11મી ઓક્ટોબરના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં બાળકી આંતરરાષ્ટ્રીય દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. યુએન દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત આ દિવસ છોકરીઓ દ્વારા તેમના રોજિંદા જીવનમાં સામનો કરતી સમસ્યાઓને પ્રકાશિત કરવા અને લિંગ સમાનતાને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ઉજવવામાં આવે છે. ભારતમાં હજુ પણ છોકરીઓની મોટી વસ્તી છે જે મૂળભૂત શિક્ષણથી દૂર છે. ક્યારેક આર્થિક સમસ્યાઓના કારણે તો ક્યારેક અન્ય સામાજિક કારણોસર છોકરીઓનું ભણતર અધવચ્ચે જ અટકી જાય છે. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારની આવી ઘણી શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ છે જેના માટે છોકરીઓ અરજી કરી શકે છે અને તેમનો અભ્યાસ ચાલુ રાખી શકે છે.
CBSE UDAAN શિષ્યવૃત્તિ
CBSE ધોરણ 11 અને 12 ની છોકરીઓને આ શિષ્યવૃત્તિ પ્રદાન કરે છે જેથી તેઓ એન્જિનિયરિંગ પ્રવેશ પરીક્ષાની તૈયારી કરી શકે અને દેશની માન્ય એન્જિનિયરિંગ કોલેજોમાં પ્રવેશ મેળવી શકે. આ અંતર્ગત દેશના 60 શહેરોમાં ઓનલાઈન ક્લાસ યોજવામાં આવે છે. આ શિષ્યવૃત્તિમાં OBC માટે 27%, SC માટે 15%, ST માટે 7.5% અને PwD માટે 3% બેઠકો અનામત છે.
લાયકાત: ગર્લ સ્ટુડન્ટ 11મા કે 12મા ધોરણમાં ફિઝિક્સ, કેમિસ્ટ્રી અને મેથ્સની વિદ્યાર્થીની હોવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, KV/NV/સરકારી શાળા/CBSE શાળામાંથી હોવો જોઈએ અને 10મા ધોરણમાં 70% ગુણ અને વિજ્ઞાન અને ગણિતમાં 80% ગુણ હોવા જોઈએ. કુટુંબની આવક રૂ.6 લાખથી વધુ ન હોવી જોઈએ.
બેગમ હઝરત મહેલ રાષ્ટ્રીય શિષ્યવૃત્તિ
બેગમ હઝરત મહેલ રાષ્ટ્રીય શિષ્યવૃત્તિ (મૌલાના આઝાદ શિષ્યવૃત્તિ) ધોરણ 9 થી 12 ની છોકરીઓ માટે છે. મુસ્લિમ, ખ્રિસ્તી, શીખ, બુદ્ધ, જૈન અને પારસી સમુદાયની મેરિટ ધારક છોકરીઓ આ શિષ્યવૃત્તિનો લાભ લઈ શકે છે.
પાત્રતા: લઘુમતી સમુદાયની મહિલા વિદ્યાર્થીઓ, અગાઉના વર્ગમાં 50% માર્કસ ધરાવનાર અને કુટુંબની આવક 2 લાખથી વધુ ન હોય.
પ્રગતિ શિષ્યવૃત્તિ – AICTE
આ શિષ્યવૃત્તિ તે છોકરીઓ માટે છે જેમણે કોઈપણ AICTE માન્ય કોલેજમાં ડિગ્રી અથવા ડિપ્લોમામાં પ્રવેશ લીધો છે.
પાત્રતા: ઉમેદવારની કૌટુંબિક આવક 8 લાખથી વધુ ન હોવી જોઈએ અને એક પરિવારમાંથી વધુમાં વધુ 2 છોકરીઓ આનો લાભ લઈ શકે છે.
સિંગલ ગર્લ ચાઈલ્ડ માટે ઈન્દિરા ગાંધી શિષ્યવૃત્તિ: UGC
સિંગલ ચાઇલ્ડ માટે ઇન્દિરા ગાંધી શિષ્યવૃત્તિC ચાઇલ્ડ સ્કોલરશિપ UGC દ્વારા એવી છોકરીઓને આપવામાં આવે છે જેઓ તેમના માતા-પિતાનું એકમાત્ર સંતાન છે અને કોઈપણ બિન-વ્યાવસાયિક પીજી કોર્સમાં પ્રવેશ લેવા માંગે છે. આ માટે મહત્તમ વય મર્યાદા 30 વર્ષ છે.
સિંગલ ગર્લ ચાઈલ્ડ માટે શિષ્યવૃત્તિ- CBSE
આ શિષ્યવૃત્તિ CBSE દ્વારા ધોરણ 11 અને 12 ની મેરિટ ધારક છોકરીઓ માટે છે. આ માટે, ફક્ત તે જ છોકરીઓ પાત્ર છે જેઓ તેમના માતાપિતાના એકમાત્ર સંતાન છે. ઉમેદવારે 60% માર્ક્સ સાથે ધોરણ 10 પાસ કર્યું હોવું જોઈએ અને CBSE શાળામાંથી પાસ થયેલો હોવો જોઈએ જેની માસિક ફી રૂ. 1500 થી વધુ ન હોય.
પછાત છોકરી માટે સાવિત્રીબાઈ ફૂલે શિષ્યવૃત્તિ
આ શિષ્યવૃત્તિ મહારાષ્ટ્ર રાજ્યની તે છોકરીઓ માટે છે જેઓ પછાત વર્ગ (BC) માંથી છે અને ધોરણ 8-10 માં છે. આ શિષ્યવૃત્તિ ખાસ આપવામાં આવે છે જેથી છોકરીઓ તેમનો આગળનો અભ્યાસ ચાલુ રાખી શકે. મહારાષ્ટ્રના પછાત વર્ગના 8મા-10મા વર્ગની છોકરીઓ શાળા દ્વારા આ શિષ્યવૃત્તિ માટે અરજી કરી શકે છે.
