વિદાય 2023ઃ ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે દેશે નોંધપાત્ર પ્રગતિ સાધી

ગાંધીનગર, 27 ડિસેમ્બરઃ અંગ્રેજી વર્ષ 2023 પૂર્ણતાને આરે છે. સ્વાભાવિક પરંપરા મુજબ દેશ અને સાથે સાથે ગુજરાત રાજ્યે આ 365 દિવસમાં શું કામગીરી કરી, કયા ક્ષેત્રમાં પ્રગતિ કરી અને કયા ક્ષેત્રમાં પાછળ રહી ગયા તેની સમીક્ષા કરવાનો આ સમય છે. એ અનુસંધાને ઇલેક્ટ્રોિક અને ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી ક્ષેત્રની પણ સમીક્ષા થવી જોઇએ. આમ તો હજુ આ બંને ક્ષેત્રમાં ઘણું કરવાનું બાકી છે. અલબત્ત, એવું કહેવામાં પણ ખોટું નથી કે આ ક્ષેત્રો જ એવાં છે જેમાં ખૂબ ઝડપથી અને સતત પરિવર્તન આવતા રહે છે અને તેથી આ નિરંતર વિકસતાં ક્ષેત્રો છે. છતાં, 2023માં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી ક્ષેત્રે દેશે નોંધપાત્ર પ્રગતિ સાધી છે એ પણ હકીકત છે. આ ક્ષેત્રના વિકાસ માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર દ્વારા જે પ્રયાસ કરવામાં આવ્યા, જે પગલાં લેવામાં આવ્યા તેની વિગતો ખરેખર રસપ્રદ છે.

વર્ષના પ્રારંભે જ પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ ત્રણ દિવસીય સેમિકોનઇન્ડિયા 2023નું ઉદઘાટન કર્યું હતું અને તેમનાં વિશેષ સંબોધનમાં તેમણે લોકોનાં રોજિંદા જીવનમાં સેમિકન્ડક્ટરની ભૂમિકા પર ભાર મૂક્યો હતો અને કેવી રીતે ભારત સેમિકોન ઇન્ડિયા કાર્યક્રમ અંતર્ગત સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન ઇકોસિસ્ટમનું નિર્માણ કરવા કટિબદ્ધ છે એ વાત પર ભાર મૂક્યો હતો. ભારત સરકારનાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ એન્ડ ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી, સંચાર અને રેલવે મંત્રી શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદન, ખાસ કરીને સેમિકન્ડક્ટર્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને દરેક ક્ષેત્રની કાયાપલટ કરવામાં પ્રધાનમંત્રીની ભૂમિકા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. ગુજરાતનાં મુખ્યમંત્રી શ્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલે ઉપસ્થિત જનમેદનીને સંબોધન કર્યું હતું અને લેન્ડસ્કેપ, ખાસ કરીને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને સેમિકન્ડક્ટરનાં ઉત્પાદન માટે પ્રધાનમંત્રીનાં દૂરદર્શી માર્ગદર્શનને બિરદાવ્યું હતું.

ઇલેક્ટ્રોનિક્સ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને ભારત તકનીકી ક્રાંતિનું નેતૃત્વ કરી રહ્યું છે. ક્રાંતિના ભાગરૂપે, સેમીકન્ડક્ટર્સ અનિવાર્ય ભૂમિકા ભજવે છે અને સંચાર, સંરક્ષણ, ઓટોમોબાઇલ્સ અને કમ્પ્યુટિંગ ઉપકરણો સહિત લગભગ તમામ ક્ષેત્રોમાં તેનો ઉપયોગ થાય છે. દેશની પ્રગતિનાં મહત્ત્વપૂર્ણ આધારસ્તંભ – ‘ઇલેક્ટ્રોનિક્સ’ને મજબૂત કરવા અને ‘અખંડ ભારત’નાં વિઝનને મજબૂત કરવા ભારત તેની વેલ્યુ ચેઇનને વિસ્તૃત અને ગાઢ બનાવવા તથા વૈશ્વિક કક્ષાની સેમિકન્ડક્ટર ઉત્પાદન ઇકોસિસ્ટમને સુલભ કરવા સજ્જ છે.

ઇન્ડિયા સેમિકન્ડક્ટર મિશન દ્વારા જુલાઈ, 2023માં સેમિકોનઇન્ડિયા 2023 કોન્ફરન્સનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જેની થીમ ‘કેટેલિસિંગ ઇન્ડિયાઝ સેમિકન્ડક્ટર ઇકોસિસ્ટમ’ હતી. આ પરિષદમાં 23થી વધુ દેશોના 8,000થી વધુ લોકોએ ભાગ લીધો હતો. સેમીકોનઇન્ડિયા 2023 માં માઇક્રોન ટેકનોલોજી, એપ્લાઇડ મટિરિયલ્સ, ફોક્સકોન, કેડેન્સ અને એએમડી જેવી મોટી વૈશ્વિક કંપનીઓના ઉદ્યોગ અગ્રણીઓ અને ઉદ્યોગ સંગઠન, સેમિના ઉદ્યોગ અગ્રણીઓએ ભાગ લીધો હતો.

નવી દિલ્હીમાં આયોજિત ત્રણ દિવસીય જીપીએઆઈ સમિટ; ગ્લોબલ એઆઈ એક્સ્પોમાં 150થી વધુ સ્ટાર્ટઅપ્સ અને મોટી ટેક કંપનીઓએ તેમની એઆઈ એપ્લિકેશન્સ અને પ્રોડક્ટ્સનું પ્રદર્શન કર્યું હતું.

