Chandrayaan 3 Landing: જો આખી યોજના સફળ રહી તો ભારતનો વાગશે દુનિયામાં ડંકો
HD ન્યૂઝ ડેસ્કઃ થોડી કલાકો બાદ એટલે કે સાંજે 6.4 કલાકે ચંદ્રયાન-3 ચંદ્ર પર સોફ્ટ લેન્ડિંગ શરૂ કરશે. આ દરમિયાન, 15 મિનિટ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હશે કારણ કે તે સમયે ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંસ્થા (ઇસરો) ના વૈજ્ઞાનિક અવકાશયાનને કમાન્ડ નહીં આપે અને તે જાતે જ સોફ્ટ લેન્ડિંગ કરશે. આટલા દિવસોની મહેનત આ 15 મિનિટ પર જ ટકી રહે છે. વર્ષ 2019માં જ્યારે ચંદ્રયાન-2 નિષ્ફળ થયું ત્યારે તે સમયે ઈસરોના અધ્યક્ષ કે સિવને તેને ખતરનાક સમય ગણાવતા તેને ’15 મિનિટનો આતંક’ ગણાવ્યો હતો.
ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશેઃ આ 15 મિનિટ દરમિયાન, ચંદ્રયાન-3નું લેન્ડર વિક્રમ ગતિ સાથે આડીથી ઊભી સ્થિતિમાં શિફ્ટ થઈને ચંદ્રની સપાટી પર ઉતરશે. ચંદ્રયાન-2ના લેન્ડિંગ દરમિયાન, લેન્ડર વિક્રમ આડીથી ઊભી સ્થિતિમાં સ્વિચ કરવામાં નિષ્ફળ ગયું. તે સમયે લેન્ડર વિક્રમ ચંદ્રની સપાટીથી માત્ર 7.42 કિમી દૂર હતું અને ‘ફાઇન બ્રેકિંગ ફેઝ’માં પ્રવેશવાનું હતું, પરંતુ તે ક્રેશ થઈ ગયું.
રફ બ્રેકિંગ ફેઝઃ દરમિયાન તેની સ્થિતિ બદલવામાં નિષ્ફળતાને કારણે લેન્ડર વિક્રમ ક્રેશ થયું હતું . આ પ્રક્રિયા આ 15 મિનિટ દરમિયાન જ થાય છે, જેને બ્રેકિંગ ફેઝ કહેવામાં આવે છે. પ્રથમ વિક્રમ 1.68 કિમી પ્રતિ સેકન્ડ એટલે કે 6048 પ્રતિ કલાકની ઝડપે ચંદ્ર તરફ જશે અને પછી ઝડપ ઘટાડીને તે ચંદ્ર તરફ આડો થઈ જશે, જેને રફ બ્રેકિંગ ફેઝ કહેવામાં આવે છે. હવે તે ઊભી સ્થિતિમાં સ્વિચ કરશે, જેને ફાઇન બ્રેકિંગ ફેઝ કહેવામાં આવે છે અને જ્યારે તે ચંદ્રથી 800 મીટરના અંતરે હશે, ત્યારે તે ઝડપ ઘટાડવાનું શરૂ કરશે.
ઊભી સ્થિતિમાં હોવું આવશ્યકઃ ઈસરોના અધ્યક્ષ એસ. સોમનાથે કહ્યું, ‘ચંદ્રયાન-3 સોફ્ટ લેન્ડિંગ સમયે લેન્ડિંગ સાઇટ પર દક્ષિણ અક્ષાંશથી 70 ડિગ્રી પર હશે. 5:47 પર સોફ્ટ લેન્ડિંગની પ્રક્રિયા દરમિયાન, તે 90 ડિગ્રી પર નમશે, પરંતુ તે સમયે તે ઊભી સ્થિતિમાં હોવું આવશ્યક છે. જ્યારે વિક્રમ ઉતરાણ કરતા પહેલા તેની સ્થિતિ આડીથી ઊભીમાં બદલશે, ત્યારે આ તબક્કો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ હશે અને આ માટે ગાણિતિક ગણતરીઓ નક્કી કરવામાં આવી છે.
