શ્રીલંકા પર દબાણ બનાવીને પોતાના જાસૂસી જહાજ મોકલ્યા બાદ હવે ચીન પોતાની સેના પાકિસ્તાન મોકલવાની યોજના બનાવી રહ્યું છે. ખરેખર, ચીને સંઘર્ષગ્રસ્ત પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાન ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર રોકાણ કર્યું છે. ડ્રેગને તેના અત્યંત મહત્વાકાંક્ષી બેલ્ટ એન્ડ રોડ ઈનિશિએટીવ (BRI) હેઠળ આ ક્ષેત્રમાં ઘણાં નાણાંનું રોકાણ કર્યું છે. પરંતુ અહીં ચીની કામદારો પર પણ હુમલા થયા છે. હવે એવા સમાચાર છે કે આ ક્ષેત્રમાં પોતાના હિતોની રક્ષા કરવા માટે ચીન પોતાના સૈનિકોને ખાસ બનાવવામાં આવેલી ચોકીઓ પર તૈનાત કરવા માંગે છે. વાસ્તવમાં ચીન પાકિસ્તાન-અફઘાનિસ્તાન દ્વારા મધ્ય એશિયામાં પોતાનો પ્રભાવ વિસ્તારવા માંગે છે. ડ્રેગન વ્યૂહાત્મક રીતે બંને દેશોમાં ભારે રોકાણ કરે છે.
નોંધપાત્ર રીતે, ચીનનું ઉચ્ચ તકનીક સંશોધન જહાજ ‘યુઆન વાંગ 5’ મંગળવારે વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ હમ્બનટોટા બંદર પર પહોંચ્યું જે બેઇજિંગે શ્રીલંકાની સરકાર પાસેથી લીઝ પર લીધું છે. ચીનનું આ જાસૂસી જહાજ બેલેસ્ટિક મિસાઈલ અને ઉપગ્રહોને શોધવામાં સક્ષમ છે. શ્રીલંકાના બંદર સુધી ચીનના જહાજો પહોંચવાથી ભારત ચિંતિત છે અને ચીન દ્વારા તે સંકેત છે કે તે આ ક્ષેત્રમાં દરિયાઈ પ્રભાવ વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. કોલંબોમાં શ્રીલંકાના અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે જહાજ યુઆન વાંગ-5 લગભગ એક અઠવાડિયા સુધી વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વપૂર્ણ સ્થાન પર બંદર પર રોકાશે.
પાકિસ્તાનની વાત કરીએ તો ભારતનો પાડોશી દેશ પહેલેથી જ ચીનના દેવાથી દબાયેલો છે. પાકિસ્તાનમાં ચીનનું રોકાણ 60 અબજ યુએસ ડોલરને પાર કરી ગયું છે. પાકિસ્તાન માત્ર આર્થિક જ નહીં પરંતુ સૈન્ય અને રાજદ્વારી સમર્થન માટે પણ ચીન પર નિર્ભર છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, ચીને પાકિસ્તાન પર એવી જગ્યાઓ બનાવવા માટે દબાણ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે જ્યાં તે તેના સૈનિકોને તૈનાત કરશે. તાલિબાન શાસિત અફઘાનિસ્તાન હજુ પણ ઘણી બાબતોમાં ચીન અને પાકિસ્તાન બંનેની અપેક્ષાઓ પર ખરું ઉતર્યું નથી. ઈસ્લામાબાદમાં ટોચના રાજદ્વારી અને સુરક્ષા સૂત્રોએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું હતું કે ચીનની પીપલ્સ લિબરેશન આર્મી અફઘાનિસ્તાન અને પાકિસ્તાનમાં સૈન્ય ચોકીઓ સ્થાપવા માટે યુદ્ધના ધોરણે કામ કરી રહી છે.
રાજદ્વારી સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, ચીનના રાજદૂત નોંગ રોંગે આ સંદર્ભે પાકિસ્તાનના વડાપ્રધાન શાહબાઝ શરીફ, વિદેશ મંત્રી બિલાવલ ભુટ્ટો અને આર્મી ચીફ જનરલ કમર જાવેદ બાજવા સાથે મુલાકાત કરી છે. એમ્બેસેડર રોંગ આ વર્ષે માર્ચ 2022ના અંત સુધી પાકિસ્તાનમાં નહોતા, તેઓ તાજેતરમાં જ દેશમાં આવ્યા હતા. જો કે, જે મીટિંગમાં તેમણે ચીની સૈન્ય માટે ચોકીઓ બનાવવાની હાકલ કરી હતી તે સંભવતઃ એમ્બેસેડર રોંગની નવી સરકાર અને રાજ્યના પ્રતિનિધિઓ સાથેની પ્રથમ ઔપચારિક બેઠક હતી. સૂત્રએ કહ્યું કે ચીનના રાજદૂત ચીનના પ્રોજેક્ટ્સની સુરક્ષા અને તેના નાગરિકોની સુરક્ષા પર સતત ભાર આપી રહ્યા છે. ચીને પહેલાથી જ ગ્વાદરમાં સુરક્ષા ચોકીઓની માંગણી કરી છે અને ગ્વાદર ઈન્ટરનેશનલ એરપોર્ટનો ઉપયોગ તેના ફાઈટર જેટ માટે કરવાની મંજૂરી પણ માંગી છે. સૈન્ય હેતુઓ માટે ઉપયોગમાં લઈ શકાય તેવી સુવિધા ટૂંક સમયમાં કાર્યરત થવા જઈ રહી છે.