ગ્લોબલ પાર્ટનરશિપ ઓન આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (જીપીએઆઈ)ના ઇનકમિંગ સપોર્ટ ચેર તરીકે ભારત મોખરે છે અને નવી દિલ્હીમાં 12થી 14 ડિસેમ્બર, 2023 સુધી વાર્ષિક જીપીએઆઈ સમિટનું આયોજન કરે છે. જીપીએઆઈ શિખર સંમેલને 28 સભ્ય દેશો અને યુરોપિયન યુનિયનના પ્રતિનિધિઓને એકત્રિત કરવાની શરૂઆત કરી હતી, જેણે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ)ના સતત વિકસતા જતા પરિદ્રશ્યને આકાર આપતી તાકીદની બાબતો પર ગહન ચર્ચા કરવા માટે એક અસાધારણ પ્લેટફોર્મ ઊભું કર્યું હતું.

જીપીએઆઈ શિખર સંમેલન દરમિયાન હાંસલ થયેલા મુખ્ય પરિણામો નીચે મુજબ છેઃ

1. જી.પી.એ.આઈ. નવી દિલ્હી ઘોષણાએ જીપીએઆઈના સભ્યો વચ્ચે સલામત, સુરક્ષિત અને વિશ્વસનીય એઆઈને આગળ વધારવા અને જીપીએઆઈ પ્રોજેક્ટ્સના ટકાઉપણાને ટેકો આપવાની પ્રતિબદ્ધતા પર સર્વસંમતિનું નિર્માણ કર્યું હતું.
2. પ્રધાનમંત્રીએ એઆઈ”ના નૈતિક ઉપયોગ માટે વૈશ્વિક માળખું તૈયાર કરવા સંયુક્તપણે કામ કરવા અપીલ કરી હતી.
3. એઆઇ ટેલેન્ટ અને એઆઇ સંબંધિત વિચારોના ક્ષેત્રમાં મુખ્ય ખેલાડી તરીકે ભારત પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.
4. ભારત એઆઈ ઇનોવેશનના ગ્લોબલ હબ તરીકે ચમકે છે.
5. જીપીએઆઈ નવી દિલ્હી શિખર સંમેલનના એક કાર્યક્રમમાં ભારતે એઆઈ, યુકે એઆઈ સુરક્ષા સમિટ પર એઆઈ – સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સલાહકાર જૂથ માટે તમામ મુખ્ય પહેલોને એકસાથે લાવી હતી.
6. એઆઇ રિસર્ચ એનાલિટિક્સ એન્ડ નોલેજ પ્રસાર મંચ (એઆઇરાવાટ) અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ પર રાષ્ટ્રીય કાર્યક્રમ તથા ભારતમાં એઆઇ ઇકોસિસ્ટમને આકાર આપવામાં તેની ભૂમિકા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
7. સંશોધન સમુદાયને તેમના મુખ્ય અને લાગુ સંશોધનને પ્રદર્શિત કરવા માટે પ્લેટફોર્મ પ્રદાન કરવામાં આવ્યું હતું.
8. એક્સ્પોમાં સ્ટાર્ટઅપ સમુદાયને તેમના એઆઈ ઉત્પાદનો અને સેવાઓ પ્રદર્શિત કરવાની તક પૂરી પાડવામાં આવી હતી.
9. એઆઇ પિચ ફેસ્ટે આગામી સ્ટાર્ટઅપ્સને તેમની નવીનતા અને મૂલ્ય-વર્ધિત ઉત્પાદનો અને સેવાઓ માટે પિચ કરવાની તક પૂરી પાડી હતી.
10. આ સમિટમાં એઆઈને લોકો વચ્ચે ખાસ કરીને યુવાનો અને વિદ્યાર્થીઓ વચ્ચે લઈ જવા અંગેના બહુ-હિતધારક અભિગમને આગળ લાવવામાં આવ્યો હતો અને ટેકનોલોજી, નીતિ, માળખું, ઔદ્યોગિક, નૈતિક, વ્યાપાર અને શૈક્ષણિક દ્રષ્ટિકોણથી એઆઈ પર નવીનતમ પ્રગતિ પર પ્રકાશ પાડવામાં આવ્યો હતો.

જાન્યુઆરી 2023માં યોજાયેલી પ્રથમ ઇન્ડિયા સ્ટેક ડેવલપર કોન્ફરન્સ

પ્રથમ ઇન્ડિયા સ્ટેક ડેવલપર કોન્ફરન્સનું ઉદઘાટન રાજ્ય કક્ષાનાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી તથા કૌશલ્ય વિકાસ તથા ઉદ્યોગસાહસિકતા મંત્રી શ્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં મુખ્યત્વે સીએક્સઓ/એમડી/સ્થાપક સ્તરે ઉદ્યોગ સંગઠનો, ઉદ્યોગ, સિસ્ટમ ઇન્ટિગ્રેટર્સ અને સ્ટાર્ટ-અપ્સના 100થી વધુ ડિજિટલ આગેવાનોએ ભાગ લીધો હતો. આ કાર્યક્રમમાં જી -૨૦ દેશોના પ્રતિનિધિઓની ભાગીદારી પણ જોવા મળી હતી.

