કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો પ્રાકૃતિક કૃષિ ક્ષેત્રે નૂતન સંશોધનો દ્વારા ખેડૂતોના સર્વાંગી વિકાસ માટે યોગદાન આપે- રાજ્યપાલ

• દાંતીવાડા ખાતે પ્રાકૃતિક કૃષિ વિષયક ત્રિદિવસીય રાષ્ટ્રીય કોન્ફરન્સનો પ્રારંભ

પાલનપુર : ગુજરાતના રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતે સરદાર કૃષિનગર દાંતીવાડા કૃષિ યુનિવર્સિટી ખાતે યોજાયેલ નેશનલ કોન્ફરન્સ ઓન નેચરલ ફાર્મિંગ ઓન સસ્ટેનેબલ એગ્રીકલ્ચર એન્ડ નેશનલ પ્રોસ્પેરીટીનું ઉદઘાટન કરતાં જણાવ્યું હતું કે, કૃષિ યુનિવર્સિટી અને કૃષિ વૈજ્ઞાનિકો નૂતન સંશોધનો દ્વારા કૃષિ અને ખેડૂતોના સર્વાંગી વિકાસ માટે યોગદાન આપે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, આત્મનિર્ભર ખેડુતો અને સ્વાવલંબી ખેતી દ્વારા આત્મનિર્ભર ભારતનું નિર્માણ થઈ શકશે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, ખેડૂત અને ખેતીની સમૃદ્ધિ માટે રાસાયણિક કૃષિથી મુક્તિ મેળવી ખેડુતો પ્રાકૃતિક કૃષિ અપનાવે એ આજના સમયની આવશ્યકતા છે.

રાજ્યપાલએ જણાવ્યું હતું કે, આઝાદી બાદ હરિત ક્રાંતિ માટે રાસાયણિક કૃષિ અપનાવી એ સમયની માંગ હતી. તે સમયે રાસાયણિક કૃષિ અને હરિત ક્રાંતિના માધ્યમથી ખાદ્યાન્ન ક્ષેત્રે દેશ સ્વાવલંબન મેળવી શક્યો, પરંતુ આજે રાસાયણિક કૃષિના દુષ્પરિણામો સામે આવી રહ્યાં છે. આજે આખુ વિશ્વ ગ્લોબલ વોર્મિંગની સમસ્યાથી ત્રસ્ત છે. નિષ્ણાંતો માની રહ્યાં છે કે, ગ્લોબલ વોર્મિંગની સમસ્યા પાછળ રાસાયણિક કૃષિનો ફાળો 24 ટકા જેટલો છે. રાસાયણિક કૃષિના કારણે જળ- જમીન અને પર્યાવરણ દૂષિત થઈ ગયાં છે.

આ પણ વાંચો : પૂર્વ મુખ્યમંત્રી રૂપાણી સ્ટેજ પર બેસવા સમયે ફસકી પડ્યા, જુઓ વિડીયો

જમીનનો ઓર્ગેનિક કાર્બન સતત ઘટી રહ્યો હોવાને કારણે જમીનની ફળદ્રુપતા ઘટી રહી છે, જમીન બંજર બની રહી છે. રાસાયણિક ખાતરો અને જંતુનાશકના અંધાધુંધ ઉપયોગથી દૂષિત અનાજ આરોગવાથી લોકો કેન્સર, ડાયાબિટીઝ, હૃદયરોગ જેવા અસાધ્ય રોગનો ભોગ બની રહ્યા છે. રાસાયણિક કૃષિનો વિકલ્પ પ્રાકૃતિક ખેતી છે. પ્રાકૃતિક કૃષિ સૂક્ષ્મજીવોની વૃદ્ધિથી થતી પ્રાકૃતિક પધ્ધતિમાં એક દેશી ગાયના એક ગ્રામ છાણમાં 300 કરોડ સૂક્ષ્માજીવો હોય છે. ગૌમૂત્ર ખનીજોનો ભંડાર છે. ગાય ખેડુતો માટે આશીર્વાદરૂપ છે. એક ગાયથી 30 એકર ભૂમિમાં પ્રાકૃતિક કૃષિ થઇ શકે છે.

