રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રત કુદરતી ખેતીના મહાન સમર્થક : ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહ

ગુજરાતના રાજ્યપાલ આચાર્ય દેવવ્રતને કેન્દ્રીય રાજ્ય મંત્રી ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહ દ્વારા એક મહત્વપૂર્ણ રાજ્યના ગવર્નર હોવા ઉપરાંત પરંપરાગત ખેતીમાં વપરાતા રસાયણોની ખરાબ અસરોથી બચવાના માર્ગ તરીકે કુદરતી ખેતીના મહાન સમર્થક ગણાવવામાં આવ્યા છે. જેમણે કુદરતી ખેતીમાં નવીન પદ્ધતિઓ વિકસાવી છે જે ઓર્ગેનિક ખેતીથી તદ્દન અલગ છે આજીવિકાના અન્ય ઘણા રસ્તાઓ છે અને જે અન્યની સરખામણીમાં ઘણી વધુ નફાકારક છે. તેમના વિશે ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે માહિતી આપી હતી કે ગયા અઠવાડિયે જ તેમણે ભારતીય સંસ્થામાં ગુજરાત યુનિવર્સિટી દ્વારા પ્રાકૃતિક કૃષિમાં પીએચડી પ્રોગ્રામ શરૂ કર્યો હતો. તેમણે કહ્યું કે, તે તેના વિવિધ પાસાઓને આવરી લેશે જેમ કે ગ્રામીણ વ્યવસ્થાપન, પર્યાવરણ વ્યવસ્થાપન, નવીનતા, કૃષિ-ઉદ્યોગ સાહસિકતા, કૃષિ વ્યવસાય અને મૂલ્ય સાંકળ વ્યવસ્થાપન, ટકાઉપણું. આચાર્ય દેવવ્રતે ભારતીય કૃષિ સંશોધન પરિષદ (ICAR), વૈજ્ઞાનિક અને ઔદ્યોગિક સંશોધન પરિષદ (CSIR)ના સંસાધનો અને અનુભવોને એકીકૃત કરીને ખેતીને સરળ અને વધુ નફાકારક બનાવવા એગ્રીટેક સ્ટાર્ટ-અપ્સને અને કેન્દ્રમાં વિજ્ઞાન અને ટેકનોલોજી વિભાગ અને કૃષિ કોલેજો અને યુનિવર્સિટીઓમાં અન્ય સમાન સંશોધન સંસ્થાઓ પ્રોત્સાહન આપવા માટે એક સંકલિત અભિગમ માટે ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહના પ્રસ્તાવને સમર્થન આપ્યું હતું.

મોદી સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલા સક્રિય પ્રોત્સાહનને કારણે એગ્રી-ટેક સ્ટાર્ટ-અપ્સનો ટ્રેન્ડ આવ્યો

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે ગુજરાતના રાજ્યપાલને માહિતી આપી હતી કે સપ્લાય ચેઇન મેનેજમેન્ટ, ઉપયોગ જેવી ભારતીય કૃષિની સમસ્યાઓના નિવારણ માટે મોદી સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલા સક્રિય પ્રોત્સાહનને કારણે છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારતમાં એગ્રી-ટેક સ્ટાર્ટ-અપ્સનો ટ્રેન્ડ આવ્યો છે. જૂના સાધનો, અયોગ્ય ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ખેડૂતોની બજારોની વિશાળ શ્રેણીને સરળતા સાથે ઍક્સેસ કરવામાં અસમર્થતા. તેમણે એ પણ ધ્યાન દોર્યું કે વડા પ્રધાન પીએમ મોદીએ આ વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં સમગ્ર દેશમાં 100 મેડ ઈન ઈન્ડિયા એગ્રીકલ્ચર ડ્રોન લોન્ચ કર્યા હતા, જે અનોખી એક સાથે ફ્લાઈટ્સમાં ફાર્મ ઓપરેશન્સ કરે છે. મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, ઘણા યુવા ઉદ્યોગસાહસિકો હવે મોટા નફાના માર્જિન સાથે કૃષિ, ડેરી અને અન્ય સંલગ્ન ક્ષેત્રોમાં પોતાના સ્ટાર્ટઅપ્સ સ્થાપવા માટે IT ક્ષેત્રો અને MNCsમાં તેમની નોકરી છોડી રહ્યા છે.