શ્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે પોતાનાં સંબોધનમાં જણાવ્યું હતું કે, આ પરિષદનો ઉદ્દેશ ભારત સ્ટેક-ફોર દેશોની સુલભતા વધારવાનો અને તેને અપનાવવાનો છે, જેઓ પોતાની જરૂરિયાતો અનુસાર તેને અપનાવવા અને સંકલિત કરવા આતુર છે તથા આગામી પેઢીની નવીનતા પર તેની આસપાસ કામ કરતા સ્ટાર્ટઅપ્સ, ડેવલપર્સ અને સિસ્ટમ ઇન્ટિગ્રેટર્સની એક મજબૂત ઇકોસિસ્ટમ ઊભી કરવાનો છે. મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, “એક રાષ્ટ્ર તરીકે અમારું મિશન ઇન્ડિયા સ્ટેક અથવા સ્ટેકનો એક ભાગ વિશ્વભરના તે સાહસો અને દેશોને ઓફર કરવાનું છે, જેઓ નવીનતા લાવવા અને ડિજિટલ ટ્રાન્સફોર્મેશનને વધુ સંકલિત કરવા, અમલમાં મૂકવા અને અમલમાં મૂકવા માગે છે.”

મંત્રીમંડળે રૂપે ડેબિટ કાર્ડ અને ઓછા મૂલ્યના ભીમ–યુપીઆઈ વ્યવહારોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે પ્રોત્સાહન યોજનાને મંજૂરી આપી

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે એપ્રિલ, 2022થી એક વર્ષનાં ગાળા માટે રૂપે ડેબિટ કાર્ડ્સ અને ઓછા મૂલ્યનાં ભીમ-યુપીઆઈ વ્યવહારો (વ્યક્તિથી વેપારી) માટે પ્રોત્સાહન યોજનાને મંજૂરી આપી છે.

નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં રૂપે ડેબિટ કાર્ડ્સ અને ઓછા મૂલ્યના ભીમ-યુપીઆઈ ટ્રાન્ઝેક્શન (પી2એમ)ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે મંજૂર થયેલી પ્રોત્સાહક યોજનાનો નાણાકીય ખર્ચ ₹2,600 કરોડ છે. ઉપરોક્ત યોજના હેઠળ, હસ્તગત બેંકોને અગાઉના નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટે રૂપે ડેબિટ કાર્ડ્સ અને ઓછા મૂલ્યના ભીમ-યુપીઆઈ ટ્રાન્ઝેક્શન્સ (પી2એમ) નો ઉપયોગ કરીને પોઇન્ટ-ઓફ-સેલ (પીઓએસ) અને ઇ-કોમર્સ ટ્રાન્ઝેક્શનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નાણાકીય પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે.

નાણાં મંત્રીએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23 માટેનાં અંદાજપત્ર પર પોતાનાં વક્તવ્યમાં અગાઉનાં બજેટમાં જાહેર કરવામાં આવેલી ડિજિટલ ચુકવણીઓ માટે નાણાકીય સહાય ચાલુ રાખવાનાં સરકારનાં ઇરાદાની જાહેરાત કરી હતી, જેમાં આર્થિક અને વપરાશકર્તાને અનુકૂળ પેમેન્ટ પ્લેટફોર્મનાં ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું. આ યોજના ઉપરોક્ત બજેટની ઘોષણાના પાલનમાં બનાવવામાં આવી છે.

નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માં, સરકારે ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનને વધુ વેગ આપવા માટે નાણાકીય વર્ષ 2021-22 ના બજેટની ઘોષણાના પાલનમાં પ્રોત્સાહક યોજનાને મંજૂરી આપી હતી. પરિણામે, કુલ ડિજિટલ ચુકવણી વ્યવહારોમાં વાર્ષિક ધોરણે 59 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2020-21 માં 5,554 કરોડથી વધીને નાણાકીય વર્ષ 2021-22 માં 8,840 કરોડ થઈ ગઈ છે. ભીમ-યુપીઆઈ ટ્રાન્ઝેક્શનમાં વાર્ષિક ધોરણે 106 ટકાની વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે, જે નાણાકીય વર્ષ 2020-21માં 2,233 કરોડથી વધીને નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં 4,597 કરોડ થઈ ગઈ છે.

યુઆઈડીએઆઈ દ્વારા નિવાસી કેન્દ્રિતતા અને ‘જીવન જીવવાની સરળતા‘ને સરળ બનાવવા સહિત પાંચ કેન્દ્રિત ક્ષેત્રો પર વિચાર–વિમર્શ કરવામાં આવ્યો

પુખ્ત વસતીમાં આધારની સંતૃપ્તિ સાર્વત્રિક સ્તરે પહોંચી ગઈ હોવાથી યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (યુઆઈડીએઆઈ)એ પાંચ મુખ્ય ક્ષેત્રો પર વિચાર-વિમર્શ કર્યો હતો અને નિવાસીઓને તેમના દૈનિક જીવનમાં સતત ટેકો પૂરો પાડવા, ડેટા સુરક્ષામાં વધારો કરવા અને સુશાસનના હેતુને આગળ ધપાવવામાં ઉત્કૃષ્ટ ભૂમિકા ભજવવા માટે પાંચ મુખ્ય ક્ષેત્રો પર કામ કરવાનો નિર્ણય કર્યો હતો.

આ પાંચ મુખ્ય ક્ષેત્રો હતાં – નિવાસી કેન્દ્રિતતા, આધાર, સુરક્ષા અને ગોપનીયતાનાં ઉપયોગનું વિસ્તરણ, ટેકનોલોજીમાં સતત સુધારો અને વૈશ્વિક અર્થતંત્રો સાથે જોડાણ તથા એસડીજી 16.9 હાંસલ કરવાની તેમની આકાંક્ષામાં તેમને ટેકો આપવો (તમામ માટે કાનૂની ઓળખ પ્રદાન કરવી). કેવડિયા (ગુજરાત) ખાતે વિચારવિમર્શ સત્રમાં પાંચ કેન્દ્રિત ક્ષેત્રો પર વિચાર-વિમર્શ કરવામાં આવ્યો હતો. યુઆઈડીએઆઈના સીઈઓ ડો. સૌરભ ગર્ગે જણાવ્યું હતું કે, નિવાસીઓને જીવન જીવવાની સરળતામાં સુધારો કરવા માટે કેવી રીતે ટેકો આપવો અને સેવાઓનો લાભ લેવામાં તેમના અનુભવને વધુ સારો બનાવવા માટે સતત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું તેના પર સતત ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવે છે અને રહેશે.

