ગિરનાર પરિક્રમાઃ શું છે ગિરનાર લીલી પરિક્રમાનું મહત્વ, અને ક્યારથી થાય છે શરુ
ગિરનાર પરિક્રમા જેને લીલી પરિક્રમા તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જે ગુજરાત જૂનાગઢના ગિરનાર વિસ્તારમાં દર વર્ષે યોજાતી લીલી પરિક્રમાનું ધાર્મિક મહત્વ છે. ગિરનાર લીલી પરિક્રમા દર વર્ષે દેવઉઠી એકાદશીથી કારતક પૂનમ સુધી એમ પાંચ દિવસ માટે યોજાય છે. ત્યારે આ વર્ષે લીલી પરિક્રમા 4 નવેમ્બરના રોજ પરંપરગત રીતે શરૂ થશે. પાંચ દિવસ ચાલતી આ પરંપરામાં લાખો ભક્તો હાજરી આપે છે અને ગિરનારની તળેટીમાં મોટી સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ ઉમટી પડે છે.
લીલી પરિક્રમા ક્યારે અને કેવી રીતે થાય છે?
ગિરનારની લીલી પરિક્રમા કારતક સુદ અગિયારસથી પૂનમ સુધી ચાલે છે, જેમાં એકાદશીના રોજ દામોદર કુંડમાં સ્નાન, દામોદરજીના દર્શન, ભવનાથ મહાદેવ દૂધેશ્વર મહાદેવના દર્શન, ગિરનારની તળેટીમાં રાત્રિ રોકાણ કરે છે. ત્યારે આ પાંચ દિવસની યાત્રા અગિયારસની રાત્રિથી જ લીલી ઝંડી સાથે વિધિવત પ્રારંભ થાય છે. જે દૂધેશ્વરના ભવનાથ તળેટીના રૂપાયતન દરવાજાથી શોભાયાત્રાનો પ્રારંભ થાય છે. લગભગ સાડા ત્રણ માઈલ દૂર હસનપુર અથવા જીનબાવા માડી ખાતે ભક્તો ઉત્તર તરફના પહાડોને ઓળંગીને રાત વિતાવે છે. જે પછી કારતક સુદ તેરસના દિવસે ભક્તો ગિરનારના ઉત્તર કિનારે જ્યાં સુરજકુંડ આવેલું છે ત્યાં રાત્રી રેકાણ કરે છે.
ચૌદમા દિવસે, ગિરનારની પૂર્વમાં માલવેલાથી ફ્લાઈટ લઈને દક્ષિણ તરફ બોરદેવીમાં જવાનું હોય છે. માતાજી અહીં ફળિયાની નીચે બિરાજમાન છે, જ્યાં ઘણા મહિનાઓ સુધી પાણી રહે છે. ભક્તો અહીં કુદરતી સૌંદર્યનો આનંદ માણી શકે છે. પૂનમની સવારે ભક્તો બોરદેવી છોડીને ભવનાથ તળેટીમાં પરત ફરે છે. અને આમ પાંચ દિવસની યાત્રા સંપન્ન થાય છે.
લીલી પરિક્રમાનું ધાર્મિક મહત્વ શું છે
દેવ ઊઠી એકાદશીથી પૂર્ણિમા સુધીના પાંચ દિવસ માટે ગિરનારમાં લીલુડી પરિક્રમા એટલે કે લીલી પરિક્રમા કરવાનો વિશેષ અવસર તમામ ભક્તોને મળે છે. આ સમયે આ વિધિ શા માટે કરવામાં આવે છે તેની પણ એક સુંદર કથા છે. પૌરાણિક કથાઓ અને ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન કૃષ્ણએ બહેન સુભદ્રાજીના લગ્ન માટે પ્રથમ ધાર્મિક વિધિઓ કરી હતી.
આ પણ વાંચો: મોરબી દુર્ઘટનામાં બચાવ કામગીરી કરતી BAPS સંસ્થાની પીએમ મોદીએ કરી પ્રશંસા
ભક્તો 36 કિલોમીટરનું અંતર કાપીને ગ્રીન સર્કલ પૂર્ણ કરે છે.
ગિરનારની તળેટીમાં લીલું ચક્ર પૂર્ણ કરવા માટે લાખો યાત્રાળુઓ ગિરનાર પર્વતની આસપાસ કુલ 36 કિલોમીટરનું અંતર ચાલે છે. પરિક્રમા માર્ગ પર વિવિધ ઉત્તરા મંડળો દ્વારા ભોજનની વ્યવસ્થા કરવામાં આવે છે, જ્યારે કેટલાક ભક્તો ઘરેથી કાચો માલ લાવે છે અને જંગલમાં ભોજનનો આનંદ માણતા ભોજન તૈયાર કરે છે.
14 ટ્રેનોમાં વધારાના કોચ લગાવવામાં આવ્યા
ઉલ્લેખનીય છે કે વર્ષોથી યાત્રીઓ મહિલાઓ અને બાળકોના જીવ જોખમમાં નાખીને ટ્રેન પર બેસીને કે ટ્રેનમાં બારીઓ અને બારણાઓમાં લટકતા આવતા હતા. હવે ખાસ ટ્રેન શરૂ થતાં યાત્રીઓની સુવિધામાં વધારો થશે. જુનાગઢમાં 4 નવેમ્બર, 2022થી 8 નવેમ્બર, 2022 દરમિયાન યોજાનાર “પરિક્રમા મેળા”ને ધ્યાનમાં રાખીને મુસાફરોની સુવિધા માટે, જુનાગઢ અને કાંસીયા નેશ સ્ટેશન વચ્ચે 1 નવેમ્બર, 2022થી 8 નવેમ્બર, 2022 દરમિયાન “મેળા સ્પેશિયલ ટ્રેન” ચલાવવામાં આવશે. તેમજ 14 ટ્રેનોમાં વધારાના કોચ લગાવવામાં આવશે.