ચંદ્રયાન-3 સોફ્ટ લેન્ડિંગ માટે તૈયાર, ચંદ્ર પર ઉતરાણની છેલ્લી 15 મિનિટ કેમ ભારે છે?
ચંદ્રયાન 3ના લેન્ડિંગમાં 24 કલાકથી પણ ઓછો સમય બાકી છે. ISRO આ માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે. અવકાશયાનનું લેન્ડિંગ એ સૌથી મુશ્કેલ અને નાજુક પ્રક્રિયા છે. આમાં, છેલ્લી 15 મિનિટ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે.
તમને જણાવી દઈએ કે ચાર વર્ષ પહેલા લોન્ચ કરવામાં આવેલ ચંદ્રયાન-2 લેન્ડિંગની છેલ્લી 15 મિનિટમાં ક્રેશ થઈ ગયું હતું. આવી સ્થિતિમાં આ વખતે પણ આ સમય મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યો છે. આ છેલ્લી 15 મિનિટમાં ચંદ્રયાન ઘણા તબક્કામાંથી પસાર થશે.
લેન્ડિંગ પહેલા સ્પીડ ઓછી થઈ જશે
લેન્ડિંગના પ્રથમ તબક્કામાં ચંદ્રયાનની રફ બ્રેકિંગ કરવામાં આવશે. આ દરમિયાન ચંદ્રયાનની ગતિ ઓછી થઈ જશે. અહીં ચંદ્રયાનની ઝડપ માત્ર 358 મીટર પ્રતિ સેકન્ડ રહેશે. બીજા તબક્કામાં, અવકાશયાનમાં ઊંચાઈ પકડવાનો તબક્કો હશે. આ દરમિયાન ચંદ્રયાન-3 ચંદ્રની સપાટીથી માત્ર 7.4 કિલોમીટરની ઊંચાઈ પર હશે.
સપાટ જમીન સોફ્ટ લેન્ડિંગ હશે
તે જ સમયે, ફાઇન બ્રેકિંગ તબક્કામાં, ચંદ્રયાન ચંદ્રની સપાટીથી લગભગ 800 મીટરની ઊંચાઈએ પહોંચશે અને ચંદ્રયાનની ગતિ શૂન્ય હશે. લેન્ડિંગનો આ ત્રીજો તબક્કો હશે, જ્યારે ચોથા તબક્કામાં ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર સપાટ જમીન શોધીને સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરવાનો પ્રયાસ કરશે.
સ્પીડમાં ઘટાડો એ એક મોટો પડકાર
છેલ્લી 15 મિનિટની પ્રક્રિયામાં સૌથી મોટો પડકાર ચંદ્રયાન-3ની ઝડપ ઘટાડવાનો છે. થ્રસ્ટર્સ લેન્ડરને ઝડપી બનાવવા માટે કામ કરશે. લેન્ડરમાં ચાર થ્રસ્ટર્સ છે, જે વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલશે અને તેમાંથી માત્ર ચંદ્રયાન-3ની ગતિ ઓછી થશે.
થ્રસ્ટર્સ ઝડપ ઘટાડવામાં ઉપયોગી થશે
આ અંગે એસ્ટ્રોફિઝિસિસ્ટ આરસી કપૂરનું કહેવું છે કે છેલ્લી પંદર મિનિટની આખી પ્રક્રિયામાં સૌથી મોટો પડકાર ચંદ્રયાન-3ની ઝડપ ઘટાડવાનો છે. તેની ઝડપ ઘટાડવા માટે, લેન્ડરને વેગ આપનારા થ્રસ્ટર્સ ઉપયોગી થશે. લેન્ડરમાં ચાર થ્રસ્ટર્સ છે, જે વિરુદ્ધ દિશામાં ચાલશે અને તેમાંથી જ ચંદ્રયાન-3ની ઝડપ ઘટશે.
સ્પીડ કંટ્રોલ થ્રસ્ટરની મદદથી કરવામાં આવશે
વૈજ્ઞાનિકો આ થ્રસ્ટર્સ દ્વારા લેન્ડરની ગતિને નિયંત્રિત કરીને તેને લેન્ડ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે ચંદ્ર પર વાતાવરણ ન હોવાને કારણે લેન્ડરને પૃથ્વીની જેમ ચંદ્ર પર લેન્ડ કરી શકાતું નથી.
આ વખતે સફળતા મળશે
ઈસરોના ભૂતપૂર્વ વડા કે સિવાનનું કહેવું છે કે આ વખતે છેલ્લા પંદર મિનિટના સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણ વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. ચંદ્રયાન-3ની આખી સિસ્ટમ પરફેક્ટ છે, જે ISRO દ્વારા મોકલવામાં આવેલી ચંદ્રની આ લેટેસ્ટ તસવીરની સાક્ષી છે જે ઈસરો દ્વારા જાહેર કરવામાં આવી છે. તેમણે કહ્યું, “આ વખતે તે એક ભવ્ય સફળતા હશે. ચંદ્રયાન-2માંથી આપણે જે પાઠ શીખ્યા છે તેના આધારે સિસ્ટમ વધુ મજબૂતાઈ સાથે આગળ વધી રહી છે.”