યુઆઈડીએઆઈએ મજબૂત ફિંગરપ્રિન્ટ આધારિત આધાર પ્રમાણભૂતતા માટે નવી સુરક્ષા વ્યવસ્થા શરૂ કરી

ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી મંત્રાલય હેઠળની યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (યુઆઇડીએઆઇ) એ ફેબ્રુઆરી 2023 માં આધાર આધારિત ફિંગરપ્રિન્ટ ઓથેન્ટિકેશન અને સ્પુફિંગ પ્રયત્નોની ઝડપી તપાસ માટે એક નવી સુરક્ષા વ્યવસ્થા સફળતાપૂર્વક શરૂ કરી હતી. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ એન્ડ મશીન લર્નિંગ (એઆઇ/એમએલ) આધારિત સુરક્ષા મિકેનિઝમ ઇન-હાઉસ વિકસાવવામાં આવી છે, જે હવે કેપ્ચર કરવામાં આવેલી ફિંગર પ્રિન્ટની જીવંતતા ચકાસવા માટે ફિંગર મિન્ટિયા અને ફિંગર ઇમેજ બંનેના સંયોજનનો ઉપયોગ કરી રહી છે. આ આધાર પ્રમાણીકરણ વ્યવહારોને વધુ મજબૂત અને સુરક્ષિત બનાવી રહ્યું છે.

નવું ટુ ફેક્ટર/લેયર ઓથેન્ટિકેશન ફિંગરપ્રિન્ટની અસલિયત (જીવંતતા)ને માન્ય કરવા માટે એડ-ઓન ચેક્સ ઉમેરી રહ્યું છે, જેથી સ્પુફિંગ પ્રયત્નોની શક્યતાને વધુ ઘટાડી શકાય.

આ પગલું બેન્કિંગ અને ફાઇનાન્શિયલ્સ, ટેલિકોમ અને સરકારી ક્ષેત્રો સહિતના સેગમેન્ટમાં ખૂબ જ ઉપયોગી થશે. તે પિરામિડના તળિયે પણ લાભ મેળવશે કારણ કે તે આધાર સક્ષમ ચુકવણી પ્રણાલીને વધુ મજબૂત બનાવશે અને અનૈતિક તત્વો દ્વારા દૂષિત પ્રયત્નોને કાબૂમાં કરશે. નવી સિસ્ટમ લાગુ થવાની સાથે, માત્ર આંગળીની છબી અથવા માત્ર ફિંગર મિનોટિયા આધારિત આધાર પ્રમાણભૂતતાએ મજબૂત બે પરિબળ પ્રમાણભૂતતાને માર્ગ આપ્યો છે – જે તમામ હિસ્સેદારો માટે લાભદાયક છે.

ભારતે 13 ફેબ્રુઆરીથી 15 ફેબ્રુઆરી, 2023 સુધી લખનઉમાં જી20 ડિજિટલ ઇકોનોમી વર્કિંગ ગ્રૂપની પ્રથમ બેઠકનું સફળતાપૂર્વક આયોજન કર્યું

ભારતમાં પ્રથમ જી20 ડિજિટલ ઇકોનોમી વર્કિંગ ગ્રૂપ (ડીઇડબલ્યુજી)ની બેઠક ફેબ્રુઆરી, 2023માં સંપન્ન થઈ હતી, જેમાં ભવિષ્યની ડીઇડબલ્યુજી બેઠકો માટે ઉત્પાદક અને અર્થપૂર્ણ વિચાર-વિમર્શનો સૂર નક્કી કરવામાં આવ્યો હતો. લખનઉમાં યોજાયેલી આ ત્રણ દિવસીય બેઠકમાં ભારતની ડિજિટલ પરિવર્તન યાત્રાને પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી અને ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, સાયબર સિક્યોરિટી અને ડિજિટલ સ્કિલિંગ પર ચર્ચા કરવા માટે જી20 સભ્યો, મુખ્ય જ્ઞાન ભાગીદારો અને અતિથિ દેશોને એકમંચ પર લાવવામાં આવ્યા હતા.

ઉદઘાટન દિવસ દરમિયાન પાંચ વર્કશોપ દ્વારા આયોજિત કરવામાં આવી હતી, જેમાં ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, એમએસએમઇ માટે સાયબર સિક્યોરિટી સોલ્યુશન્સ, સ્થાયી વિકાસ લક્ષ્યાંકો અને જીઓસ્પેશ્યલ ટેકનોલોજીના ઉપયોગ સાથે સંબંધિત વિવિધ વિષયોને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા. આ ઉપરાંત આ બેઠકમાં ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યની ડિજિટલ પહેલને પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી. બીજા દિવસે ડીઇડબલ્યુજીની બેઠકની શરૂઆત ભારતના જી20 શેરપા શ્રી અમિતાભ કાંતના મુખ્ય સંબોધન સાથે થઈ હતી, ત્યારબાદ સહભાગીઓ દ્વારા સમજદાર પ્રસ્તુતિઓ અને હસ્તક્ષેપો કરવામાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ, પ્રતિનિધિઓએ ડિજિટલ પ્યુબિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સાયબર સિક્યુરિટી નામના બે અગ્રતા ક્ષેત્રો પર ચર્ચા કરી હતી અને વિસ્તૃત સહિયારી સમજણ માટે કાર્યકારી જૂથની પછીની બેઠકોમાં વધુ વિચાર-વિમર્શ માટે તેમની ઇચ્છા વ્યક્ત કરી હતી.

