હવે 3 પક્ષ અને 3 અધ્યક્ષ, જેમની પર ચૂંટણીનો પ્રભાર, જાણો-તેમના કૌશલ્ય અને કુશળતા

દેશની સૌથી જૂની પાર્ટી અને હાલમાં દેશની નંબર બે સૌથી મોટી પાર્ટી મલ્લિકાર્જુન ખડગેની ગુજરાત અને હિમાચલ સહિત કેટલાંય રાજ્યોની ચૂંટણીમાં એસિડ ટેસ્ટ થવાની છે. કોંગ્રેસ પાર્ટીને ઘણા વર્ષો પછી બિન-ગાંધી અધ્યક્ષ મળ્યો છે, તેથી સમગ્ર દેશની નજર તેમના પર રહેશે. તેમની વ્યૂહાત્મક કુશળતાને ઓછી આંકવી તેમના વિરોધીઓ માટે ભૂલ સાબિત થઈ શકે છે. કારણ કે આજે ખડગે દેશના એકમાત્ર એવા નેતા છે જેમને રાષ્ટ્રપતિ પદ કોઈ પાર્ટીમાંથી નિયુક્ત કરીને નહીં પરંતુ ચૂંટાઈને મળ્યું છે. કર્ણાટક કોંગ્રેસમાં અજેય સરદાર કહેવાતા આ વ્યક્તિ આગામી દિવસોમાં ભારતીય જનતા પાર્ટી અને આમ આદમી પાર્ટી સામે સીધી ચૂંટણી લડવાના છે.

ગુજરાત અને હિમાચલ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં કોંગ્રેસની પ્રતિષ્ઠા દાવ પર લાગી છે. જો ખડગે અહીં કંઈક હાંસલ કરે છે, તો તે માત્ર તેમની પાર્ટી માટે જ નહીં પરંતુ તેમના માટે પણ જીવનરક્ષક સાબિત થશે. આજે આપણે ત્રણ પક્ષના ત્રણ પાત્રોના કૌશલ્ય- નબળાઈ અને કુશળતાની વાત કરીશું. હવે જોવાનું એ રહે છે કે ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડા અને આમ આદમી પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય સંયોજક અરવિંદ કેજરીવાલ ખડગે સામેની સ્પર્ધામાં ક્યાં ઉભા રહે છે.

મલ્લિકાર્જુન ખડગે

રાષ્ટ્રીય પક્ષોના એક માત્ર પ્રમુખ કે જેઓ કાર્યકરો દ્વારા ચૂંટાયા હતા. કર્ણાટક કોંગ્રેસના આ દિગ્ગજ નેતા, જે હવે અખિલ ભારતીય કોંગ્રેસ પાર્ટીના સર્વોચ્ચ પદ પર બિરાજમાન છે, મલ્લિકાર્જુન ખડગેની રાજકીય સફર એ કહેવા માટે પૂરતી છે કે તેઓ સૌથી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં વિજેતા બનીને ઉભરી આવ્યા છે. દલિત પરિવારમાં જન્મેલા ખડગેને સરકાર અને સંગઠન જેટલો અનુભવ છે, તેટલો અનુભવ તેમની સામે ઉભા રહેલા ભારતીય જનતા પાર્ટી અને આમ આદમી પાર્ટીના મોટા-મોટા નેતાઓ પાસે પણ નથી. ખડગેએ વિદ્યાર્થી તરીકે રાજકારણથી શરૂઆત કરી અને એક સામાન્ય કાર્યકર તરીકે પાર્ટીમાં જોડાયા અને આજે તેઓ પાર્ટીના સર્વોચ્ચ પદ પર બિરાજમાન છે.

તેઓ 1999 અને 2004માં કર્ણાટકના મુખ્યમંત્રી પદના પ્રબળ દાવેદાર રહ્યા છે. જો કે તે સફળ થયો ન હતો, પરંતુ તેની પાછળ જ્ઞાતિની રાજનીતિની સાથે ઘણા કારણો હતા, જે ભારતીય રાજકારણ હંમેશા રાજકીય કુશળતાને ઢાંકી દેતું રહ્યું છે. તે તેમની વ્યૂહાત્મક કુશળતાનો ચમત્કાર હતો કે 1999 અને 2004 વચ્ચે કર્ણાટકમાં એસએમ કૃષ્ણાની સરકારમાં ગૃહ પ્રધાન તરીકે, તેમણે ખૂબ જ શાંતિથી પ્રખ્યાત ફિલ્મ અભિનેતા રાજકુમારને ચંદન દાણચોર વીરપ્પનની ચુંગાલમાંથી છોડાવ્યો. તેમણે ગૃહમંત્રી તરીકે કાવેરી રમખાણો ઉકેલવામાં પણ મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. પંજાબ વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં તેણે ચન્ની પર ભરોસો રાખીને શાનદાર દાવ રમ્યો હતો, પરંતુ ગાંધી પરિવારે સિદ્ધુ પર વધુ પડતો ભરોસો કરીને રમત બગાડી નાખી હતી. ખડગેએ ચન્નીને પંજાબના મુખ્યમંત્રી બનાવવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. રાજસ્થાનમાં, તેઓ નિરીક્ષક તરીકે ગયા હતા અને મામલો સંપૂર્ણ રીતે ઉકેલાઈ જવાની નજીક હતો, પરંતુ તેમના લોકોના સમર્થનના અભાવને કારણે તેઓ મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોતને ઘેરવામાં નિષ્ફળ ગયા.

