મા દુર્ગાના નવ સ્વરૂપો સાથે જોડાયેલ છે નવ ઔષધીઓના નામ, જાણો નવરાત્રિનું આયુર્વેદ સાથે કનેક્શન

આજે નવરાત્રિનો પહેલો દિવસ છે ત્યારે તમે જાણો છો કે દેવીના દરેક સ્વરૂપ સાથે એક ઔષધી જોડાયેલી છે. મા દુર્ગાના આ નવ સ્વરૂપો અત્યંત શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે અને તેથી જ દેવીનું પ્રતિનિધિત્વ કરતી આ ઔષધી પણ ખૂબ જ શક્તિશાળી માનવામાં આવે છે અને ઘણા રોગોને દૂર કરે છે. તો ચાલો જાણીએ કઈ દેવી સાથે સંબંધિત છે આ મુખ્ય નવ દવાઓ.

પ્રથમ શૈલપુત્રી:

હરડ (હરડે ચૂર્ણ) નામની દવા નવરાત્રિની પ્રથમ દેવી શૈલપુત્રી સાથે જોડાયેલી છે. આયુર્વેદમાં આ ઔષધને અનેક રોગોની ઔષધી ગણવામાં આવી છે અને તેના સાત પ્રકાર છે. તેનો ઉપયોગ શરદીથી લઈને પેટને લગતી ઘણી બીમારીઓ માટે કરવામાં આવે છે. તે આંતરડાને લગતા રોગોમાં પણ ખૂબ જ ઉપયોગી છે. અલ્સરના દર્દીઓ માટે તે રામબાણ ઉપાય છે.

બીજા બ્રહ્મચારી:

દેવીનું આ સ્વરૂપ બ્રાહ્મી સાથે સંબંધિત છે. દેવી બ્રહ્મચારિણીની આ ઔષધિ જીવન અને યાદશક્તિને વધારનારી માનવામાં આવે છે. આ સાથે તે લોહીના વિકારોનો નાશ કરે છે અને અવાજને મધુર બનાવે છે. એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર આ દવા કેન્સરના કોષોના વિકાસને અટકાવે છે અને તેના નિયમિત સેવનથી પાચનતંત્ર પણ સુધરે છે.

ત્રીજા ચંદ્રઘંટા:

ચંદુસૂર અથવા ચામસૂર નામની દવા દેવીના આ સ્વરૂપ સાથે સંકળાયેલી છે. આ એક એવો છોડ છે જે કોથમીર જેવો છે અને તેનું શાક પણ ખવાય છે. ઉંચા વધવાથી લઈને સ્થૂળતા દૂર કરવા માટે તે ખૂબ જ ઉપયોગી છે. તેથી જ તેને “ચારમહંતી” પણ કહેવામાં આવે છે. ચંદ્રિકા એક એવી ઔષધી છે જે હૃદય રોગને મટાડે છે, જે શક્તિ વધારે છે. ગર્ભાવસ્થામાં તેનો ઉપયોગ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તે સ્તનોમાં દૂધ વધારવામાં મદદરૂપ છે, સાથે જ આ કામ એટલે કે શરીરની ઉર્જા ક્ષમતા વધારવામાં પણ મદદરૂપ છે.

આ પણ વાંચો: નવરાત્રિમાં ઘટ સ્થાપનનું મહત્વ, શુભ મુહૂર્ત અને પુજા વિઘિ

ચોથા કુષ્માંડા માતા:

કુષ્માંડાપેથા નામની શાકભાજી દેવીના આ સ્વરૂપ સાથે સંકળાયેલી છે અને તે કોળાની એક જાત છે. આ દવા શરીરના તમામ પોષક તત્વોની ઉણપને પુરી કરે છે અને લોહીના વિકાર, રક્ત પિત્તને દૂર કરે છે. તે ફાયદાકારક, મૂત્રવર્ધક પદાર્થ છે, પેટ સાફ કરવામાં મદદ કરે છે. માનસિક રીતે નબળા વ્યક્તિ માટે તેને અમૃત માનવામાં આવે છે. તે શરીરના તમામ દોષોને દૂર કરે છે અને હૃદયરોગને દૂર કરે છે.