દિવસના ઉત્તરાર્ધમાં, સહભાગીઓ બારા ઇમામબારાના પ્રવાસે ગયા હતા, જે એક ઐતિહાસિક સ્મારક છે, જેને વ્યાપકપણે સ્થાપત્યની શ્રેષ્ઠ કૃતિ માનવામાં આવે છે. આ સાઇટ સહભાગીઓ માટે સ્થાનિક સંસ્કૃતિ અને પરંપરાઓનો આનંદ માણવા અને માણવા માટે એક સંપૂર્ણ પૃષ્ઠભૂમિ હતી. દિવસનો અંત ધ્વનિ, પ્રકાશ અને નૃત્યના શો સાથે ઉચ્ચ નોંધ પર થયો, જેણે બધા માટે જાદુઈ અને યાદગાર વાતાવરણ બનાવ્યું. બેઠકના અંતિમ અને ત્રીજા દિવસે ડિજિટલ સ્કિલિંગની પ્રાથમિકતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું હતું. ભારતે ડિજિટલી કુશળ ભવિષ્યના તૈયાર કાર્યબળ માટે મિકેનિઝમની દરખાસ્ત કરી હતી. સભ્ય દેશોએ ડીઇડબલ્યુજી એજન્ડામાં ડિજિટલ કૌશલ્યના સમાવેશની પ્રશંસા કરી હતી અને ભારતના સૂચિત અગ્રતા ક્ષેત્રોને વ્યાપકપણે ટેકો આપ્યો હતો. ડિજિટલ પબ્લિક ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર (ડીપીઆઇ), ડિજિટલ ઇકોનોમીમાં સાયબર સુરક્ષા અને ડિજિટલ સ્કિલિંગ એમ ત્રણ મુખ્ય પ્રાથમિકતા ધરાવતાં ક્ષેત્રો પર પણ સારાંશની ચર્ચા થઈ હતી.

યુઆઈડીએઆઈ દ્વારા આધારમાં વિના મૂલ્યે ઓનલાઈન દસ્તાવેજ અપડેટ કરાય છે; લાખો રહેવાસીઓને લાભ થાય તે માટે

યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઇન્ડિયા (યુઆઈડીએઆઈ) એ માર્ચ 2023માં રહેવાસીઓને તેમના આધારમાં દસ્તાવેજોને નિ: શુલ્ક અપડેટ કરવાની મંજૂરી આપવાનો નિર્ણય લીધો છે, જે એક જન-કેન્દ્રિત પગલું છે જે લાખો રહેવાસીઓને લાભ આપશે.

ડિજિટલ ઇન્ડિયાની પહેલના ભાગરૂપે, યુઆઈડીએઆઈએ આ નિર્ણય લીધો છે અને નિવાસીઓને માયઆધાર પોર્ટલ પર નિઃશુલ્ક ડોક્યુમેન્ટ અપડેટ સુવિધાનો લાભ મેળવવા વિનંતી કરવામાં આવે છે. એ પછીના ત્રણ મહિના સુધી મફત સેવા ઉપલબ્ધ હતી. એટલે કે, 15 માર્ચથી 14 જૂન, 2023. મહત્વનું છે કે આ સેવા માત્ર માયઆધાર પોર્ટલ પર જ ફ્રી છે અને અગાઉની જેમ ફિઝિકલ આધાર સેન્ટર્સ પર 50 રૂપિયાની ફી લેવાનું ચાલુ રાખશે. યુઆઈડીએઆઈ દ્વારા નિવાસીઓને તેમની જનસાંખ્યિક વિગતોને પુનઃમાન્યતા આપવા માટે પ્રૂફ ઓફ આઈડેન્ટિટી એન્ડ પ્રૂફ ઓફ એડ્રેસ (પીઓઆઈ/પીઓએ) દસ્તાવેજો અપલોડ કરવા પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે, ખાસ કરીને ત્યારે જ્યારે આધાર 10 વર્ષ અગાઉ જારી કરવામાં આવ્યો હોય અને તેમાં ક્યારેય અપડેટ ન થયું હોય. આ જીવનની સરળતામાં સુધારો કરવામાં, વધુ સારી સેવા પ્રદાન કરવામાં મદદ કરશે અને પ્રમાણભૂતતા સફળતા દરને વધારશે.

કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે રૂ. 14,903.25 કરોડના ખર્ચ સાથે ડિજિટલ ઇન્ડિયા કાર્યક્રમને લંબાવવાની મંજૂરી આપી

સરકારે જુલાઈ, 2015માં ત્રણ મુખ્ય વિઝન ક્ષેત્રો સાથે ડિજિટલ ઇન્ડિયા કાર્યક્રમ શરૂ કર્યો હતો, જેમાં દરેક નાગરિકને મુખ્ય ઉપયોગિતા તરીકે ડિજિટલ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, માગને આધારે વહીવટ અને સેવાઓ તથા નાગરિકોનું ડિજિટલ સશક્તિકરણ સામેલ છે. તેનો સંપૂર્ણ ઉદ્દેશ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે ડિજિટલ ટેકનોલોજી દરેક નાગરિકનાં જીવનમાં સુધારો કરે, ભારતનાં ડિજિટલ અર્થતંત્રનું વિસ્તરણ કરે અને રોકાણ અને રોજગારીની તકોનું સર્જન કરે. તેણે લાભાર્થીઓને સીધી રીતે પારદર્શક રીતે સેવાઓ પહોંચાડવામાં પણ મદદ કરી છે. આ પ્રક્રિયા દરમિયાન ભારત ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને તેના નાગરિકોનાં જીવનમાં પરિવર્તન લાવવા માટે દુનિયાનાં પ્રસિદ્ધ દેશોમાંનાં એક દેશ તરીકે બહાર આવ્યું છે.

