરીને માહિતી આપી છે. પોસ્ટમાં લખ્યું છે કે “એન્ડ્રોઇડ મોબાઇલ ઉપકરણ ઇકોસિસ્ટમમાં બહુવિધ બજારોમાં સ્થાનનો દુરુપયોગ કરવા બદલ ગૂગલને દંડ કરવામાં આવ્યો છે.”

ગૂગલની કાર્યપ્રણાલી
ગૂગલ એન્ડ્રોઈડ ઓએસનું સંચાલન કરે છે. આ માટે તે અન્ય કંપનીઓને લાઇસન્સ પણ આપે છે. ગૂગલની OS અને એપ્લિકેશન્સનો ઉપયોગ OEMs એટલે કે મૂળ સાધનોના ઉત્પાદકો દ્વારા તેમના મોબાઈલ ઉપકરણો માટે કરવામાં આવે છે. OS અને એપના ઉપયોગને લઈને ઘણા પ્રકારના કરારો કરવામાં આવી રહ્યા છે, જેને મોબાઈલ એપ્લિકેશન ડિસ્ટ્રિબ્યુશન એગ્રીમેન્ટ (MADA) કહેવામાં આવે છે.

CCIએ શું કહ્યું?
CCIએ તેના નિવેદનમાં સ્પષ્ટપણે કહ્યું કે MADA એ ખાતરી આપી છે કે સર્ચ એપ, વિજેટ અને ક્રોમ બ્રાઉઝર એન્ડ્રોઈડ ઉપકરણો પર પ્રી-ઈન્સ્ટોલ છે, જેણે ગૂગલની સર્ચ સર્વિસને તેના સ્પર્ધકો પર નોંધપાત્ર સ્પર્ધાત્મક ટક્કર આપી છે. વધુમાં, ગૂગલે તેની અન્ય એપ્સ, યુટ્યુબના સંદર્ભમાં તેના સ્પર્ધકો પર નોંધપાત્ર સ્પર્ધાત્મક અગ્રેસરતા મેળવી છે. આ સેવાઓના સ્પર્ધકો બજાર ઍક્સેસના સમાન સ્તરનો લાભ લઈ શકતા નથી જે ગૂગલ દ્વારા સુરક્ષિત અને એમ્બેડ કરવામાં આવ્યા હતા. CCIએ એમ પણ કહ્યું હતું કે, ગૂગલે બજારમાં પ્રવેશવા અથવા ચલાવવા માટે સ્પર્ધા માટે પ્રવેશ અવરોધ ઊભો કર્યો છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, CCIએ એન્ડ્રોઇડ મોબાઇલ ડિવાઇસ ઇકોસિસ્ટમનો દુરુપયોગ કરવા બદલ ગૂગલને દંડ ફટકાર્યો છે.

2018માં દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો
આ પહેલાં CCIના આદેશ અનુસાર, 8 ફેબ્રુઆરી 2018ના રોજ પણ Google પર 135.86 કરોડ રૂપિયાનો દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો. તે સમયે પણ, તેની પાછળની CCIએ ગૂગલને ઓનલાઈન સર્ચ અને એડવર્ટાઈઝિંગ માર્કેટમાં તેની મજબૂત સ્થિતિનો દુરુપયોગ કરવા માટે દોષિત માન્યું હતું. તમને જણાવી દઈએ કે Google પર દંડની રકમ રૂ. 135.86 કરોડ હતી, જે નાણાકીય વર્ષ 2013, 14 અને 15માં ભારતમાં કંપનીની સરેરાશ આવકના 5 ટકા છે.