AIને કારણે થવા લાગ્યા કૌભાંડો, જાણો શું છે AI વોઈસ ફ્રોડ અને તેનાથી કેવી રીતે બચી શકાય

25 ડિસેમ્બર, 2023ઃ હવે દરેક ક્ષેત્રમાં AIનો ઉપયોગ ઝડપથી વધી રહ્યો છે અને દરરોજ આપણે કોઈ ને કોઈ સ્વરૂપે તેના સંપર્કમાં આવી રહ્યા છીએ. એક તરફ, AI સાથે ઘણી વસ્તુઓ સરળ બની રહી છે, કામની ઝડપ વધી છે, તો બીજી તરફ, જોખમો પણ તે જ પ્રમાણમાં વધ્યા છે.

સતત સામે આવી રહ્યા છે કિસ્સાઓ

છેલ્લા કેટલાક સમયથી આવા જ એક જોખમની વારંવાર ચર્ચા થઈ રહી છે, જે છે AI વોઈસ સ્કેમ અથવા AI વોઈસ ફ્રોડ. ભૂતકાળમાં AI વોઈસ કૌભાંડના ઘણા કિસ્સા પ્રકાશમાં આવ્યા છે. ત્રણ-ચાર દિવસ પહેલા લખનૌમાં પણ આવો જ એક કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો હતો. AI વોઈસ કૌભાંડના તાજેતરના કેસમાં લખનૌના એક વ્યક્તિ સાથે 45 હજાર રૂપિયાની છેતરપિંડી થઈ હતી. આ પહેલા પણ આવો જ એક મહિલા સાથે છેતરપિંડીનો મામલો સામે આવ્યો હતો.

આ રીતે કરી રહ્યા છે સ્કેમ

AI વોઈસ સ્કેમ શું છે તે જાણવું જરૂરી છે. ઉદાહરણ તરીકે, AIની મદદથી આરોપીએ જે તે વ્યક્તિને તેના સંબંધીના અવાજમાં ફોન કર્યો. તેણે તે વ્યક્તિને કહ્યું કે તેણે કોઈને 90 હજાર રૂપિયા મોકલવાના હતા, પરંતુ પેમેન્ટ કેન્સલ થયું હતું. તે વ્યક્તિએ આરોપીએ આપેલા નંબર પર પૈસા મોકલ્યા. સદભાગ્યે, કેટલીક ચૂકવણી કેન્સલ થઈ અને તેણે 90,000 રૂપિયાને બદલે માત્ર 44,500 રૂપિયા ગુમાવ્યા.

વિડીયો કોલ સ્કેમ

AI વોઈસ સ્કેમની જેમ વીડિયો કોલ સ્કેમ પણ પ્રચલિત બની રહ્યા છે. આમાં, ગુનેગારો ડીપફેક અને આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સનો ઉપયોગ કરીને લોકોને તેમના પરિચિત હોવાનો ઢોંગ કરીને વીડિયો કોલ કરે છે અને કોઈને કોઈ બહાને પેમેન્ટ મેળવે છે. ઘણી વખત ડીપફેકનો ઉપયોગ કરીને અશ્લીલ તસવીરો કે વીડિયો બનાવીને લોકોને બ્લેકમેલ કરવામાં આવે છે.

શું AI મૃત્યુની તારીખ પણ જણાવી શકે છે?

હવે સૌથી મહત્વની બાબત એ છે કે AI વૉઇસ સ્કેમ્સ, ડીપફેક વિડિયો સ્કેમ વગેરેથી તમારી જાતને બચાવવી. આ માટે તમારે ખૂબ જ સાવચેત રહેવાની જરૂર છે, કારણ કે AI અને deepfake જેવી ટેક્નોલોજીએ વાસ્તવિક અને નકલી વચ્ચેની રેખાને ભૂંસી નાખી છે. ખૂબ જ બુદ્ધિશાળી લોકો પણ તેમને પકડી શકતા નથી અને છેતરપિંડીનો શિકાર બને છે.

આ રીતે સ્કેમથી બચો

• અજાણ્યા નંબરો પરથી આવતા ફોન કોલ્સનો જવાબ આપતી વખતે સાવચેત રહો.
• જો કોઈ તમારા પરિચિત હોવાનો ઢોંગ કરીને તમને અજાણ્યા નંબર પરથી કૉલ કરે છે, તો પહેલા તેની ચકાસણી કરો.
• છેતરપિંડી કરનારાઓ વારંવાર તાત્કાલિક, તાત્કાલિક, હવે જરૂરિયાત જેવા બહાના આપે છે, તેથી તેમનાથી સાવચેત રહો.
• શંકાસ્પદ મેસેજ અથવા ઈમેલમાં મોકલવામાં આવેલી લિંક પર ક્યારેય ક્લિક કરશો નહીં.
• અજાણ્યા સ્ત્રોતોમાંથી મળેલા QR કોડને સ્કેન કરવાનું ટાળો.
• તમારી બેંક અથવા કાર્ડ સંબંધિત માહિતી કોઈને ન આપો.
• જો તમને કંઈપણ શંકાસ્પદ જણાય, તો તરત જ બેંક/પોલીસને ફરિયાદ કરો.
• ડર/ગભરાટ ટાળો. તમારો ડર ગુનેગારોનું હથિયાર બની જાય છે.