ચંદ્રયાન-૩ લઈને આવ્યું ખરાબ સમાચાર : બરફે બધી આશાઓ બરબાદ કરી દીધી
નવી દિલ્હી, 07 માર્ચ : ભારતીય અવકાશ સંશોધન સંગઠન (ઇસરો) ના ચંદ્રયાન-3 મિશનમાંથી પ્રાપ્ત થયેલા તાજેતરના ડેટાએ વૈજ્ઞાનિકોને આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે. નવા સંશોધન મુજબ, ચંદ્રની સપાટી નીચે અગાઉના વિચાર કરતાં ઘણો વધુ બરફ હોઈ શકે છે. આ શોધ માત્ર વૈજ્ઞાનિકો માટે જ નહીં પરંતુ ભવિષ્યમાં ચંદ્ર પર માનવ વસાહતો સ્થાપવાના સ્વપ્ન માટે પણ અત્યંત મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહી છે.
૨૩ ઓગસ્ટ, ૨૦૨૩ ના રોજ, ચંદ્રયાન-૩ નું વિક્રમ લેન્ડર ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવ નજીક સફળતાપૂર્વક ઉતરાણ કર્યું. ત્યારથી તે મહત્વપૂર્ણ ડેટા મોકલી રહ્યું છે, જે ચંદ્રની સપાટી નીચે બરફના સંભવિત ભંડાર તરફ નિર્દેશ કરે છે. અમદાવાદ સ્થિત ફિઝિકલ રિસર્ચ લેબોરેટરીના વૈજ્ઞાનિક દુર્ગા પ્રસાદ કરનમના નેતૃત્વ હેઠળ હાથ ધરવામાં આવેલ આ અભ્યાસ પ્રખ્યાત જર્નલ ‘કોમ્યુનિકેશન્સ અર્થ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટ’ માં પ્રકાશિત થયો છે.
ચંદ્રના તાપમાનથી ખુલ્યું રહસ્ય
ચંદ્રયાન-૩ ના વિક્રમ લેન્ડર પર લગાવેલા ChaSTE (ચંદ્રસ સરફેસ થર્મોફિઝિકલ એક્સપેરિમેન્ટ) ઉપકરણે ચંદ્રની સપાટીથી ૧૦ સેન્ટિમીટર નીચે તાપમાન માપ્યું. આમાંથી બહાર આવેલા ડેટાએ વૈજ્ઞાનિકોને આશ્ચર્યચકિત કરી દીધા. સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું કે ઉતરાણ સ્થળ સૂર્ય તરફ નમેલું હતું અને તેનો ઢાળ 6 ડિગ્રી હતો. આ સ્થળનું તાપમાન ૮૨°C થી -૧૭૦°C ની વચ્ચે જોવા મળ્યું. ફક્ત 1 મીટર દૂર સપાટ સપાટી પર તાપમાન લગભગ 60 ° સે હતું. આ સહેજ ઢાળને કારણે સપાટી પર વધુ સૌર કિરણોત્સર્ગ પહોંચ્યો, જેના કારણે તાપમાન પર અસર પડી અને સંભવતઃ બરફની રચનાની પ્રક્રિયામાં ફેરફાર થયો.
ચંદ્ર પર બરફ ક્યાં હોઈ શકે?
સંશોધકોએ એક મોડેલ વિકસાવ્યું છે જે દર્શાવે છે કે જો કોઈ સપાટી 14 ડિગ્રી કે તેથી વધુ નમેલી હોય અને સીધા સૂર્યપ્રકાશથી સુરક્ષિત હોય, તો ત્યાં બરફ જમા થવાની સંભાવના વધી જાય છે. એટલે કે, ચંદ્રના ધ્રુવીય પ્રદેશોમાં ઘણી જગ્યાઓ એવી હોઈ શકે છે જ્યાં બરફ હાજર હોઈ શકે છે. આ શોધ માત્ર વૈજ્ઞાનિકો માટે જ નહીં પરંતુ ભવિષ્યમાં ચંદ્ર પર માનવ મિશન મોકલવાની યોજનાઓ માટે પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
શું ચંદ્ર પર પાણી મળી શકે છે?
શું ચંદ્ર પર બરફમાંથી પાણી બનાવી શકાય? આ પ્રશ્ન પર, વૈજ્ઞાનિક કરનમે પીટીઆઈને જણાવ્યું કે ચંદ્રની સપાટી પર ઉચ્ચ શૂન્યાવકાશની સ્થિતિ છે, જેના કારણે બરફ પીગળવાને બદલે સીધો ગેસમાં ફેરવાઈ જશે. એટલે કે, પ્રવાહી પાણી મળવાની સંભાવના ખૂબ ઓછી છે. વૈજ્ઞાનિકો કહે છે કે બરફ કાઢવા અને તેનો ઉપયોગ કરવા માટે નવી ટેકનોલોજી વિકસાવવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ રહેશે, જેથી ભવિષ્યમાં ચંદ્ર પર માનવ વસાહતો બનાવી શકાય.
IND vs NZ ફાઇનલ: દુબઈના મેદાન પર ટોસ છે મહત્ત્વપૂર્ણ, છેલ્લી 10 મેચના આંકડા છે આ વાતનો પુરાવો
કેન વિલિયમસને ફટકારી ઐતિહાસિક સદી, એબી ડી વિલિયર્સને પાછળ છોડી દ્રવિડ અને સ્મિથની કરી બરાબરી
૨૦ હજાર કમાતા લોકો પણ ખરીદી શકે છે આ કાર! આ 4 મોડેલ છે સૌથી સસ્તા
Champions Trophy 2025: ઇબ્રાહિમ ઝદરાનની સદી પાકિસ્તાન માટે બની ભારે ‘અપમાન’
કોઈ મેકિંગ ચાર્જ નહીં, કોઈ GST નહીં – સોનામાં રોકાણ કરવાની આ રીત બહુ ઓછા લોકો જાણે છે
ઝડપથી સમાચાર મેળવવા માટે જોઈન કરો અમારા વોટ્સઅપ ગ્રુપમાં
