ગુજરાતમાં આદિવાસી વિસ્તારમાં હોળીની પરંપરાગત ઉજવણીઃ જુઓ વીડિયો અને તસવીરોમાં
- આદિવાસી સમુદાયની હોળીની પરંપરાઓ સંસ્કૃતિનું જતન સાથે આજના આધુનિક યુગમાં તેમની ઓળખને જાળવી રાખે છે. હોળીનો આ પરંપરાગત અભિગમ આદિવાસી સમુદાયની સરળતા, એકતા અને આનંદનું પ્રતીક
- આદિવાસી વિસ્તારોમાં હોળીની ઉજવણી એક એવો પ્રસંગ છે જેમાં સંસ્કૃતિ, પરંપરા અને સામાજિક એકતાનું સુંદર સંગમ
અરવલ્લી, 14 માર્ચ, 2025: ગુજરાતના આદિવાસી વિસ્તારોમાં હોળી અને રંગપર્વ (ધૂળેટી)ની પરંપરાગત ઉજવણી થઈ રહી છે. Traditional Holi celebrations in tribal areas of Gujarat ખાસ કરીને અરવલ્લી જિલ્લામાં આ દિવસોમાં અનેરો ઉત્સાહ જોવા મળે છે.
હોળીની ઉજવણી દેશભરમાં અલગ-અલગ રીતે થાય છે, પરંતુ આદિવાસી વિસ્તારોમાં તેની ઉજવણીનું એક અલગ જ સ્વરૂપ જોવા મળે છે. ગુજરાતના અરવલ્લી અને સાબરકાંઠા જિલ્લાઓમાં રહેતા આદિવાસી સમુદાયો હોળીને પોતાની પરંપરાગત રીતે ઉજવે છે, જેમાં સંસ્કૃતિ, રિવાજો અને સામાજિક એકતાનું અનોખું સંગમ જોવા મળે છે.
આદિવાસી સમુદાયોમાં હોળીનું મહત્ત્વ એટલે તેમની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓનું જતન કરવાનું માધ્યમ…આદિવાસીઓ માટે હોળી એક એવો પ્રસંગ છે જેમાં સમગ્ર ગામ એકસાથે આવે છે અને એકબીજા સાથે આનંદની ઉજવણી કરે છે. આ તહેવારમાં નાના બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો અને મહિલાઓ સુધી દરેક ભાગ લે છે, જે તેની સામાજિક સર્વસમાવેશકતા દર્શાવે છે.આદિવાસી વિસ્તારોમાં હોળીની ઉજવણીનું એક મુખ્ય આકર્ષણ છે ઢોલ અને નગારાની ધૂન. ઢોલ એ આદિવાસી સમુદાયનું પરંપરાગત વાદ્ય છે, જેને હોળીના દિવસે ખાસ રીતે વગાડવામાં આવે છે. આ ઢોલની ધૂન પર આદિવાસી લોકો પરંપરાગત નૃત્યો કરે છે,ઢોલની ધૂન એટલી ઉત્સાહજનક હોય છે કે તે આખા ગામને એક સાથે નૃત્ય માટે પ્રેરે છે. આ ઢોલનું વાદન માત્ર આનંદનું પ્રતીક નથી, પરંતુ તે આદિવાસી સમુદાયની સંસ્કૃતિનું પણ પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
આ પણ વાંચોઃ અમદાવાદ ખાતે વૈદિક હોલિકા દાહનમાં CM ભુપેન્દ્ર પટેલ સહભાગી થયા
અરવલ્લી અને સાબરકાંઠા જિલ્લાઓના આદિવાસી સમુદાયોમાં હોળીના દિવસે અનેક પરંપરાગત રિવાજો જોવા મળે છે. આમાંનો એક મહત્વનો રિવાજ છે શોક પૂર્ણ કરવાની પ્રથા. જે પરિવારમાં કોઈ વ્યક્તિનું મૃત્યુ થયું હોય, તે પરિવારને ગામના વડીલો દ્વારા હોળીની ઉજવણીમાં ભાગ લેવા માટે આમંત્રણ આપવામાં આવે છે. આ પ્રથા એક સામાજિક સંદેશ આપે છે કે જીવન ચાલતું રહે છે અને દુઃખની ઘડીઓ પછી પણ આનંદની શરૂઆત થઈ શકે છે. આ પ્રક્રિયામાં પરિવારને હોળીની આગ પાસે લઈ જવામાં આવે છે અને ગામના લોકો તેમનું સ્વાગત કરે છે. આ રીતે તેમનું શોક પૂર્ણ થાય છે અને તેઓ ફરીથી સમાજના એક ભાગ બને છે.