ઉચ્ચ મૂલ્યના આવશ્યક તેલ ધરાવતા લવંડર પાકને રજૂ કરીને ભારતમાં “પર્પલ રિવોલ્યુશન”નું આર્કિટેક્ટ બન્યું

ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે આચાર્ય દેવવ્રતને પણ માહિતી આપી કે કાઉન્સિલ ઑફ સાયન્ટિફિક એન્ડ ઈન્ડસ્ટ્રિયલ રિસર્ચ (CSIR) તેની જમ્મુ સ્થિત લેબોરેટરી, ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઑફ ઈન્ટિગ્રેટિવ મેડિસિન્સ (ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઈન્ટિગ્રેટિવ મેડિસિન્સ) (IIIM) દ્વારા ઉચ્ચ મૂલ્યના આવશ્યક તેલ ધરાવતા લવંડર પાકને રજૂ કરીને ભારતમાં “પર્પલ રિવોલ્યુશન”નું આર્કિટેક્ટ બન્યું છે. ડોડા, કિશ્તવાડ, રાજૌરી, રામબન, પુલવામા, વગેરે જિલ્લાઓમાં ખેતી માટે ટૂંકા ગાળામાં, સુગંધ/લવેન્ડરની ખેતી એ કૃષિ સ્ટાર્ટ-અપ માટે ખેતીમાં લોકપ્રિય વિકલ્પ બની ગઈ છે અને હવે તે પાયલોટ પ્રોજેક્ટ તરીકે ઉત્તરાખંડ, હિમાચલ પ્રદેશ અને પૂર્વોત્તર રાજ્યોમાં સમાન આબોહવાની પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા રાજ્યો અને અન્ય પહાડી વિસ્તારોમાં પણ અનુકરણ કરવામાં આવી રહ્યું છે.

એગ્રીટેક સ્ટાર્ટઅપ્સમાં કૃષિ ક્ષેત્રનો ચહેરો બદલવાની અને આખરે ખેડૂતોની આવક વધારવાની ક્ષમતા

ડૉ જિતેન્દ્ર સિંહે જણાવ્યું હતું કે, એગ્રીટેક સ્ટાર્ટઅપ્સ સમગ્ર કૃષિ મૂલ્ય શૃંખલામાં અનેક પડકારોનો સામનો કરવા માટે નવીન વિચારો અને પોસાય તેવા ઉકેલો પ્રદાન કરે છે અને તે ભારતીય કૃષિ ક્ષેત્રનો ચહેરો બદલવાની અને આખરે ખેડૂતોની આવક વધારવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ડૉ. જિતેન્દ્ર સિંહે કૃષિ ક્ષેત્રમાં આધુનિક અને નવી ટેક્નોલોજીના ઉપયોગની જોરદાર હિમાયત કરી હતી અને નિર્દેશ કર્યો હતો કે ઇઝરાયેલ, ચીન અને યુએસ જેવા દેશોએ ટેક્નોલોજીના ઉપયોગથી તેમના દેશમાં અનેક કૃષિ પદ્ધતિઓમાં પરિવર્તન કર્યું છે. તેમણે કહ્યું કે, સ્ટાર્ટઅપ્સ હવે બાયોગેસ પ્લાન્ટ, સૌર ઉર્જાથી ચાલતા કોલ્ડ સ્ટોરેજ, ફેન્સીંગ અને વોટર પમ્પીંગ, હવામાનની આગાહી, છંટકાવ મશીનો, સીડ ડ્રીલ અને વર્ટીકલ ફાર્મીંગ જેવા સોલ્યુશન્સ પૂરા પાડે છે, જે ખેડૂતોની આવકમાં વધારો કરવા માટે બંધાયેલા છે.