ધાર્મિક ડેસ્કઃ 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંથી 9મું જ્યોતિર્લિંગ બૈદ્યનાથ ધામ તરીકે ઓળખાય છે. બૈદ્યનાથ ધામ ઝારખંડના દેવઘરમાં આવેલું છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર આ જ્યોતિર્લિંગની સ્થાપના સ્વયં ભગવાન વિષ્ણુએ કરી હતી. બારમા જ્યોતિર્લિંગમાં સર્વશ્રેષ્ઠ એવા કમલિંગ બાબા વૈદ્યનાથની પવિત્ર ભૂમિ આખી દુનિયામાં જાણીતી છે, પરંતુ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે આ તે પવિત્ર સ્થળ છે જ્યાં શિવ અને શક્તિનું મિલન થાય છે.
જ્યોતિર્લિંગ અને શક્તિ એકસાથે બીજે ક્યાંય જોવા મળતા નથી. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર દેવઘરમાં શિવ સમક્ષ શક્તિનો વાસ છે. તે બાવન શક્તિપીઠોમાં હૃદરાપીઠ તરીકે ઓળખાય છે. તેને પિત્ત ભૂમિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
એવું કહેવાય છે કે જ્યારે ભગવાન શિવ દેવી સતીના મૃત શરીર સાથે તાંડવ કરી રહ્યા હતા, તે સમયે ભગવાન વિષ્ણુના સુદર્શન ચક્રથી દેવી સતીનું હૃદય દેવઘરમાં પડી ગયું હતું. માન્યતા અનુસાર અહીં દેવતાઓ દ્વારા કરવામાં આવતી વિધિપૂર્વક અગ્નિ વિધિને કારણે તેને પિત્ત ભૂમિ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. કહેવાય છે કે આજે પણ અહીં માટી ખોદતી વખતે અંદરથી રાખ બહાર આવે છે.
એવું પણ કહેવાય છે કે, જ્યાં સતીનું હૃદય પડ્યું હતું ત્યાં બાબા વૈદ્યનાથની સ્થાપના કરવામાં આવી છે. અહીંના સ્મશાનગૃહને પણ એક મહાન સ્મશાનભૂમિનો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. તંત્ર માર્ગમાં દેવઘર ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સ્થાન માનવામાં આવે છે. જાણકારોના મતે અહીં કોઈ તાંત્રિક પોતાની સાધના પૂર્ણ કરી શક્યો નથી. મા કાલીના મહાન ઉપાસક બામા ખોપા સહિત અનેક મહાન તાંત્રિકોના પુરાવા પણ દેવઘરમાં તંત્ર સાધના માટે મળે છે, પરંતુ અહીં કોઈની પણ સાધના પૂર્ણ થઈ શકી નથી. શક્તિપીઠ હોવાને કારણે તેને ભૈરવનું સ્થાન પણ માનવામાં આવે છે.
