બિહાર અને આંધ્ર પ્રદેશ ‘વિશેષ રાજ્ય’નો દરજ્જો માંગી રહ્યા છે, જાણો તેનાથી આ રાજ્યોને શું ફાયદો થશે?

નવી દિલ્હી, 6 જૂન : દેશમાં ત્રીજી વખત એનડીએ સરકાર બની છે પરંતુ આ વખતે ભાજપ માટે રસ્તો એટલો સરળ નથી. કારણ કે ભાજપ આ વખતે ટીડીપી અને જેડીયુ જેવા પક્ષોના સમર્થનથી બહુમતી મેળવી શકશે. આવી સ્થિતિમાં સરકારની રચના પહેલા જ સાથી પક્ષો જોરદાર રીતે ભાજપ પાસેથી ટેકાના ભાવ કાઢવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા હોય તેવું લાગી રહ્યું છે અને તેનું ચિત્ર સ્પષ્ટ દેખાઈ રહ્યું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી ત્રીજી વખત શપથ ગ્રહણ કરે તે પહેલા જ જેડીયુએ પોતાની માંગ આગળ ધરી છે. સીએમ નીતિશ કુમારના ખૂબ જ નજીકના રાજ્ય મંત્રી વિજય ચૌધરીએ બિહારને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપવાની માંગ કરી છે.

બિહારના મંત્રીએ શું કહ્યું?

બિહાર સરકારના મંત્રી વિજય ચૌધરીએ કહ્યું કે અમે પહેલાથી જ કહેતા આવ્યા છીએ કે બિહારને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો, વિશેષ મદદ, વિશેષ પેકેજ મળવું જોઈએ અને અમે આ એટલા માટે કહીએ છીએ કારણ કે અમારા સંસાધનો મર્યાદિત છે અને તેના પર પણ અમે લોકો સૌથી ઝડપી ગતિએ આગળ વધી રહ્યા છીએ અને હજુ બે સત્ય એ છે કે અમે તમામ માપદંડો પર સારું પ્રદર્શન કરી રહ્યા છીએ પરંતુ તેમ છતાં અમે ગરીબીના ધોરણે ગરીબ રહીએ છીએ, એટલે કે આ પોતે જ સાબિત કરે છે કે બિહાર આટલું સુશાસિત રાજ્ય હોવાથી તે રાજ્યને વિશેષ મદદ મળવી જોઈએ.

નીતિશે પહેલીવાર સીએમ બનતાની સાથે જ આ માંગ કરી હતી

આ સાથે ગોપાલગંજના JDU સાંસદ ગોપાલ કુમાર સુમન અને JDUના વરિષ્ઠ નેતા કેસી ત્યાગીએ પણ આને મંજૂરી આપી દીધી છે, તેઓએ કહ્યું કે બિહારને વિશેષ દરજ્જો આપવાની માંગ પહેલાથી જ છે અને તે માંગ હવે પણ રહેશે. કેસી ત્યાગીએ બિહારને વિશેષ રાજ્યોમાં સામેલ કરવાની વાત પણ કરી છે. જેડીયુએ બિહારને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપવાની કોઈ નવી માંગ નથી કરી. નીતિશ લાંબા સમયથી પીએમ મોદી સાથે આ મુદ્દો ઉઠાવી રહ્યા છે, પરંતુ બદલાયેલા સંજોગોમાં તેમની માંગ ઘણી મહત્વપૂર્ણ બની ગઈ છે. સીએમ નીતીશ કુમારે 2005માં પહેલીવાર બિહારના મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા ત્યારે સૌથી પહેલા આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો.