પંચમા સ્કંદમાતા:

સ્કંદમાતાના આ સ્વરૂપસાથે અળસીનો સંબંધ છે. ફ્લેક્સસીડ એ બીજ છે જે ઉચ્ચ કોલેસ્ટ્રોલથી લઈને યુરિક એસિડ અને ડાયાબિટીસ સુધીના ગંભીર રોગોની સારવાર કરે છે. તેમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. તે વાત, પિત્ત, કફને સંતુલિત કરે છે અને તેનાથી સંબંધિત રોગોને દૂર કરે છે. કેન્સરમાં પણ આ રંગનો ઉપયોગ કેન્સરના કોષોને વધતા અટકાવે છે.

છઠ્ઠા કાત્યાયની:

આયુર્વેદમાં અંબા, અંબાલિકા, અંબિકા જેવા અનેક નામોથી વાળી ઔષધી આ માતા સાથે સંબંધીત છે. આ સિવાય તેને મોઇયા એટલે કે માચીકા પણ કહેવામાં આવે છે. તે કફ, પિત્ત, અધિક વિકાર અને ગળાના રોગોનો નાશ કરે છે. આ સિવાય તે કેન્સરનું જોખમ પણ ઘટાડે છે.

સાતમાં કાલરાત્રિ:

સાતમાં દિવસના માતા સાથે નાગદમનની દવા જોડાયેલ છે. તેનું સેવન કરવાથી મગજની શક્તિ વધે છે અને સ્ટ્રેસ, ડિપ્રેશન, ટ્યૂમર, અલ્ઝાઈમર જેવી સમસ્યાઓ દૂર રહે છે. તમામ પ્રકારના રોગોનો નાશ કરનાર મન અને મગજના તમામ વિકારોને દૂર કરનાર ઔષધ છે, જે સર્વત્ર વિજય અપાવે છે. આ એક એવી દવા છે જે માનવ શરીરને ઉર્જા આપે છે અને તમામ ઝેરનો નાશ કરે છે. આના 2-3 પાન કાળા મરી સાથે સવારે ખાલી પેટ લેવાથી પાઈલ્સમાં ફાયદો થાય છે.

આઠમાં મહાગૌરી:

નવદુર્ગાના આઠમા સ્વરૂપ મહાગૌરીને ઔષધીય નામ તુલસીથી પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે સ્વાસ્થ્ય માટે રામબાણ છે. તુલસીનો ઉકાળો કે ચા રોજ પીવાથી લોહી શુદ્ધ થાય છે. આ ઉપરાંત, તે હૃદયની બીમારીઓનું જોખમ પણ ઘટાડે છે. આટલું જ નહીં તે કેન્સરનું જોખમ પણ ઘટાડે છે. તુલસીના સાત પ્રકાર છે – સફેદ તુલસી, કાળી તુલસી, મારુતા, દાવના, કુધારક, અર્જક અને શતપત્ર. આ તમામ પ્રકારની તુલસી લોહીને શુદ્ધ કરે છે અને હૃદય રોગનો નાશ કરે છે.

નવમાં સિદ્ધિદાત્રી:

નવમું સ્વરૂપ સિદ્ધિદાત્રી તે નારાયણી અથવા શતાવરી ઔષધી સંકળાયેલુ છે. શતાવરી બુદ્ધિ અને વીર્ય માટે શ્રેષ્ઠ ઔષધ છે. તે લોહીના વિકાર અને વાત પિત્તનો નાશ કરનાર અને હૃદયને બળ આપનારી મહાન ઔષધી છે. શતાવરમાં એન્ટીઓક્સીડેન્ટ, બળતરા વિરોધી અને સોલ્યુબલ ફાઈબર હોય છે, જે પેટને સ્વસ્થ રાખવામાં અને તેને ઘણી બીમારીઓથી બચાવવામાં મદદગાર છે.