ટોપ ન્યૂઝ ટ્રેન્ડિંગ નેશનલ સાયન્સ એન્ડ ટેકનોલોજી

ચંદ્રયાન-3નું પૃથ્વી પર કુલ વજન હતું 3900 કિલો, જાણો ચંદ્ર પર પહોંચ્યા પછી કેટલું રહેશે

Karan Chadotra Last Updated: જુલાઇ 18, 2023

233 2 minutes read

HD ન્યુઝ ડેસ્કઃ પૃથ્વીની બહાર અવકાશની દુનિયાનો કોઈ અંત નથી. તેના રહસ્યો જાણવા માટે વૈજ્ઞાનિકો દિવસ-રાત મહેનત કરે છે. પૃથ્વીની નજીકના ચંદ્ર અને સૂર્યના રહસ્યો પણ ઉપગ્રહોના કારણે ધીમે ધીમે સામે આવી રહ્યા છે. 14 જુલાઈ, 2023ના રોજ, ભારતે તેનું કુલ 3900 કિલો વજનનું ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર મોકલ્યું હતું. ISRO ચંદ્રની સપાટી પર ચંદ્રયાન-3નું સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. શું તમે જાણો છો કે ચંદ્ર પર ગયા પછી તમારું વજન બદલાય છે? ચાલો એ જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ કે ચંદ્રયાન-3નું વજન ચંદ્ર પર કેટલું હશે.

ચંદ્ર પર ઘટે છે વજનઃ ચંદ્રયાન-3નું વજન ચંદ્ર પર કેટલું હશે તે જાણતા પહેલા એ જાણવું જરૂરી છે કે ચંદ્ર પર વ્યક્તિનું વજન કેટલું રહેશે. આનાથી જ આપણને એ સમજવામાં મદદ મળશે કે ચંદ્ર પર ચંદ્રયાન-3નું વજન કેટલું હશે. 20 જુલાઈ, 1969 એ એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ હતો જ્યારે માણસે પ્રથમ વખત ચંદ્ર પર પગ મૂક્યો હતો. જો કોઈ વ્યક્તિ ચંદ્ર પર જાય છે, તો તેને તેના વજનમાં ફેરફારનો અનુભવ થશે. આ સાચું છે. ચંદ્ર પર પહોંચ્યા પછી, વજન ઘણું ઓછું થઈ જાય છે, જેની કોઈ કલ્પના પણ કરી શકતું નથી. પૃથ્વી પર તમે જેટલું વજન કરો છો, ચંદ્ર પર ગયા પછી તે તેના 1/6માં ભાગનું થઈ જાય છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો પૃથ્વી પર કોઈનું વજન 84 કિલો છે, તો ચંદ્ર પર ગયા પછી, તેનું વજન માત્ર 14 કિલો હશે.

6 ગણું ઓછું વજન થઈ જાયઃ આનું કારણ કેવળ ગુરુત્વાકર્ષણ છે. ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ પ્રવેગ પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ પ્રવેગના 1/6 છે. તેથી જ ત્યાં મનુષ્યનું વજન પૃથ્વી કરતાં 1/6મું છે. અવકાશયાત્રીઓ ચંદ્ર પર પહોંચ્યા પછી 6 ગણું ઓછું વજન અનુભવે છે. જો તમે વિચારી રહ્યા હોવ કે ચંદ્ર પર ગયા પછી શરીરમાંથી કેટલીક વસ્તુઓ ઓછી થઈ જાય છે, તો એવું નથી. હકીકતમાં, સમૂહ અને વજન બે અલગ વસ્તુઓ છે. વજન એ એક પ્રકારનું બળ છે, જ્યારે ચંદ્ર પર પહોંચ્યા પછી પણ દળ એક જ રહેશે, પરંતુ તમને ઓછું વજન લાગશે.

માત્ર 292 kgનું જ રહેશેઃ ચંદ્રયાન 3 નું કુલ વજન 3900 કિગ્રા છે, જેમાં પ્રોપલ્શન મોડ્યુલનું વજન 2148 કિગ્રા છે અને લેન્ડર મોડ્યુલનું વજન 1752 કિગ્રા છે. લેન્ડર મોડ્યુલના વજનમાં રોવરનું વજન પણ સામેલ છે, જે 26 કિગ્રા છે. ચંદ્ર પર ઉતરતા પહેલા જ પ્રોપલ્શન મોડ્યુલ લેન્ડરથી અલગ થઈ જશે એટલે કે માત્ર લેન્ડર મોડ્યુલ જ ચંદ્રની સપાટી પર પહોંચી શકશે. જમીન પર લેન્ડર મોડ્યુલનું વજન 1752kg છે, પરંતુ તે ત્યાં માત્ર 292 kg જ લાગશે. તેનું કારણ ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ બળ છે, જે પૃથ્વી કરતાં ઓછું છે.

આ પણ વાંચોઃ ચંદ્રયાન-3 ના લોન્ચ બાદ NASA અને યુરોપની સ્પેસ એજન્સીએ જાણો શું કહ્યું