મલ્લિકાર્જુન ખડગેનો જન્મ 21 જુલાઈ 1942ના રોજ થયો હતો. જ્યારે તે માત્ર 7 વર્ષનો હતો ત્યારે તેણે કોમી રમખાણોમાં તેની માતા અને પરિવારના સભ્યોને ગુમાવ્યા હતા. રમખાણોને કારણે ખડગે પરિવારે બધું ગુમાવ્યું. કલબુર્ગીમાં બી.એ.ના અભ્યાસ દરમિયાન તેઓ વિદ્યાર્થી રાજકારણમાં સક્રિય બન્યા હતા. તેમણે સેઠ શંકરલાલ લાહોટી લો કોલેજ, કલાબુર્ગીમાંથી કાયદાની ડિગ્રી સાથે સંઘના રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. 1969માં તેઓ MSK મિલ્સ એમ્પ્લોઈઝ યુનિયનના કાનૂની સલાહકાર બન્યા. ટૂંક સમયમાં જ તેઓ યુનાઇટેડ ટ્રેડ યુનિયનના પ્રભાવશાળી નેતાઓ તરીકે ગણવામાં આવ્યા. તે જ વર્ષે ખડગે કોંગ્રેસ પાર્ટીમાં જોડાયા અને ગુલબર્ગ શહેર કોંગ્રેસ સમિતિના પ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યા. 1994માં તેઓ વિધાનસભામાં વિપક્ષના નેતા બન્યા. તેમણે 2008માં બીજી વખત આ પદ સંભાળ્યું હતું. તે જ વર્ષે, તેઓ કર્ણાટક કોંગ્રેસના અધ્યક્ષ બનવામાં સફળ થયા. 1971માં કોંગ્રેસની ટિકિટ પર વિધાનસભા પહોંચ્યા. 1971થી જીતનો સિલસિલો 2019માં અટકી ગયો. તેઓ 2008 સુધી સતત 9 વખત કર્ણાટક વિધાનસભાના સભ્ય હતા. 2009માં તેઓ કર્ણાટકની ગુલબર્ગા લોકસભા સીટ પરથી જીત્યા હતા. 2014માં તેઓ ફરી એકવાર લોકસભામાં ચૂંટાયા. તેઓ 2009માં મનમોહન સિંહ સરકારમાં કેબિનેટ મંત્રી હતા. 2014માં જ્યારે ભાજપ સત્તામાં આવ્યું ત્યારે તેઓ લોકસભામાં વિપક્ષના નેતા બન્યા.

જેપી નડ્ડા

દેશની સૌથી મોટી પાર્ટી ભારતીય જનતા પાર્ટીના અધ્યક્ષ જગત પ્રકાશ નડ્ડાની રાજકીય કુશળતાનો એક માત્ર પુરાવો એ છે કે જાન્યુઆરી 2023માં તેમને બીજી વખત ભારતીય જનતા પાર્ટીના અધ્યક્ષ બનાવવાની ચર્ચા છે. પાર્ટીના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, નડ્ડાનો આ બીજો કાર્યકાળ 2024ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં સાતત્ય જાળવી રાખવા માટે કરવામાં આવ્યો છે. પાર્ટી 2024ની નિર્ણાયક ચૂંટણી પહેલા સંગઠનમાં કોઈ ફેરફાર કરીને કોઈ જોખમ લેવા માંગતી નથી. અગાઉ, વર્તમાન ગૃહમંત્રી અમિત શાહનો કાર્યકાળ પણ 2019ની સામાન્ય ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને લંબાવવામાં આવ્યો હતો. છેવટે, એવા કયા ગુણો છે જે જેપી નડ્ડાને એટલા ખાસ બનાવે છે.

