નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) ના તાજેતરના ડેટા દર્શાવે છે કે, યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ (UPI) ટ્રાન્ઝેક્શન્સ રેકોર્ડ તોડવાનું ચાલુ રાખે છે, મે મહિનાના મૂલ્યો પ્રથમ વખત રૂ. 10-લાખ–કરોડના આંકને વટાવી ગયા છે.
ઇન્સ્ટન્ટ રીઅલ–ટાઇમ પેમેન્ટ સિસ્ટમમાં મહિનામાં 595 કરોડ વ્યવહારો નોંધાયા છે, જે એપ્રિલમાં 558 કરોડથી વધુ છે.2016 માં તેની શરૂઆત થઈ ત્યારથી, UPI એ વ્યાપક સ્વીકૃતિ જોઈ છે, જે COVID-19 રોગચાળાના ફાટી નીકળવાના કારણે પ્રેરિત છે. માર્ચ 2020 માં રોગચાળાની શરૂઆતમાં, વ્યવહારોની સંખ્યા 124 કરોડ હતી જે 2.06 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી.
મે 2021 ની સરખામણીમાં, માસિક વ્યવહારોની સંખ્યામાં 117 ટકાનો ઉછાળો આવ્યો છે અને ટ્રાન્ઝેક્શનનું મૂલ્ય પાછલા વર્ષના રૂ. 5 લાખ કરોડથી બમણું થયું છે, 1 જૂનના રોજ જાહેર કરાયેલ ડેટા દર્શાવે છે.નાણાકીય વર્ષ 2021-22માં, UPI એ ટ્રાન્ઝેક્શન મૂલ્યોમાં $1-ટ્રિલિયનના આંકનો ભંગ કર્યો, જે સ્વદેશી ચુકવણી પ્રણાલી માટે વોટરશેડ ક્ષણ છે.
NPCI, UPI, RuPay, Bharat Bill Pay વગેરેને હેન્ડલ કરતી છત્ર એન્ટિટી, આગામી બે કે ત્રણ વર્ષમાં દરરોજ $1 બિલિયનના UPI વ્યવહારોનું લક્ષ્ય ધરાવે છે.NPCI પાસે બે મુખ્ય કાર્યો છે – ફીચર ફોન પર UPI ને સક્ષમ કરવું અને સ્માર્ટફોન માટે ઑફલાઇન મોડમાં. ફીચર ફોન માટે UPI 123Payનું પરીક્ષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે, જ્યારે NPCI એ UPI Lite ઑફલાઇન મોડમાં કેવી રીતે કાર્ય કરશે તે અંગે એક પરિપત્ર બહાર પાડ્યો છે.
UPI ટ્રાન્ઝેક્શનમાં ત્રણ મુખ્ય ખેલાડીઓનું પ્રભુત્વ છે જે બજારનો બહુમતી હિસ્સો ભોગવે છે – PhonePe, Google Pay અને Paytm Payments Bank.PhonePe પાસે માસિક વ્યવહારોમાં 47 ટકા બજારહિસ્સો છે, જ્યારે Google Pay અને Paytm પેમેન્ટ્સ બેન્કનો હિસ્સો અનુક્રમે 35 અને 15 ટકા જેટલો છે.
આ વર્ષે માર્ચમાં રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) દ્વારા પેટીએમ પેમેન્ટ્સ બેંકને નવા ગ્રાહકોને ઓનબોર્ડ કરવાનું બંધ કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યા પછી, બેંક હવે તેની એપ્લિકેશન પર UPI નો ઉપયોગ વધારવા માટે દબાણ કરી રહી છે.