સરકારે ઓગસ્ટ 2023 માં, 15 ના સમયગાળા દરમિયાન કુલ રૂ. 14,903.25 કરોડના ખર્ચ સાથે ડિજિટલ ઇન્ડિયા પ્રોગ્રામના વિસ્તરણને મંજૂરી આપી હતી^થ નાણાં પંચ એટલે કે, 2021-22થી 2025-26.

કાર્યક્રમના વિસ્તરણથી નીચે મુજબના મુખ્ય લાભો મળશેઃ

• 6.25 લાખ આઇટી પ્રોફેશનલ્સ ફ્યુચર સ્કિલ્સ પ્રાઇમ પ્રોગ્રામ હેઠળ રિ-સ્કિલ્ડ અને અપ-સ્કિલ્ડ હશે.
• માહિતી સુરક્ષા અને શિક્ષણ જાગૃતિના તબક્કા (આઇએસઇએ) કાર્યક્રમ હેઠળ 2.65 લાખ લોકોને માહિતી સુરક્ષામાં તાલીમ આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત 12 કરોડથી વધારે લાભાર્થીઓને વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ મારફતે સાયબર અવેર ડિજિટલ નાગરિક ઘટક હેઠળ આવરી લેવાની કલ્પના કરવામાં આવી છે.
• 540 વધારાની સેવાઓ યુનિફાઇડ મોબાઇલ એપ્લિકેશન ફોર ન્યૂ-એજ ગવર્નન્સ (ઉમંગ) એપ/પ્લેટફોર્મ હેઠળ ઉપલબ્ધ થશે. હાલમાં ઉમંગ પર 1,700થી વધુ સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે.
• નેશનલ સુપર કોમ્પ્યુટર મિશન અંતર્ગત વધુ 9 સુપર કોમ્પ્યુટર ઉમેરવામાં આવશે. આ પહેલાથી જ તૈનાત ૧૮ સુપર કમ્પ્યુટર્સ ઉપરાંત છે.
• ભશિની, એઆઈ-સક્ષમ મલ્ટી-લેંગ્વેજ ટ્રાન્સલેશન ટૂલ (હાલમાં 10 ભાષાઓમાં ઉપલબ્ધ છે) તમામ 22 શેડ્યૂલ 8 ભાષાઓમાં રોલઆઉટ કરવામાં આવશે.
• નેશનલ નોલેજ નેટવર્ક (એનકેએન)નું આધુનિકીકરણ જે 1,787 શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને જોડે છે.
• ડિજિલોકર હેઠળ ડિજિટલ દસ્તાવેજ ચકાસણી સુવિધા હવે એમએસએમઇ અને અન્ય કોર્પોરેટ્સને ઉપલબ્ધ થશે.
• ટાયર 2/3 શહેરોમાં 1,200 સ્ટાર્ટઅપને સપોર્ટ મળશે.
• સાયબર સુરક્ષાનાં ક્ષેત્રમાં નવી પહેલો, જેમાં ટૂલ્સનો વિકાસ અને નેશનલ સાયબર કોઓર્ડિનેશન સેન્ટર સાથે 200થી વધારે સાઇટ્સનું સંકલન સામેલ છે.

મંત્રીમંડળે ડિજિટાઇઝેશન અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનનાં ક્ષેત્રમાં સહકાર સ્થાપિત કરવા ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે થયેલા સમજૂતીકરાર (એમઓયુ)ને મંજૂરી આપી

• શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળને ડિજિટાઇઝેશન અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનનાં ક્ષેત્રમાં સહકાર સ્થાપિત કરવા માટે સાઉદી અરેબિયા સામ્રાજ્યનાં ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી મંત્રાલય તથા સાઉદી અરેબિયાનાં સંચાર અને સૂચના પ્રૌદ્યોગિકી મંત્રાલય વચ્ચે 18 ઓગસ્ટ, 2023નાં રોજ હસ્તાક્ષર થયેલા સહકારનાં સમજૂતી કરાર (એમઓસી)ની જાણકારી આપવામાં આવી હતી.

સહયોગ કરારનો આશય ડિજિટાઇઝેશન, ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદન, ઇ-ગવર્નન્સ, સ્માર્ટ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, ઇ-હેલ્થ અને ઇ-એજ્યુકેશન, ડિજિટલ ઇનોવેશનમાં સંશોધનમાં ભાગીદારીને પ્રોત્સાહન અને આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઇ), ઇન્ટરનેટ ઑફ થિંગ્સ (આઇઓટી), રોબોટ્સ, ક્લાઉડ કમ્પ્યુટિંગ અને બ્લોકચેન વગેરે જેવી ઉભરતી ટેકનોલોજીના ઉપયોગને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આ એમઓસી ડિજિટાઇઝેશન અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉત્પાદનના ક્ષેત્રમાં સહકાર માટે માળખું સ્થાપિત કરશે તથા ભારત અને સાઉદી અરેબિયા વચ્ચે ભાગીદારી સ્થાપિત કરશે.