હોળીના દિવસે આદિવાસી સમુદાયમાં નવપરિણીત યુગલો અને નવજાત શિશુઓનું ખાસ સ્વાગત કરવામાં આવે છે. આ દિવસે નવપરિણીત યુગલોને હોળીની આગની પ્રદક્ષિણા કરવા માટે કહેવામાં આવે છે અને તેમના માટે પૂજા કરવામાં આવે છે. આ પ્રથા નવા જીવનની શરૂઆતનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે અને તેમના સુખી દાંપત્ય જીવન માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, નવજાત શિશુઓને પણ હોળીની આગની પાસે લઈ જવામાં આવે છે અને તેમના ઉજ્જવળ ભવિષ્ય માટે આશીર્વાદ આપવામાં આવે છે. આ રિવાજ નવી પેઢીને સમાજમાં સ્વીકારવાની અને તેમને આશીર્વાદ આપવાની એક સુંદર પરંપરા છે.આદિવાસી વિસ્તારોમાં હોળીની ઉજવણીની એક ખાસિયત એ છે કે તેમાં દરેક વય જૂથના લોકો ભાગ લે છે. નાના બાળકો, યુવાનો, મહિલાઓ અને વૃદ્ધો બધા જ હોળીના આનંદમાં ડૂબી જાય છે. બાળકો રંગો રમવામાં અને નાના નૃત્યો કરવામાં વ્યસ્ત રહે છે, જ્યારે યુવાનો ઢોલની ધૂન પર નૃત્ય કરે છે. મહિલાઓ પરંપરાગત વસ્ત્રો પહેરીને ગીતો ગાય છે અને હોળીની આગની આસપાસ એકઠા થાય છે. વૃદ્ધો આ તહેવારનું માર્ગદર્શન કરે છે અને પરંપરાઓનું પાલન થાય તેની ખાતરી કરે છે. આ રીતે હોળી આદિવાસી સમુદાયમાં એકતા અને સંગઠનનું પ્રતીક બને છે.
હોળીના દિવસે આદિવાસી સમુદાયમાં પરંપરાગત ખોરાક પણ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આમાં મકાઈની રોટલી, દાળ, ભાત અને શાકનો સમાવેશ થાય છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં મીઠાઈઓ જેવી કે પુરણપોળી અને લાડુ પણ બનાવવામાં આવે છે. રંગોની વાત કરીએ તો, આદિવાસીઓ પ્રાકૃતિક રંગોનો ઉપયોગ કરે છે, જે ફૂલો, પાંદડાં અને ખનિજોમાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ રંગો પર્યાવરણને અનુકૂળ તેમની સંસ્કૃતિનું પ્રતિબિંબ છે.આદિવાસી વિસ્તારોમાં હોળીની ઉજવણી એક એવો પ્રસંગ છે જેમાં સંસ્કૃતિ, પરંપરા અને સામાજિક એકતાનું સુંદર સંગમ જોવા મળે છે. ઢોલ-નગારાની ધૂન, પરંપરાગત નૃત્યો, શોક પૂર્ણ કરવાની પ્રથા, નવપરિણીત અને નવજાત શિશુઓનું સ્વાગત, અને સમગ્ર સમુદાયની ભાગીદારી આ તહેવારને વિશેષ બનાવે છે. આદિવાસી સમુદાયની આ પરંપરાઓ માત્ર તેમની સંસ્કૃતિનું જતન કરે છે, પરંતુ આજના આધુનિક યુગમાં પણ તેમની ઓળખને જાળવી રાખે છે. હોળીનો આ પરંપરાગત અભિગમ આદિવાસી સમુદાયની સરળતા, એકતા અને આનંદનું પ્રતીક છે, જે આપણને સૌને પ્રેરણા આપે છે.
આ પણ વાંચોઃ બાબા રામદેવે આચાર્ય બાલકૃષ્ણ સાથે હોળી રમી, પતંજલી વિશ્વવિદ્યાલયે આ બોધપાઠ આપ્યો
ઝડપી, સચોટ અને પ્રમાણિત સમાચાર મેળવવા નીચે જણાવેલા અમારા કોઈપણ વૉટ્સએપ ગ્રુપમાં જોડાઈ શકો છો >>>
https://chat.whatsapp.com/LuLIACK4WTYDPGdlAsSGrD
