19 ઓગસ્ટની સવારે, IRCTC ના શેરમાં 4% નો વધારો જોવા મળ્યો હતો. IRCTCનો શેર શુક્રવારે BSE પર રૂ. 712 પર ખૂલ્યો હતો અને થોડા જ સમયમાં રૂ. 746.75 પર પહોંચી ગયો હતો. IRCTCના શેરમાં વધારો થવાનું કારણ કંપનીની નવી યોજના છે.
મળતી માહિતી અનુસાર, ભારતીય રેલવેની ટિકિટ બુકિંગ શાખા ડિજિટલ મોનીટરાઈઝીગ દ્વારા રૂ. 1000 કરોડની આવકની યોજના બનાવી રહી છે. IRCTCએ આ માટે ટેન્ડર પણ બહાર પાડ્યું છે. આ ટેન્ડરમાં કેટલીક એવી બાબતો છે, જેને લઈને યૂઝર્સના મનમાં પ્રાઈવસી અને સેફ્ટી સાથે જોડાયેલા સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે.
????ALERT: Hey train travellers, your data will soon be monetised by the govt. & that too, in the absence of a data protection legislation! @IRCTCofficial has uploaded a tender to appoint a consultant for digital data monetisation.????on what this means. 1/8https://t.co/YbyF0tazZi pic.twitter.com/x9vMfGlKxC
— Internet Freedom Foundation (IFF) (@internetfreedom) August 19, 2022
ઇન્ટરનેટ ફ્રીડમ ફાઉન્ડેશને આ અંગે ઘણી માહિતી શેર કરી છે. ટેન્ડરમાં એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે, IRCTC એક કન્સલ્ટન્ટની નિમણૂક કરશે. જે તેમને યુઝર્સના ડેટાનું મુદ્રીકરણ કરવાની રીતો સૂચવશે. IRCTC પાસે યુઝરનો 100TB થી વધુ ડેટા છે. આમાં, ટિકિટ બુક કરવા માટે કોના નામથી લઈને નંબર સુધીની તમામ વિગતો ઉપલબ્ધ છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘણા લોકોને લાગે છે કે સરકાર તેમની અંગત વિગતો વેચીને પૈસા કમાવવાની યોજના બનાવી રહી છે.
શું સરકાર તમારો અંગત ડેટા વેચશે?
કંપની આ ડેટા પરનું નિયંત્રણ ક્યારેય છોડશે નહીં. એટલે કે, તમારો ડેટા અથવા IRCTC સાથેનો 100TB ડેટા ક્યારેય વેચવામાં આવશે નહીં. કમ સે કમ અત્યાર સુધી મળેલી માહિતી મુજબ તો આવું છે. કારણ કે આમાંથી તેઓ માત્ર એક જ વાર કમાણી કરશે. તેના બદલે, તેની યોજના તેનાથી આગળ છે. કંપની સમય સમય પર આ ડેટાનો ઉપયોગ પૈસા કમાવવા માટે કરશે. ઉદાહરણ તરીકે, તમે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરી રહ્યા છો.
આવી સ્થિતિમાં હવે તમે ફૂડ ઓર્ડર કરવા માટે ઈ-કેટરિંગનો ઉપયોગ કરો છો. શક્ય છે કે આગલી વખતે જ્યારે તમે મુસાફરી કરશો, ત્યારે તમને કેટલીક ઈ-કેટરિંગ કંપનીઓ તરફથી સૂચનાઓ મળવાનું શરૂ થશે જ્યાંથી તમે તમારા માટે ખોરાકનો ઓર્ડર આપી શકો છો.
બીજું ઉદાહરણ કેબ બુકિંગનું લઈ શકાય. અત્યારે તમે ટ્રેન ટિકિટ બુકિંગમાં IRCTCનો ઉપયોગ કરો છો. આ પછી તમારે ઘરે જવા માટે તમારા ગંતવ્ય સ્ટેશનથી કેબ લેવી પડશે? શક્ય છે કે થોડા સમય પછી તમે સ્ટેશન પર પહોંચતા જ તમને કૅબના સૂચનો અથવા કૉલ્સ મળશે.
આ પણ વાંચો: સુરત : મેહુલ બોઘરા પર થયેલા હુમલામાં પોલીસે કરી કડક કાર્યવાહી, TRB સુપરવાઈઝર ઘરભેગાં
IRCTCનો પ્લાન શું છે?
IRCTC આ ડેટાનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરશે તે હજુ સ્પષ્ટ નથી. કંપનીનું કહેવું છે કે, તે આ રીતે યુઝર એક્સપીરિયન્સને બહેતર બનાવવા માંગે છે. તે ત્રીજા પક્ષો સાથે ડેટા શેર કરીને પણ કમાણી કરશે. આવી સ્થિતિમાં, IFF અને અન્યની ચિંતા વપરાશકર્તાઓની ગોપનીયતા વિશે છે. જો ડેટા સંરક્ષણ કાયદો ન હોય તો IRCTC આ ડેટાને ત્રીજા પક્ષ વિક્રેતાઓ સાથે કેવી રીતે શેર કરશે?
અગાઉ, IFF પણ વાહન ડેટા બેઝ અંગે સરકારને પત્ર લખી ચૂક્યું છે. ઈન્ટરનેટ ફ્રીડમ ફાઉન્ડેશનને આશંકા છે કે યુઝર્સના ડેટાનો દુરુપયોગ થઈ શકે છે.