પ્રાકૃતિક કૃષિમાં છાણ-ગૌમૂત્રથી બનતા બીજામૃતથી બીજને સંસ્કારિત કરવામાં આવે છે. ગાયના છાણ-ગૌમૂત્ર- બેસન- ગોળ અને માટીના પાણીમાં બનાવેલા મિશ્રણથી જીવામૃત અને ઘનજીવામૃત બનાવવામાં આવે છે. જેમાં કરોડો મિત્ર સૂક્ષ્મ જીવાણુનું નિર્માણ થાય છે અને કલ્ચર તરીકે કાર્ય કરે છે. આ સૂક્ષ્મજીવો હવામાંના નાઇટ્રોજનનું જમીનમાં સ્થાપન કરે છે. જમીનને ફળદ્રુપ બનાવે છે.

રાજ્યપાલએ આ પ્રસંગે પ્રાકૃતિક કૃષિ મલ્ચીંગના મહત્વને સમજાવતા જણાવ્યું હતું કે, જમીનમાં વાવેતર બાદ જમીનને કૃષિ અવશેષોથી ઢાંકવામાં આવે છે. આ આચ્છાદનના કારણે જમીનનું ઉંચા તાપમાન સામે રક્ષણ થાય છે. જમીનમાં ભેજનું પ્રમાણ જળવાય છે. જેથી પાણીની 50 ટકા જરૂર ઘટે છે. આચ્છાદનથી અળસિયાં જેવા મિત્રજીવોને દિવસ દરમિયાન કાર્ય કરવાનું વાતાવરણ મળે છે. આચ્છાદનની વાપ્સાનું નિર્માણ થાય છે તેમજ નિંદામણની સમસ્યાથી મુક્તિ મળે છે. તેમને ઉપસ્થિત કૃષિ વૈજ્ઞાનિકોને પ્રાકૃતિક કૃષિ ખેડુતો અને ખેતીને સમૃધ્ધ કરવાના આ સમાજ કલ્યાણના યજ્ઞમાં પૂર્ણ મનોભાવથી યોગદાન આપે. તેમણે દેશી બીજના સંરક્ષણ માટે તેમજ ઉન્નત બીજ માટે સંશોધન કરવા કૃષિ યુનિવર્સિટીઓને અનુરોધ પણ કર્યો હતો.

આ પ્રસંગે અક્ષય કૃષિ પરિવારના અધ્યક્ષ ર્ડા. ગજાનન ડાંગે જણાવ્યું કે, ભારતીય કૃષિ કરવટ બદલી રહ્યું છે ત્યારે કૃષિ ચિંતનને પુનઃ પ્રભાવિત કરવા અક્ષય કૃષિ પરિવાર કાર્ય છે. તેમણે પ્રાકૃતિક કૃષિનો પ્રચાર- પ્રસાર કરી તે દિશામાં આગળ વધવા જણાવ્યું હતું. રોયલ એસોસિયેશન ફોર સાયન્સ લેડ સોસિયો કલ્ચરલ એડવાન્સમેન્ટ (RASA) ના અધ્યક્ષ ર્ડા. એે. કે. સિંઘે જણાવ્યું કે, પ્રાકૃતિક કૃષિના પ્રચાર-પ્રસાર માટે RASA કાર્યરત છે. તેમણે કહ્યું કે, ગ્રામિણ વિસ્તારની આજીવિકા કૃષિ પર આધારીત છે. દેશ ખાદ્યાન્નમાં આત્મનિર્ભર છે તેવી જ રીતે ખેડુતોને આત્મનિર્ભર બનાવવા છે. જ્યાં સુધી કૃષિનો વિકાસ નહીં થાય ત્યાં સુધી સર્વાગી વિકાસ નહીં થાય.

પ્રારંભમાં સ્વાગત પ્રવચન કરતાં દાંતીવાડા કૃષિ યુનિવર્સિટીના કુલપતિશ્રી ર્ડા. આર. એમ. ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે, દાંતીવાડા કૃષિ યુનિવર્સિટીમાં ૩૪ હેક્ટર જમીનમાં પ્રાકૃતિક ખેતીના પ્રયોગો શરૂ કરવામાં આવ્યા છે. જીવામૃતને ડ્રીપ ઇરીગેશન મારફત ખેતરમાં પહોંચાડવાની પધ્ધતિ વિકસાવવામાં આવી છે. આ યુનિવર્સિટી દ્વારા પ્રાકૃતિક ખેતીનો અભ્યાસક્રમમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે તેમજ પ્રાકૃતિક ખેતી કરતા ખેડુતો અને FPO ને ટેકનીકલ માર્ગદર્શન પુરૂ પાડવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : પાલનપુર : DNP આર્ટસ એન્ડ કોમર્સ કોલેજમાં ચેસ સ્પર્ધાનું કરાયું આયોજન