ડિપ્રેશનના બહાને કંપનીઓ કમાય છે અબજો! સંશોધનમાં મોટો ખુલાસો

ઘણા વર્ષોથી, વિશ્વને ડિપ્રેશનની વ્યાખ્યા શીખવવામાં આવી રહી છે કે જ્યારે મગજમાં સેરોટોનિન કેમિકલનું અસંતુલન હોય છે. એટલે કે, જ્યારે સેરોટોનિન કેમિકલ મગજમાં નિર્ધારિત માત્રા કરતાં વધુ કે ઓછું હોય છે. ત્યારે વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો શિકાર બની જાય છે. 60ના દાયકામાં આ વ્યાખ્યા વિશ્વ સમક્ષ મુકવામાં આવી હતી . આજે 90ના દાયકામાં આ વ્યાખ્યાના આધારે એન્ટી-ડિપ્રેશન દવાઓએ બજાર પર કબજો જમાવ્યો છે.

આજે, વિશ્વભરના બજારમાં ઘણી બધી એન્ટિ-ડીપ્રેશન દવાઓ છે . ડૉક્ટરો ડિપ્રેશનથી પીડિત વ્યક્તિને સ્વસ્થ થવા માટે એન્ટિ-ડીપ્રેશન દવા આપે છે. જેનું કામ મગજમાં સેરોટોનિનનું સ્તર જાળવી રાખવાનું છે, પરંતુ બ્રિટનની યુનિવર્સિટી ઓફ લંડનના વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા વિશ્વ વિખ્યાત જર્નલ નેચરમાં પ્રકાશિત થયેલા અભ્યાસ મુજબ, મગજમાં સેરોટોનિનનું પ્રમાણ ઓછું હોવાને કારણે કોઈ પણ વ્યક્તિ ડિપ્રેશનનો શિકાર થતો નથી. તેમજ હતાશાગ્રસ્ત વ્યક્તિને આપવામાં આવતી એન્ટી-ડીપ્રેશન દવાઓ તેને ફાયદો કરતી નથી. પરંતુ નુકસાન પહોંચાડે છે.

ડૉ. સુનિલ શર્મા, ડીન, ISIC, વસંત કુંજ, શિખા મુખર્જી, મ્યુઝિકલ થેરાપિસ્ટ

નિષ્ણાતોના મતે, આજના યુગમાં માનસિક બીમારી એક ગંભીર સમસ્યા બની ગઈ છે. જો કોઈ વ્યક્તિ તેનાથી પ્રભાવિત થાય છે. તો સૌથી પહેલા તેણે પોતાની વચ્ચે એક સ્વસ્થ વાતાવરણ બનાવવું જોઈએ, જેથી તે ડિપ્રેશનથી દૂર થઈ શકે. આ સ્વસ્થ વાતાવરણ સંગીત, નૃત્ય, એકબીજા સાથેની વાતચીતના આધારે બનાવી શકાય છે.

ડૉ. શક્તિ ગોયલ, ડાયરેક્ટર, સ્પાઇન ક્લિનિક, નોઇડા

આજના યુગમાં જ્યારે ભારતના 40 કરોડથી વધુ લોકો માનસિક રોગોથી પરેશાન છે. તો આવી સ્થિતિમાં તેઓ અન્ય માનસિક રોગો માટે પણ જવાબદાર બની રહ્યા છે. તબીબોના મતે, જો આજે કોઈ વ્યક્તિ તેમની પાસે કરોડરજ્જુમાં ઝોક, પોઝચરમાં ખામીની ફરિયાદ લઈને આવે છે. તો તેનું મૂળ માનસિક બીમારી સાથે જોડાયેલું છે. કારણ કે, તેણે વ્યક્તિની દિનચર્યામાં ખલેલ પહોંચાડી છે. આ કારણોસર, ડૉક્ટરો આજે દર્દીઓને હતાશા અને માનસિક બીમારીઓમાંથી મુક્ત કરવા માટે માનસિક સુખાકારીના કાર્યક્રમો ચલાવી રહ્યા છે.

ડો હેમિકા અગ્રવાલ, મનોચિકિત્સક

આજના સમયમાં એક તરફ માનસિક દર્દીઓની સંખ્યા વધી રહી છે. તો બીજી તરફ ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓનો નફો પણ ઝડપથી વધી રહ્યો છે. આજે વિશ્વમાં 260 મિલિયનથી વધુ લોકો ડિપ્રેશનનો શિકાર છે અને 2030 સુધીમાં આ સંખ્યા 300 મિલિયનને પાર કરી શકે છે. તેનો અંદાજ લગાવવામાં આવ્યો છે. તેનાથી એન્ટી ડિપ્રેસનનું માર્કેટ વધવાની અપેક્ષા છે. 2020 માં $1500 મિલિયનના મૂલ્યના એન્ટી-ડીપ્રેશનનું બજાર 2030 સુધીમાં $2,100 મિલિયન થવાનો અંદાજ છે. આવી સ્થિતિમાં, જો નિષ્ણાતોનું માનીએ તો, એવા સંશોધનની જરૂર છે જે ફાર્મા ભંડોળ માટે નહીં પરંતુ લોકોના હિત માટે હોય… જેથી લોકો અને ડૉક્ટરો ડિપ્રેશનના યોગ્ય કારણો અને યોગ્ય દવાઓ વિશે જાણી શકે.

ખોટા કારણ માટે આધાર

વર્ષ 1969માં ડિપ્રેશન પર આવેલી સેરોટોનિન હાયપોથીસીસ માત્ર અનુમાન જ રહી ગઇ છે. કારણ કે જીવંત વ્યક્તિના મગજમાં રહેલા રસાયણને નિશ્ચિતતા સાથે માપવું અશક્ય છે. સેરોટોનિનના અસંતુલન ને કારણે ડીપ્રેશન થાય છે, તે લેબમાં સાબિત થયું નથી કે તે કોઈ સિદ્ધાંત પણ નથી, પણ હા આ એક પૂર્વધારણાએ ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓને અબજો રૂપિયાનો નફો કર્યો છે.