એમઓસીનો ઉદ્દેશ ડિજિટાઇઝેશન અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉત્પાદનમાં ઇ-ટીચિંગ, ઇ-લર્નિંગ અને આદાનપ્રદાન કાર્યક્રમો મારફતે નવીન તાલીમ અને વિકાસના માર્ગોને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને ક્ષમતા નિર્માણ માટે સંયુક્ત તાલીમ કાર્યક્રમો વિકસાવવા અને ઉચ્ચ કુશળ ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ કમ્યુનિકેશન ટેકનોલોજીસ પ્રોફેશનલ્સની સુલભતા, એસએમઇ અને સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત કરવાનો, બિઝનેસ એક્સિલરેટર્સ, વેન્ચર કેપિટલ અને ટેકનોલોજી સ્ટાર્ટ-અપ્સના ઇન્ક્યુબેટર્સ પર માહિતીનું આદાન-પ્રદાન કરીને એસએમઇ અને સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમને મજબૂત કરવાનો છે, જે પરોક્ષ રીતે ઉત્પાદન કરશે. બંને પક્ષો માટે રોજગારીની તકો.

ગુજરાતના સાણંદ ખાતે માઇક્રોનનો સેમીકન્ડક્ટર પ્રોજેક્ટ ફાસ્ટ ટ્રેક પર

વડા પ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની કેન્દ્રીય કેબિનેટે જૂન 2023 માં રૂ. 22,516 કરોડ (2.75 અબજ ડોલર) ના મૂડી રોકાણ સાથે ભારતમાં સેમીકન્ડક્ટર યુનિટ સ્થાપવા માટે માઇક્રોનની દરખાસ્તને મંજૂરી આપી હતી, જે પારિ-પાસુ ધોરણે 50 ટકા નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. ગુજરાતના સાણંદમાં યુનિટનું ગ્રાઉન્ડ બ્રેકિંગ સપ્ટેમ્બર 2023માં 3 મહિનાની અંદર કરવામાં આવ્યું હતું.

આ પણ વાંચોઃ માઈક્રોન કંપનીએ સાણંદના સેમિકન્ડક્ટર પ્લાન્ટ માટે ભરતીનો પ્રથમ રાઉન્ડ શરૂ કર્યો

યુનિટનું નિર્માણ જોરશોરથી ચાલી રહ્યું છે અને લગભગ ૧૨ મહિનામાં પૂર્ણ થવાની સંભાવના છે. આ એકમમાં ઉત્પાદિત મેમરી અને સ્ટોરેજ ઉત્પાદનો ઘરેલું વપરાશને પહોંચી વળશે અને વૈશ્વિક સ્તરે નિકાસ કરવામાં આવશે. આ એકમ આગામી 5 વર્ષમાં 5 હજાર પ્રત્યક્ષ અને 15 હજાર અપ્રત્યક્ષ નોકરીની તકો ઊભી કરે તેવી અપેક્ષા છે. ભારત સેમીકન્ડક્ટર મિશન, ગુજરાત સરકાર અને માઇક્રોન લગભગ 10 હજાર ઇજનેરોને તાલીમ આપવા માટે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સાથે ગાઢ જોડાણમાં કામ કરી રહ્યા છે.

ગુજરાતમાં સુવિધાઓ ઉભી કરવા માટે 30થી વધુ ગેસ, કેમિકલ્સ, સાધનો, સબસ્ટ્રેટ ઉત્પાદન અને અન્ય આનુષંગિક ઉદ્યોગો ચર્ચાના વિવિધ તબક્કામાં છે. પ્રોજેક્ટનાં સિમાચિહ્નો સમયસર પૂર્ણ થાય અને પ્રોત્સાહનોનાં વિતરણ માટેનાં લક્ષ્યાંકો સુનિશ્ચિત કરવા માટેનાં કરારો પર આજે માઇક્રોન, ઇન્ડિયા સેમિકન્ડક્ટર મિશન અને ગુજરાત સરકાર વચ્ચે હસ્તાક્ષર થયાં હતાં. કેન્દ્રીય રેલવે, સંચાર અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ તથા આઇટી મંત્રી શ્રી અશ્વિની વિષ્ણાવએ ગુજરાત સરકાર, ભારત સરકાર અને ઉદ્યોગ વચ્ચે સંકલનની પ્રશંસા કરી હતી. તેમણે ભારતમાં સેમીકન્ડક્ટર મેન્યુફેક્ચરિંગ ઇકોસિસ્ટમના વિકાસ માટે સંપૂર્ણ પ્રતિબદ્ધતા અને સુવિધાની ખાતરી આપી હતી.

મંત્રીમંડળે આઇટી હાર્ડવેર માટે ઉત્પાદન સાથે સંબંધિત પ્રોત્સાહન યોજના – 2.0ને મંજૂરી આપી

પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે મે, 2023માં આઇટી હાર્ડવેર માટે ઉત્પાદન સાથે જોડાયેલી પ્રોત્સાહન યોજના 2.0ને રૂ. 17,000 કરોડનાં અંદાજપત્રીય ખર્ચ સાથે મંજૂરી આપી હતી.

મુખ્ય લાક્ષણિકતાઓ:

• IT હાર્ડવેર માટે PLI યોજના 2.0 લેપટોપ, ટેબ્લેટ્સ, ઓલ-ઇન-વન પીસી, સર્વર્સ અને અલ્ટ્રા સ્મોલ ફોર્મ ફેક્ટર ડિવાઇસને આવરી લે છે
• આ યોજનાનું અંદાજપત્રીય ખર્ચ રૂ. 17,000 કરોડ છે.
• આ યોજનાનો કાર્યકાળ 6 વર્ષનો છે
• 3.35 લાખ કરોડ રૂપિયાના સંવર્ધિત ઉત્પાદનની અપેક્ષા છે.
• 2,430 કરોડ રૂપિયાના સંવર્ધિત રોકાણની અપેક્ષા છે
• 75,000 પ્રત્યક્ષ રોજગારીની અપેક્ષા છે

મહત્ત્વ:

