શું તમે જાણો છો કે ભાજપ અધ્યક્ષનું પદ કેટલું શક્તિશાળી છે? કેવી રીતે થાય છે ચૂંટણી પ્રક્રિયા?

• લોકસભાની ચૂંટણી બાદ ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષનું પદ ખાલી
• જેપી નડ્ડા સ્વાસ્થ્ય મંત્રી બન્યા બાદ આગામી અધ્યક્ષ કોણ બનશે તેના પર સૌની નજર

દિલ્હી, 12 જૂન: લોકસભા ચૂંટણી 2024 પૂર્ણ થયા બાદ એક તરફ પીએમ મોદીના ત્રીજા કાર્યકાળમાં રચાયેલી નવી કેબિનેટે કાર્યભાર સંભાળી લીધો છે અને વડાપ્રધાનના પ્રથમ 100 દિવસના ટાર્ગેટને પૂર્ણ કરવામાં વ્યસ્ત છે. પરંતુ આ બધાની વચ્ચે એનડીએ ગઠબંધનની સૌથી મોટી પાર્ટી ભાજપે પોતાના દિગ્ગજ નેતાઓને મોટી જવાબદારી સોંપી છે. તે દિગ્ગજ નેતાઓમાં ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડા પણ છે, જેમને આરોગ્ય મંત્રાલય સંભાળવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું છે. અગાઉ નડ્ડા ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ હતા અને હવે તે કેન્દ્રીય મંત્રી છે. નડ્ડા પહેલા ગૃહમંત્રી અમિત શાહ ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ પદ પર હતા. હવે જ્યારે બંને નેતાઓ કેબિનેટ મંત્રી છે ત્યારે લોકોના મનમાં સવાલ ઉઠી રહ્યો છે કે ભાજપ પોતાના પક્ષની સૌથી મોટી જવાબદારી કોને સોંપશે?

હાલ જેપી નડ્ડા જ રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની સંભાળશે જવાબદારી

ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ કોણ હશે તે પ્રશ્નને લઈને ઉગ્ર અટકળો ચાલી રહી છે. આ અંગે ઘણા નામો પણ પ્રકાશમાં આવી રહ્યા છે પરંતુ પક્ષના સંસદીય બોર્ડની બેઠક મળે અને સર્વસંમતિથી પ્રમુખની પસંદગી થાય ત્યારે જ તે નક્કી થશે. મળતી માહિતી મુજબ, હાલમાં માત્ર જેપી નડ્ડા જ રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની જવાબદારી સંભાળશે. પીએમ મોદી હાલમાં G7 સમિટમાં ભાગ લેવા માટે 13 જૂનથી 15 જૂન સુધી ઈટાલી જઈ રહ્યા છે, તેમના ઈટાલીથી પરત ફર્યા બાદ આ મહિનાના અંત સુધીમાં બીજેપી સંસદીય દળની બેઠક યોજાઈ શકે છે અને તેમાં અધ્યક્ષની નિમણૂક થઈ શકે છે.

ભાજપ અધ્યક્ષની ચૂંટણી કેવી રીતે યોજાય છે?

આ વર્ષે 18 ફેબ્રુઆરીએ દિલ્હીમાં ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધિવેશનમાં રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની નિમણૂકને લઈને ઠરાવ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. આ મુજબ જો પદ ખાલી થશે તો સંસદીય બોર્ડ સ્પીકરની નિમણૂક કરી શકશે. ભાજપના પોતાના બંધારણની કલમ 19માં પ્રમુખપદની ચૂંટણી માટે કેટલાક ખાસ નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. આ નિયમ અનુસાર, પાર્ટીની રાષ્ટ્રીય પરિષદ અને રાજ્ય પરિષદના સભ્યો મળીને રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષની પસંદગી કરે છે. અધ્યક્ષ પદ માટેની ચૂંટણી પાર્ટીની રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણી દ્વારા બનાવવામાં આવેલા નિયમો અનુસાર કરવામાં આવે છે.

ભાજપ અધ્યક્ષ બનવા માટે શું લાયકાત જરુરી?

ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બનવા માટે સૌથી જરૂરી છે કે ચૂંટણી માટે ઉમેદવારી નોંધાવનાર વ્યક્તિ ઓછામાં ઓછા 15 વર્ષથી પાર્ટીનો પ્રાથમિક સભ્ય હોવો જોઈએ. આ સાથે, રાજ્ય અથવા રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીના ઓછામાં ઓછા 20 સભ્યો અધ્યક્ષની ચૂંટણી માટે કોઈ વ્યક્તિના નામનો પ્રસ્તાવ કરી શકે છે અને આ પ્રસ્તાવને ઓછામાં ઓછા 5 રાજ્યોના રાજ્ય કાર્યકારી સભ્યોની સંમતિ હોવી જોઈએ. સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે પ્રમુખ પદની ચૂંટણીના પ્રસ્તાવ પર ઉમેદવારની સહી હોવી જોઈએ.

અધ્યક્ષનો કાર્યકાળ કેટલો હોય છે?

ભાજપ અધ્યક્ષનો કાર્યકાળ ત્રણ વર્ષનો હોય છે. એક વ્યક્તિ સતત બે વાર રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બની શકે છે. પ્રમુખ ઉપરાંત તમામ કારોબારી, પરિષદ, સમિતિ અને તેના પદાધિકારીઓ અને પક્ષ સાથે સંકળાયેલા સભ્યોનો કાર્યકાળ પણ માત્ર ત્રણ વર્ષનો છે. કોઈપણ વ્યક્તિ કે જેની ઉંમર 18 વર્ષ કે તેથી વધુ છે અને અન્ય કોઈ પક્ષ સાથે કોઈ સંબંધ નથી તે ભાજપના સભ્ય બની શકે છે. બીજેપી અધ્યક્ષ પાર્ટીનું સર્વોચ્ચ પદ છે અને તેમની પાસે સમગ્ર પાર્ટી માટે મહત્વપૂર્ણ જવાબદારી છે.

નડ્ડા, શાહ, રાજનાથ અને ગડકરીએ પણ નિભાવી છે ભાજપ અધ્યક્ષની જવાબદારી

જેપી નડ્ડા જૂન 2019 માં પાર્ટીના કાર્યકારી અધ્યક્ષ બન્યા અને થોડા મહિના પછી 20 જાન્યુઆરી, 2020 ના રોજ તેમને પાર્ટીના પૂર્ણ-સમય અધ્યક્ષ બનાવવામાં આવ્યા. ત્યારપછી ફરી વર્ષ 2022માં તેમના નામે ઠરાવ પસાર કરીને ભાજપ અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડાનો કાર્યકાળ જૂન 2024 સુધી લંબાવવામાં આવ્યો હતો. તેમના સિવાય અમિત શાહ, રાજનાથ સિંહ, નીતિન ગડકરી સહિત અનેક નેતાઓએ આ મહત્વપૂર્ણ પદની જવાબદારી નિભાવી છે.

આ પણ વાંચો: રાહુલ ગાંધીએ કહ્યું, ‘હું મૂંઝવણમાં છું, મારે શું પસંદ કરવું જોઈએ, રાયબરેલી કે વાયનાડ?