61 વર્ષીય જેપી નડ્ડાની રાજકીય સફર અખિલ ભારતીય વિદ્યાર્થી પરિષદથી શરૂ થઈ હતી, જે રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘની વિદ્યાર્થી સંસ્થા છે. ત્યાંથી નડ્ડાએ રાજ્યની રાજનીતિમાં હાથ અજમાવ્યો અને 2010માં તેઓ રાષ્ટ્રીય રાજકારણમાં આવ્યા. પટનામાં, નડ્ડાએ તેમનો પ્રારંભિક અભ્યાસ સેન્ટ ઝેવિયર્સમાંથી કર્યો અને પછી પટના યુનિવર્સિટીમાંથી સ્નાતક કર્યું. પટનામાં જ નડ્ડાએ એબીવીપીનું રાજકારણ શરૂ કર્યું જે હિમાચલ સુધી ચાલ્યું જ્યારે તેમના પિતા પ્રો. નારાયણ લાલ નડ્ડા પટના યુનિવર્સિટીમાંથી નિવૃત્ત થયા અને પાછા ફર્યા. હિમાચલ ગયો. નડ્ડાએ હિમાચલ યુનિવર્સિટીમાં પ્રવેશ મેળવ્યો અને ત્યાં abvp વિદ્યાર્થી સંઘના પ્રથમ પ્રમુખ બન્યા. નડ્ડાના સંગઠનાત્મક કાર્યને હિમાચલમાં ઓળખવામાં આવી હતી અને 1985માં તેમને ઓર્ગેનાઇઝેશન જનરલ સેક્રેટરી તરીકે દિલ્હી લાવવામાં આવ્યા હતા જ્યાં તેઓ ચાર વર્ષ રહ્યા હતા. નડ્ડા 1993માં તેમની પ્રથમ ચૂંટણી લડ્યા હતા અને તેઓ અત્યાર સુધીમાં 3 વિધાનસભા ચૂંટણી જીતી ચૂક્યા છે અને 2 વખત હિમાચલ સરકારમાં મંત્રી પણ બન્યા છે.

જેપી નડ્ડાના જીવનમાં મોટો રાજકીય બ્રેક 2010માં આવ્યો જ્યારે નીતિન ગડકરી ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બન્યા અને તેમણે નડ્ડાને રાષ્ટ્રીય જનરલ સેક્રેટરી બનાવ્યા. 2012માં તેઓ પ્રથમ વખત રાજ્યસભામાં ગયા હતા. 2012 માં, ભાજપે તેના બંધારણની કલમ 21 માં તેની રાષ્ટ્રીય કાર્યકારિણીમાં ફેરફાર કર્યો, જેના પછી કોઈપણ સભ્ય સતત બે ટર્મ માટે ભાજપના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બની શકે છે. 2014માં ભાજપે વડાપ્રધાન મોદીના નેતૃત્વમાં સરકાર બનાવી અને તે સરકારમાં જેપી નડ્ડા આરોગ્ય મંત્રી બન્યા. બાદમાં તેઓ સંગઠનમાં પાછા આવ્યા અને 2019માં ઉત્તર પ્રદેશના ચૂંટણી પ્રભારી તરીકે તેમના કામની ખૂબ પ્રશંસા કરવામાં આવી. અને ત્યાંથી નડ્ડાએ મોદી-શાહ સમીકરણમાં એન્ટ્રી કરી. આ કારણે જેપી નડ્ડાને જૂન 2019માં કાર્યકારી પ્રમુખ બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેણે સ્પષ્ટ સંદેશ આપ્યો હતો કે તત્કાલિન પ્રમુખ અમિત શાહનો કાર્યકાળ પૂરો થતાંની સાથે જ નડ્ડા નવા પ્રમુખ બનશે. રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ જેપી નડ્ડા સામે સૌથી મોટો પડકાર અમિત શાહના ટ્રેક રેકોર્ડને સરખાવવાનો હતો અને તેમણે આ કામ સારી રીતે કર્યું.

અરવિંદ કેજરીવાલ

કેજરીવાલના દિલ્હી મોડેલે તેમને દેશના ટોચના નેતાઓની હરોળમાં મૂકી દીધા છે. ભ્રષ્ટાચાર સામે લડીને દેશની રાજનીતિમાં છવાઈ ગયેલા ભૂતપૂર્વ અમલદાર અને હવે દિલ્હીના મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલની ગણતરી આજે દેશના ટોચના રાજકારણીઓમાં થાય છે. આમ આદમી પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય સંયોજક અરવિંદ કેજરીવાલની પાર્ટી દેશના અમુક જ રાજ્યોમાં પોતાના મૂળિયા જમાવવામાં સફળ રહી છે. પરંતુ તેમના રાજકીય પરાક્રમનો પુરાવો એ છે કે તેમની પાર્ટીને રાષ્ટ્રીય રાજનીતિનો અભિન્ન અંગ માનવામાં આવે છે. દિલ્હી અને પંજાબમાં સરકાર બનાવ્યા બાદ આજે તેઓ હિમાચલ અને ગુજરાતમાં પોતાના દમ પર સરકાર બનાવવાનો દાવો કરી રહ્યા છે. ધીમે ધીમે તેમની રાજનીતિ આખા દેશમાં પોતાના મૂળિયાં પકડી રહી છે. તેમણે દેશની સામે જે શાસનનું મોડેલ રજૂ કર્યું છે તેની ટીકા થઈ શકે છે પરંતુ તેને નજરઅંદાજ કરી શકાય નહીં.

