કેન્દ્ર સરકારને ત્રણ વિવાદાસ્પદ કૃષિ કાયદા પાછા ખેંચવાની ફરજ પાડનાર ખેડૂત સંગઠનો ફરી એકવાર આંદોલનનો માર્ગ અપનાવી શકે છે. ખેડૂતોનું કહેવું છે કે 9 ડિસેમ્બર, 2021ના રોજ સંયુક્ત કિસાન મોરચાની આગેવાની હેઠળના ખેડૂત આંદોલનને સમાપ્ત કરતી વખતે, વડા પ્રધાને તેમને લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ આપવા સહિત ઘણા વચનો આપ્યા હતા. ખેડૂતોનો આક્ષેપ છે કે આજ સુધી આ મુદ્દે કંઈ જ કરવામાં આવ્યું નથી. સરકારે કમિશન બનાવવાની વાત પણ કરી હતી, પરંતુ હજુ સુધી આ માટે કોઈ પહેલ કરવામાં આવી નથી. ખેડૂત આગેવાનો ફરી એકવાર તેમની માંગણીઓ સ્વીકારવા માટે સરકાર પર દબાણ લાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. આ માટે ખેડૂતોએ કાલે સોમવાર, 20 માર્ચે દિલ્હીના રામલીલા મેદાનમાં એકઠા થવાનું નક્કી કર્યું છે, જેમાં ભવિષ્યની રણનીતિ નક્કી કરવા માટે એક બેઠક યોજવામાં આવશે. તો શું આગામી લોકસભા ચૂંટણી પહેલા ફરી એકવાર કેન્દ્ર સરકારના પડકારો વધી શકે છે?
રામલીલા મેદાનમાં એકઠા થવાના એજન્ડામાં શું છે?
ખેડૂતોએ સરકાર પાસે તેમની માંગણીઓ પર દસ મુદ્દાનો એજન્ડા આગળ રાખ્યો છે. તેમાં આવી અનેક માંગણીઓનો પણ સમાવેશ થાય છે જેને સ્વીકારવી સરકાર માટે મુશ્કેલ બની શકે છે. જેમાં લખીમપુર ખેરી હિંસા માટે આરોપી પિતાને નોકરીમાંથી કાઢીને જેલમાં મોકલવા, હિંસામાં માર્યા ગયેલા ખેડૂતોને શહીદનો દરજ્જો આપવા અને મૃત્યુ પામેલા ખેડૂતો માટે શહીદ સ્મારક બનાવવાની પણ માંગ કરવામાં આવી છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું માનવામાં આવે છે કે ફરી એકવાર ખેડૂતો અને સરકાર વચ્ચે ટક્કર થઈ રહી છે. ચૂંટણીનું વર્ષ હોવાથી આના પર રાજકીય ગરમાવો આવવાની શક્યતાઓ છે.
પહેલાના આંદોલનની કોઈ અસર થઈ ન હતી
અગાઉ, ખેડૂત આંદોલન દરમિયાન, એવી આશંકા વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી કે જો કેન્દ્ર સરકાર ત્રણેય વિવાદાસ્પદ કૃષિ કાયદાઓ પાછા નહીં ખેંચે તો ગયા વર્ષે યોજાયેલા પાંચ રાજ્યો (ઉત્તર પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ સહિત)માં ભાજપને ભારે નુકસાન થઈ શકે છે. બાદમાં જ્યારે કેન્દ્ર સરકારે કાયદો પાછો ખેંચી લીધો ત્યારે એવું માનવામાં આવતું હતું કે તેનાથી ભાજપને નુકસાન થઈ શકે છે, પરંતુ ભાજપે પાંચમાંથી ચાર રાજ્યોમાં સરકાર બનાવી. લખીમપુર ખેરી હિંસા પણ, જેને ખેડૂત નેતાઓએ વેગ આપવાનો પ્રયાસ કર્યો, ભાજપ તેની તમામ બેઠકો પર વિજયી થયો. જેના કારણે ખેડૂત આગેવાનોની વોટબેંક પરની અસરને લઈને પણ પ્રશ્નાર્થ ચિન્હ ઉભા થયા હતા. આવી સ્થિતિમાં કેન્દ્ર સરકાર લોકસભાની ચૂંટણી સમયે આ સંભવિત ખેડૂત આંદોલનને કેવી રીતે નિપટશે તે જોવું મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
ખેડૂત આગેવાનોએ કહ્યું?