ચંદ્ર બાબુ નાયડુની પણ આ જ માંગ છે

તે જ સમયે, ટીડીપી વડા ચંદ્ર બાબુ નાયડુ પણ લાંબા સમયથી આંધ્રપ્રદેશ માટે આ જ માંગ કરી રહ્યા છે. તેઓ તેમના રાજ્ય માટે વિશેષ દરજ્જો પણ ઈચ્છે છે. ચંદ્રબાબુ નાયડુ પણ લાંબા સમયથી વિશેષ શ્રેણીના દરજ્જા માટે અભિયાન ચલાવી રહ્યા છે. 2014માં જ્યારે આંધ્ર પ્રદેશનું વિભાજન થયું અને તેલંગાણા અલગ રાજ્ય બન્યું ત્યારે આંધ્રએ તેની આવકનો મોટો હિસ્સો ગુમાવ્યો. આ પછી નાયડુએ વર્ષ 2017માં રાજ્યને વિશેષ દરજ્જો આપવાની માંગ ઉઠાવી હતી. ચાલો આજે જાણીએ કે સ્પેશિયલ પેકેજ શું છે અને તે કયા રાજ્યોને આપી શકાય છે અને રાજ્યોને તેનાથી શું ફાયદો થઈ શકે છે.

વિશેષ દરજ્જો શું છે?

વાસ્તવમાં, વિશેષ રાજ્યોનો દરજ્જો તે રાજ્યોને આપવામાં આવે છે જે દેશના અન્ય ભાગોની તુલનામાં પછાત છે. આવા રાજ્યોના વિકાસ માટે કેન્દ્ર સરકારનું વિશેષ ધ્યાન જરૂરી છે. વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો મળ્યા બાદ રાજ્ય સરકારને અનેક પ્રકારની છૂટ અને અનુદાન મળવા લાગે છે. આ ઉપરાંત, તેમને વિશેષ રાજ્યનો દરજ્જો આપીને, તેમને કેન્દ્ર તરફથી વિશેષ પેકેજ, કર મુક્તિ જેવી રાહત મળે છે, જેથી તે રાજ્યોમાં રોજગાર, વિકાસ અને વ્યવસાયનો વિકાસ થઈ શકે.

શું ફાયદો છે?

હવે જાણો વિશેષ દરજ્જો મળવાના શું ફાયદા છે? રાજ્યમાં ચાલતી કેન્દ્રીય યોજનાઓમાં કેન્દ્ર સરકારનો હિસ્સો વધે છે. કેન્દ્ર સરકાર તરફથી આર્થિક મદદ મળે છે. રાજ્યમાં ઉદ્યોગોને ટેક્સમાં રાહતો મળવા લાગે છે, અને એક્સાઈઝ અને કસ્ટમ ડ્યૂટીમાં મોટી રાહત મળે છે. કેન્દ્ર સરકાર પાસેથી મળેલા ભંડોળમાંથી 90 ટકા ગ્રાન્ટ છે, જ્યારે માત્ર 10 ટકા લોન છે, જેના પર રાજ્યોએ વ્યાજ પણ ચૂકવવું પડતું નથી.

વિશેષ દરજ્જો કેવી રીતે મેળવવો?

જો બિહાર અને આંધ્રપ્રદેશની વિશેષ દરજ્જાની માંગ સ્વીકારવામાં આવે છે, તો તેનો માર્ગ શું હોઈ શકે છે તે પણ જાણો. સરકાર બન્યા બાદ જુલાઈમાં બજેટ આવશે. આવી સ્થિતિમાં નાણા મંત્રાલય વિશેષ પેકેજ તૈયાર કરી શકે છે. તેનું કદ એક લાખ કરોડ સુધીનું હોઈ શકે છે. આ એકસાથે આપવામાં આવશે નહીં પરંતુ તેની અવધિ એક વર્ષ માટે રાખી શકાય છે એટલે કે આ પેકેજ (રૂ. 1 લાખ કરોડ) માત્ર એક વર્ષમાં જ બહાર પાડવામાં આવશે.

આ પણ વાંચો : VIDEO: કેવી ઉજવણી, નિર્દોષ જીવ સાથે ક્રૂરતા, ભાજપના નેતાનો ફોટો પહેરાવી બકરીનું કાપ્યું ગળું