વાત 2005ની છે. તેઓ દેશમાં ભ્રષ્ટાચાર સામે લડી રહ્યા હતા. તેમણે સરકારી નોકરી છોડી લોકોને ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવાનો પાઠ ભણાવવાનું શરૂ કર્યું. તેમના કામને 2006માં રેમન મેગ્સેસે એવોર્ડથી માન્યતા આપવામાં આવી હતી. અહીંથી ભ્રષ્ટાચાર સામે લડવાનું તેમનું મનોબળ વધુ વધ્યું. મફત વીજળી, આરોગ્ય, શિક્ષણનું વચન આપીને રાજકારણમાં પ્રવેશનાર કેજરીવાલની પાર્ટી દિલ્હી અને પંજાબ બાદ ગુજરાત અને હિમાચલમાં ભાજપને ટક્કર આપી રહી છે. મૂળ હરિયાણાના કેજરીવાલનો જન્મ 16 ઓગસ્ટ 1968ના રોજ થયો હતો. 1989માં IIT ખડગપુરમાંથી મિકેનિકલમાં સ્નાતક થયા. 1992 માં, તેઓ ભારતીય મહેસૂલ સેવા (IRS) માં પસંદ થયા. તેમણે દિલ્હીમાં આવકવેરા કમિશનર તરીકે નોકરી શરૂ કરી. બાદમાં તેમણે નોકરી છોડી અને સામાજિક કાર્યકર બની ગયા.

અરવિંદ કેજરીવાલે ભ્રષ્ટાચાર મુક્ત ભારતની શુદ્ધ રાજનીતિને ટાંકીને આમ આદમી પાર્ટી (AAP)ની રચના કરી. વર્ષ 2010માં દિલ્હીમાં યોજાયેલી કોમનવેલ્થ ગેમ્સમાં થયેલા ભ્રષ્ટાચાર પર તેણે આ ગેમ્સમાં ભ્રષ્ટાચારનો મુદ્દો જોરશોરથી ઉઠાવ્યો હતો, ત્યારબાદ તે ખૂબ જ લોકપ્રિય થયો હતો. દિલ્હીમાં તેમના પ્રથમ કાર્યકાળ દરમિયાન, તેઓ 28 ડિસેમ્બર 2013 થી 14 ફેબ્રુઆરી 2014 સુધી હતા અને તેમણે દિલ્હી પોલીસ પર તેમને કામ કરવાની મંજૂરી ન આપવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. તેઓએ ઘણા દિવસો સુધી રેલ ભવન બહાર ધરણા કર્યા. અહીંથી તેઓ આંદોલનકારી અવતારમાં જન્મ્યા હતા, 49 દિવસમાં સીએમ પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું. આ વખતે કોંગ્રેસ અને ભાજપ બંને પર નિશાન સાધ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે આ બંને પક્ષો જનહિતના કામ કરવા દેતા નથી. 2014ની લોકસભા ચૂંટણીમાં કેજરીવાલે પાર્ટીના 400 લોકોને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા.

તેઓ પોતે વારાણસીથી નરેન્દ્ર મોદી સામે ચૂંટણી લડ્યા હતા. પણ હારી ગયો. AAPના મોટાભાગના ઉમેદવારોએ તેમની ડિપોઝીટ જપ્ત કરી છે. પરંતુ કેજરીવાલે નિરાશ ન થયા, તેમણે રાજકારણની બારીકાઈઓ શીખી. દિલ્હીના વડા બન્યા પછી, 20 હજાર લિટર પાણી, 200 યુનિટ સુધી વીજળી અને મહિલાઓ માટે બસની મુસાફરી મફત બનાવવાની સાથે, AAP સરકારે દિલ્હીવાસીઓના દિલ એવા જીત્યા કે વૃદ્ધોની યાત્રાએ દિલ્હીવાસીઓનું દિલ જીતી લીધું છે. અન્ય પક્ષો માટે. મારામાં સરકાર રચવી દૂરની વાત લાગે છે.