જાણો ભારતના પહેલા મૂન મિશન વિશે, 2008માં આવી હતી ચંદ્રયાનની સ્થિતિ

• ભારતનું મૂન મિશન ચંદ્રયાન-3 એ બુધવારે (23 ઓગસ્ટ 2023)ની સાંજે 6:04 વાગ્યે ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર સફળ સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરી ભારતનો વિશ્વમાં ડંકો વગાડ્યો છે. ભારતે તેને 14 જુલાઈના રોજ સવારે 3.35 કલાકે આંધ્રપ્રદેશના શ્રીહરિકોટાથી લોન્ચ કર્યું હતું.

મૂન મિશન: ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ પર લેન્ડિંગ કરવાનું હોવાથી આખા વિશ્વની નજર ચંદ્રયાન-3 પર હતી. જેને લઈને સમગ્ર ભારતમાં ચંદ્રયાન-3 સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરે તે માટે હવન, પુજા વગેરે સમગ્ર ભારત વાસીઓએ કર્યું હતું. જો ચંદ્રયાન-3એ 41 દિવસમાં 3.84 લાખ કિલોમીટરની મુસાફરી કરીને નવો ઈતિહાસ રચ્યો છે. ત્યારે આવો જાણીએ ચંદ્રયાન સાથે સંબંધિત ઈતિહાસ અને પ્રથમ ચંદ્રયાન ક્યારે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું…

આ પણ વાંચો: જય હો… ચંદ્રયાન – 3એ ચંદ્ર ઉપર કર્યું સફળ લેન્ડિંગ, ભારતનો વિજય

પ્રથમ ચંદ્રયાન 22 ઓક્ટોબર 2008ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.

ચંદ્રયાન-1 ચંદ્ર પરનું ભારતનું પ્રથમ મિશન, 22 ઓક્ટોબર 2008ના રોજ SDSC SHAR, શ્રીહરિકોટાથી સફળતાપૂર્વક લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું, ISROની વેબસાઈટ પર શેર કરેલી માહિતી અનુસાર અવકાશયાન ચંદ્રની રાસાયણિક, ખનિજ અને ફોટો-જિયોલોજિકલ મેપિંગ માટે ચંદ્રની સપાટીથી 100 કિમીની ઊંચાઈએ ચંદ્રની આસપાસ પરિભ્રમણ કરી રહ્યું હતું.

2009માં ચંદ્રયાન-1નો સંદેશાવ્યવહાર તૂટી ગયો હતો.

તમામ મુખ્ય મિશન ઉદ્દેશ્યોને સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યા પછી 2009માં ભ્રમણકક્ષા દરમિયાન વધારીને 200 કિમી કરવામાં આવી હતી. ઉપગ્રહે ચંદ્રની આસપાસ 3400 થી વધુ ભ્રમણકક્ષા કરી હતી અને 29 ઓગસ્ટ 2009ના રોજ અવકાશયાન સાથેનો સંપર્ક તૂટી જતાં મિશન સમાપ્ત થયું હતું.

ચંદ્રયાન-2 ક્યારે લોન્ચ કરવામાં આવ્યું?

ચંદ્રયાન-2 મિશન અત્યંત જટિલ મિશન હતું. જે ઈસરોના અગાઉના મિશનની સરખામણીમાં નોંધપાત્ર ટેકનોલોજીકલ લીપ દર્શાવે છે. તેમાં ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવનું અન્વેષણ કરવા માટે ઓર્બિટર, લેન્ડર અને રોવરનો સમાવેશ થતો હતો. આ મિશન ભૂગોળ, સિસ્મોલોજી, ખનિજ ઓળખ અને વિતરણ, સપાટીની રાસાયણિક રચના, ટોચની જમીનની થર્મો-ફિઝિકલ લાક્ષણિકતાઓ અને નાજુક ચંદ્ર વાતાવરણની રચનાનો વિગતવાર અભ્યાસ કરવા માટે ચંદ્ર પર વૈજ્ઞાનિક દ્વારા તેને 22 જુલાઈ 2019 ના રોજ આંધ્ર પ્રદેશના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર ખાતે બીજા લૉન્ચ પેડ પરથી ચંદ્ર પરના તેના મિશન પર અવકાશયાનને લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. યાન 20 ઓગસ્ટ 2019ના રોજ ચંદ્રની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યું હતું. જો કે, 6 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ લેન્ડ કરવાનો પ્રયાસ કરતી વખતે લેન્ડર તેના ઇચ્છિત માર્ગથી ભટકી જતાં ક્રેશ થયું હતું. ISRO દ્વારા સબમિટ કરવામાં આવેલા નિષ્ફળતા વિશ્લેષણ અહેવાલ મુજબ, ક્રેશ સોફ્ટવેરની ખામીને કારણે થયું હતું.

આ પણ વાંચો:  ચંદ્રયાન-3ની સફળતા બાદ ISRO ની હવે સૂરજ ઉપર જવાની તૈયારી : બીજી સપ્ટેમ્બરે લોન્ચ કરશે સૂર્યયાન

ઈસરો શું છે?

ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ ભારતની અવકાશ એજન્સી છે. આ સંસ્થા ભારત અને માનવજાત માટે બાહ્ય અવકાશના લાભો હાંસલ કરવા માટે વિજ્ઞાન, એન્જિનિયરિંગ અને ટેકનોલોજીનો સમાવેશ કરે છે. ISRO એ ભારત સરકારના અવકાશ વિભાગ (DOS)નો મુખ્ય ઘટક છે. વિભાગ મુખ્યત્વે ISRO હેઠળના વિવિધ કેન્દ્રો અથવા એકમો દ્વારા ભારતીય અવકાશ કાર્યક્રમનો અમલ કરે છે.

ISRO અગાઉ ઈન્ડિયન નેશનલ કમિટી ફોર સ્પેસ રિસર્ચ (INCOSPAR) તરીકે જાણીતું હતું, જેની સ્થાપના ડૉ. વિક્રમ એ. સારાભાઈની સ્થાપના 1962માં ભારત સરકાર દ્વારા કરવામાં આવી હતી. ISRO ની રચના 15 ઓગસ્ટ, 1969 ના રોજ કરવામાં આવી હતી અને INCOSPAR ને સ્થાને સ્પેસ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવા માટે વિસ્તૃત ભૂમિકા આપી હતી.

આ પણ વાંચો: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડરથી ઊતરેલા પ્રજ્ઞાન રોવરે ચંદ્રની સપાટી પર આંટાફેરા શરૂ કર્યા, જાણો હવે શું કરશે?