લોકસભામાં ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ 2023 રજૂ : સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓની મનમાની પર અંકુશ લાવી શકશે

કેન્દ્રીય IT મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ગુરુવારે (3 ઓગસ્ટ) લોકસભામાં ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ 2023 રજૂ કર્યું. આ બિલને લોકસભામાં વોઇસ વોટ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યું છે. વિપક્ષી સાંસદોએ પ્રસ્તાવિત કાયદાની રજૂઆત સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો અને તેને સંસદીય સમિતિ પાસે મોકલવાની માંગ કરી હતી. જણાવી દઈએ કે આ બિલને કેન્દ્રીય કેબિનેટની મંજૂરી મળી ચૂકી છે. નવું ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓની મનમાની પર અંકુશ લાવી શકશે.

ઉલ્લંઘન પર 250 કરોડ રૂપિયા સુધીનો દંડ લાગશે

ડિજિટલ પર્સનલ ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ, 2023 (DPDP) નવી દિલ્હીમાં સંસદના ચોમાસા સત્ર દરમિયાન ગુરુવાર, 3 ઓગસ્ટના રોજ કેન્દ્રીય ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને માહિતી ટેકનોલોજી પ્રધાન અશ્વિની વૈષ્ણવ દ્વારા લોકસભામાં રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું. નવું ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ સોશિયલ મીડિયા કંપનીઓ પર લગામ અને તેમની મનમાની ઘટાડવામાં મદદ કરશે. નવા ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ 2023 અનુસાર, યુઝર્સના ડિજિટલ ડેટાનો દુરુપયોગ અથવા તેને સુરક્ષિત કરવામાં નિષ્ફળ રહેલી સંસ્થાઓને 250 કરોડ રૂપિયા સુધીના દંડનો સામનો કરવો પડી શકે છે. નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરનાર સંસ્થાને વધુમાં વધુ 250 કરોડ રૂપિયા અને ઓછામાં ઓછા 50 કરોડ રૂપિયાનો દંડ થઈ શકે છે. નવું બિલ વ્યક્તિઓના અધિકારો તેમજ ડેટાને હેન્ડલિંગ અને પ્રોસેસિંગ કરતી સંસ્થાઓની જવાબદારીઓ દર્શાવે છે.

કેન્દ્ર સરકાર પાસે રહેશે સત્તા

નવા વિધેયક અનુસાર કેન્દ્ર સરકાર, બોર્ડ, તેના અધ્યક્ષ અને તેના કોઈપણ સભ્ય, અધિકારી અથવા કર્મચારી સામે આ અધિનિયમ અથવા તેની જોગવાઈઓ હેઠળ સદ્ભાવનાથી કરવામાં આવેલ અથવા કરવાના હેતુથી કોઈ પણ નિયમ બનાવવામાં આવશે નહીં. કોઈ દાવો, કાર્યવાહી અથવા અન્ય કાનૂની કાર્યવાહી કરવામાં આવશે નહીં. બિલ હેઠળ, કેન્દ્ર સરકારને બોર્ડ તરફથી લેખિત સંદર્ભની પ્રાપ્તિ પર સામાન્ય જનતાના હિતમાં સામગ્રીને અવરોધિત કરવાની પણ સત્તા છે.

બિલ નાગરિકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરશે – રાજીવ ચંદ્રશેખર

ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને આઈટી રાજ્ય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે જણાવ્યું હતું કે આ બિલ, એકવાર સંસદ દ્વારા પસાર થઈ જશે, તે તમામ નાગરિકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરશે, નવીનીકરણ અર્થતંત્રને વિસ્તૃત કરવામાં મદદ કરશે અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા અને રોગચાળા જેવી કટોકટીમાં સરકારની કાયદેસરની પહોંચ સુનિશ્ચિત કરશે અને ધરતીકંપ વગેરેની પરવાનગી આપશે.

ડેટા પ્રોટેક્શન બિલનો પણ વિરોધ થયો હતો

લોકસભામાં રજૂ કરાયેલ ડેટા પ્રોટેક્શન બિલ 2023નો ટીએમસી સાંસદ સૌગત રોય, કોંગ્રેસના સાંસદ મનીષ તિવારી અને AIMIM સાંસદ અસદુદ્દીન ઓવૈસીએ વિરોધ કર્યો હતો. ડેટા પ્રોટેક્શન બિલનો વિરોધ કરતા કોંગ્રેસના સાંસદ અધીર રંજન ચૌધરીએ કહ્યું કે હું આ બિલનો વિરોધ કરું છું. આ બિલ દ્વારા સરકાર માહિતી અધિકાર કાયદાને કચડી નાખવા માંગે છે. એટલા માટે અમે આવા ઉદ્દેશ્યનો વિરોધ કરીશું. આ બિલને સ્થાયી સમિતિમાં ચર્ચા માટે મોકલવું જોઈએ.