ભારત તમામ વૈશ્વિક મેજર માટે વિશ્વસનીય સપ્લાય ચેઇન ભાગીદાર તરીકે ઉભરી રહ્યું છે. આઇટી હાર્ડવેરની મોટી કંપનીઓએ ભારતમાં ઉત્પાદન સુવિધાઓ સ્થાપિત કરવામાં ઊંડો રસ દાખવ્યો છે. દેશમાં સારી માંગ ધરાવતા મજબૂત આઇટી સેવાઓ ઉદ્યોગ દ્વારા આને વધુ ટેકો આપવામાં આવ્યો છે. મોટાભાગની મોટી કંપનીઓ ભારતમાં સ્થિત સુવિધાથી ભારતની અંદર સ્થાનિક બજારોને સપ્લાય કરવા તેમજ ભારતને નિકાસ કેન્દ્ર બનાવવા માંગે છે.

સરકારે આઈટી હાર્ડવેર માટે પીએલઆઈ સ્કીમ – 2.0 હેઠળ 27 ઉત્પાદકોને મંજૂરી આપી

મોબાઇલ ફોન માટે પ્રોડક્શન લિન્ક્ડ ઇન્સેન્ટિવ સ્કીમ (પીએલઆઇ)ની સફળતાને ધ્યાનમાં રાખીને પ્રધાનમંત્રી શ્રી નરેન્દ્ર મોદીની આગેવાની હેઠળની કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે 17 મે, 2023ના રોજ આઇટી હાર્ડવેર માટે પીએલઆઇ સ્કીમ – 2.0ને મંજૂરી આપી હતી. આ સ્કીમમાં લેપટોપ, ટેબલેટ, ઓલ-ઇન-વન પીસી, સર્વર્સ અને અલ્ટ્રા સ્મોલ ફોર્મ ફેક્ટર ડિવાઇસને આવરી લેવામાં આવ્યા છે.

આજે 27 આઈટી હાર્ડવેર ઉત્પાદકોની અરજીઓને મંજૂરી આપવામાં આવી છે. એસર, આસુસ, ડેલ, એચપી, લેનોવો વગેરે જેવી જાણીતી બ્રાન્ડના આઇટી હાર્ડવેરનું ઉત્પાદન ભારતમાં કરવામાં આવશે. આ મંજૂરીના અપેક્ષિત પરિણામો, યોજનાના કાર્યકાળ દરમિયાન નીચે મુજબ છે:

• • રોજગાર: કુલ આશરે 02 લાખ
  • આશરે 50,000 (પ્રત્યક્ષ) અને આશરે 1.5 લાખ (પરોક્ષ)
  • આઈટી હાર્ડવેર ઉત્પાદનનું મૂલ્યઃ 3 લાખ 50 હજાર કરોડ રૂપિયા (42 અબજ અમેરિકન ડોલર)
  • કંપનીઓ દ્વારા રોકાણ: 3,000 કરોડ રૂપિયા (360 મિલિયન અમેરિકન ડોલર)

ઉદ્યોગજગતના અગ્રણીઓ અને મીડિયાને સંબોધતા રેલવે, સંચાર અને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ તથા આઇટી મંત્રી શ્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે માહિતી આપી હતી કે, “મંજૂર થયેલા 27માંથી 23 અરજદારો શૂન્ય દિવસે ઉત્પાદન શરૂ કરવા તૈયાર છે.”

જી20- ડિજિટલ ઇનોવેશન એલાયન્સ (ડીઆઇએ) પ્રોગ્રામઃ 

ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી મંત્રાલય (એમઇઆઇટીવાય)એ 17 થી 19 ઓગસ્ટ 2023દરમિયાન બેંગ્લોરમાં જી20-ડિજિટલ ઇનોવેશન એલાયન્સ (ડીઆઇએ) કાર્યક્રમનું આયોજન કર્યું હતું. આ કાર્યક્રમનું ઉદઘાટન માનનીય ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી રાજ્યમંત્રી તથા એમઇઆઇટીવાયના સચિવ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું. આ કાર્યક્રમમાં 23 દેશોના 109થી વધુ સ્ટાર્ટઅપ્સે ભાગ લીધો હતો અને ત્યારબાદ ક્ષેત્રવાર પિચિંગ સેશનનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.

ટોચના 30 સ્ટાર્ટઅપ્સને સમાપન સત્ર દરમિયાન માનનીય ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઇટી મંત્રી તથા અન્ય મહાનુભાવોના હસ્તે પુરસ્કૃત કરવામાં આવ્યા હતા. આ કાર્યક્રમમાં 45થી વધુ વક્તાઓ, 60 જજીસ, 120 ઇન્વેસ્ટર્સ અને 1000થી વધુ સ્ટાર્ટઅપ્સે ભાગ લીધો હતો. આ કાર્યક્રમના ભાગરૂપે 200થી વધુ સ્ટોલ્સ સાથેનું અત્યાધુનિક પ્રદર્શન યોજાયું હતું, જેમાં કેન્દ્ર સરકારના વિવિધ મંત્રાલયો, રાજ્ય સરકારો, જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો, કોર્પોરેટ્સ, આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક સ્ટાર્ટઅપ્સ સહિત 1500 એક્ઝિબિટરોએ ઇવેન્ટ દરમિયાન તેમની સિદ્ધિઓનું પ્રદર્શન કર્યું હતું. ત્રણ દિવસના આ કાર્યક્રમ દરમિયાન કુલ 15000થી વધુ લોકોની અવરજવર નોંધાઈ હતી.

આ પણ વાંચોઃ ઈતિહાસમાં પ્રથમ વખત યોજાશે શિયાળુ ચારધામ યાત્રા