રવિવારે દિલ્હીમાં એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં ખેડૂત નેતાઓએ કહ્યું છે કે 36 ખેડૂત સંગઠનોના એક લાખથી વધુ ખેડૂતો રામલીલા મેદાનમાં એકઠા થશે. ખેડૂતોએ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તેમની માંગણીઓ સંતોષવામાં આવી નથી, અને જો સરકાર છેલ્લી ઘડીએ તેમના વચનો પૂર્ણ નહીં કરે તો તેઓને આંદોલન કરવાની ફરજ પડશે. ખેડૂતોએ કેન્દ્ર પર કોર્પોરેટ તરફી અને ખેડૂત વિરોધી હોવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો.
શું છે ખેડૂતોની માંગણીઓ ?
1. સ્વામીનાથન કમિશનની ભલામણ મુજબ, તમામ પાકો પર C2+50 ટકા ફોર્મ્યુલાના આધારે MSP પર ખરીદીની ખાતરી આપવા માટે કાયદો લાવવો જોઈએ.
2. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા એમએસપી પર રચાયેલી સમિતિને રદ કરીને, SKMના પ્રતિનિધિઓનો સમાવેશ કરીને નવી સમિતિની રચના કરવી જોઈએ.
3. તમામ ખેડૂતો માટે દેવા માફી, ખાતર સહિત અન્ય કૃષિ ઈનપુટ વસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડો કરવાની માંગ.
4. સંયુક્ત સંસદીય સમિતિને વિચારણા માટે મોકલવામાં આવેલ વીજળી સુધારો બિલ, 2022 પાછું ખેંચી લેવું જોઈએ. ખેડૂતોના જણાવ્યા મુજબ, કેન્દ્ર સરકારે એસકેએમને લેખિત ખાતરી આપી હતી કે મોરચા સાથે ચર્ચા કર્યા પછી જ બિલ સંસદમાં રજૂ કરવામાં આવશે, પરંતુ સરકારે કોઈપણ ચર્ચા કર્યા વિના તેને સંસદમાં રજૂ કર્યું.
5. કૃષિ માટે મફત વીજળી અને ગ્રામીણ પરિવારો માટે 300 યુનિટ વીજળીની માંગ.
6. લખીમપુર ખેરી જિલ્લામાં હિંસાના આરોપી આશિષ મિશ્રાના પિતા અજય મિશ્રા ટેનીને કેન્દ્ર સરકારની કેબિનેટમાંથી હટાવવા જોઈએ. ખેડૂત આગેવાનો પણ તેની ધરપકડ કરીને જેલમાં મોકલવાની માંગ કરી રહ્યા છે.
7. લખીમપુર ખેરી હિંસામાં માર્યા ગયેલા ખેડૂતોના પરિવારોને વળતર.
8. સરકારે પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજના રદ કરવી જોઈએ. ખેડૂતોને પાકના નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે સાર્વત્રિક, વ્યાપક અને અસરકારક પાક વીમો લાગુ કરો. વ્યક્તિગત પ્લોટના આધારે નુકસાનની આકારણી કરવી જોઈએ.
9. ખેડૂતો-ખેતી-મજૂરો માટે દર મહિને 5,000 રૂપિયાની કિસાન પેન્શન યોજના તાત્કાલિક અમલમાં મૂકવી જોઈએ.
10. ખેડૂત આંદોલન દરમિયાન ખેડૂતો પર નોંધાયેલા કેસો પાછા ખેંચવા જોઈએ. સિંધુ મોરચામાં શહીદ થયેલા ખેડૂતોના સ્મારકના નિર્માણ માટે જમીનની ફાળવણી થવી જોઈએ.
