‘ભ્રૂણ’ને પણ છે જીવવાનો મૂળભૂત અધિકાર, જાણો સુપ્રીમ કોર્ટે કેમ કહ્યું આવું?

નવી દિલ્હી, 15 મે: સુપ્રીમ કોર્ટે આજે મોટો નિર્ણય સંભળાવ્યો છે. કોર્ટે 20 વર્ષીય અપરિણીત મહિલા દ્વારા 27 અઠવાડિયાથી વધુની તેની ગર્ભાવસ્થાને સમાપ્ત કરવાની માંગ કરતી અરજીને ધ્યાનમાં લેવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, કહ્યું હતું કે ગર્ભમાં રહેલા ભ્રુણને પણ જીવવાનો મૂળભૂત અધિકાર છે. જસ્ટિસ બી આર ગવઈની આગેવાની હેઠળની બેન્ચે મહિલાની અરજી પર સુનાવણી કરતી વખતે આ આદેશ આપ્યો હતો, જેમાં દિલ્હી હાઇકોર્ટે 3 મેના રોજ તેણીને ગર્ભાવસ્થા સમાપ્ત કરવાની પરવાનગી નકારી હતી.

જસ્ટિસ એસવી એન ભાટી અને જસ્ટિસ સંદીપ મહેતાની બનેલી સુપ્રીમ કોર્ટની બે જજની બેન્ચે અરજદારના વકીલને કહ્યું હતું કે, “અમે કાયદાની વિરુદ્ધ કોઈ આદેશ આપી શકીએ નહીં.” ખંડપીઠે પૂછ્યું, “ગર્ભાશયમાં રહેલા બાળકને પણ જીવનનો મૂળભૂત અધિકાર છે. આ અંગે તમે શું કહો છો?” મહિલાના વકીલે કહ્યું કે મેડિકલ ટર્મિનેશન ઓફ પ્રેગ્નન્સી (એમટીપી) કાયદો માત્ર માતાની વાત કરે છે.”

કોર્ટે અરજદારની દલીલ સ્વીકારી ન હતી

ખંડપીઠે કહ્યું કે ગર્ભાવસ્થાનો સમયગાળો હવે સાત મહિનાને વટાવી ગયો છે, તો બાળકના જીવિત રહેવાના અધિકારનું શું? તમે આ કેવી રીતે સમજાવશો?” આના પર, અરજદારના વકીલે કહ્યું કે ભ્રૂણ ગર્ભમાં છે અને જ્યાં સુધી બાળકનો જન્મ ન થાય ત્યાં સુધી તે માતાનો અધિકાર છે.

વકીલે કહ્યું, “અરજીકર્તા એટલી ગંભીર પીડાદાયક સ્થિતિમાં છે કે તે તેમાંથી બહાર પણ આવી શકતી નથી. તે NEET પરીક્ષા માટે ક્લાસ લઈ રહી છે. તે અત્યંત પીડાદાયક સ્થિતિમાં છે. તે આ સમયે સમાજની ટીકાનો સામનો કરી શકતી નથી. વકીલે દલીલ કરી હતી કે તેની માનસિક અને શારીરિક તંદુરસ્તીને ધ્યાનમાં લેવી જોઈએ. આના પર ખંડપીઠે કહ્યું કે અમને માફ કરો.

હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે…

3 મેના રોજના તેના આદેશમાં હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે 25 એપ્રિલે કોર્ટે ઓલ ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેડિકલ સાયન્સ (AIIMS)ને ગર્ભ અને અરજદારની સ્થિતિ જાણવા માટે મેડિકલ બોર્ડની રચના કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો. હાઈકોર્ટે કહ્યું હતું કે, “રિપોર્ટ (મેડિકલ બોર્ડના) નું અવલોકન દર્શાવે છે કે ગર્ભમાં કોઈ જન્મજાત અસાધારણતા નથી અને ગર્ભધારણ ચાલુ રાખવામાં માતાને કોઈ જોખમ નથી, જેનાથી ગર્ભને સમાપ્ત કરવાની જરૂર પડે.”

તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે, “ભ્રૂણ સ્વસ્થ અને સામાન્ય હોવાથી અને અરજદારને ગર્ભાવસ્થા ચાલુ રાખવામાં કોઈ જોખમ નથી, તેથી ભ્રૂણહત્યા નૈતિક કે કાયદાકીય રીતે સ્વીકાર્ય નથી.”

હાઈકોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન, અરજદારે કહ્યું હતું કે 16 એપ્રિલે, તેણીએ પેટમાં અસ્વસ્થતા અનુભવી હતી અને અલ્ટ્રાસાઉન્ડ સ્કેન કરાવ્યું હતું અને તે બહાર આવ્યું હતું કે તેણી 27 અઠવાડિયાની ગર્ભવતી હતી, જે 24 અઠવાડિયાની કાયદાકીય રીતે સ્વીકાર્ય મર્યાદા કરતાં વધુ હતી.

નિયમ શું કહે છે

MTP એક્ટ હેઠળ, 24 અઠવાડિયાથી વધુ સમયગાળાની ગર્ભાવસ્થાને સમાપ્ત કરવાની મંજૂરી ત્યારે જ આપવામાં આવે છે જયારે જ્યારે તબીબી બોર્ડ દ્વારા અથવા સગર્ભા સ્ત્રીના જીવનને બચાવવાના હેતુથી ગર્ભમાં નોંધપાત્ર અસાધારણતાનું નિદાન કરવામાં આવ્યું.

આ પણ વાંચો :CJI ચંદ્રચુડે સાત સમંદર પાર ભારતીય પત્રકારોના કેમ કર્યા વખાણ, જાણો શું બોલ્યા ?