શું યુએસનું અર્થતંત્ર મંદીની ગર્તામાં ધકેલાઇ રહ્યુ છે? વાંચો એસબીઆઇનો રિસર્ચ રિપોર્ટ શું કહે છે

નવી દિલ્હી, 19 માર્ચઃ શું અમેરિકા-યુએસનું અર્થતંત્ર મંદીની ગર્તામાં ધકેલાઇ રહ્યુ છે. અર્થશાસ્ત્રની દ્રષ્ટિએ જોઇએ તો જ્યારે સતત બીજા ત્રિમાસિક ગાળામાં જીડીપી સંકોચાય ત્યારે મંદી આવે છે. તાજેતરમાં એસબીઆઇ રજૂ કરાયેલ રિસર્ચ રિપોર્ટ જણાવે છે કે અમેરિકાની લાંબા ગાળાની જીડીપી વૃદ્ધિ ઘટાતરફી વલણ ધરાવે છે. અમેરિકાના નવનિયુક્ત રાષ્ટ્રપતિ ટ્રમ્પના ટેરિફના પગલાંઓ અને ખર્ચ અને રોજગારીમાં ઘટાડાએ અમેરિકાના આર્થિક દેખાવ વિશે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે.

અર્થશાસ્ત્રીઓ ટ્રમ્પનો વેપાર સંઘર્ષને અમેરિકન અર્થતંત્ર પરની એક સંભવિત સંકટ તરીકે જોઇ રહ્યા છે, કેમ કે ઉપભોક્તા ખર્ચમાં વધારો થયો છે, આર્થિક વૃદ્ધિ ઘટી છે અને રોજગારીની તકોમાં ઘટાડો થયો છે. “આ પ્રવાહ દર્શાવે છે કે અમેરિકન અર્થતંત્રમાં કોવિડ બાદ જે ઊછાળો આવવો જોઇતો હતો તે નીતિગત નિર્ણયોને કારણે ધોવાઇ ગયો છે… ત્યારે લાંબા ગાળાના પ્રવાહો અમેરિકન અર્થતંત્રમાં મદી સુચવે છે એમ એસબીઆઇએ તેના તાજેતરના અહેવાલમાં જણાવ્યુ છે.

ખાસ કરીને અમેરિકા એવા સમયગાળાને અનુસરે છે જ્યારે યુએસ અર્થતંત્રે કોવિડ રોગચાળાની કટોકટીને નાથતી વખતે નોંધપાત્ર તાકાત દર્શાવી હતી તેવા સમયગાળાની તુલનામાં આર્થિક અનિશ્ચિતતા મોટી છે. તો શું યુએસ અર્થતંત્ર મંદી તરફ આગળ વધી રહ્યું છે? આપણે લાંબા ગાળાના ઇતિહાસના આધારે યુએસ અર્થતંત્રમાં અપેક્ષિત વલણો અને એસબીઆઈના અહેવાલમાં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ડેટા પોઇન્ટર પર એક નજર કરીએ છીએ:

1) જીડીપી વૃદ્ધિનો માર્ગ: યુએસ જીડીપી વૃદ્ધિનું વિશ્લેષણ નીચે તરફના માર્ગને દર્શાવે છે. અમેરિકાના આર્થિક સૂચકાંકો નબળી પડતી માંગ અને રોકાણ પેટર્નની સાથે સંભવિત જીડીપીમાં ઘટાડો સૂચવે છે. એસબીઆઇનો રિપોર્ટ નોંધે છે કે, યુએસ અર્થતંત્ર છેલ્લા વર્ષમાં નબળું પડ્યું છે, જેમાં GDP વૃદ્ધિ Q4 2023માં 3.2%થી ઘટીને Q4 2024માં 2.5% થઈ ગઈ છે. “2025 ના પ્રથમ ત્રિમાસિક ગાળામાં એટલાન્ટા ફેડનો GDP નાઉ મોડલનો અંદાજ વાસ્તવિક GDP વૃદ્ધિ માટે 06 માર્ચે -2.4% છે, જે 31 જાન્યુઆરી (પ્રથમ અંદાજ)ના રોજ +2.9% થી ઓછો છે,”

2) દેવું: વધતા રાષ્ટ્રીય દેવું સ્તર વધુને વધુ નોંધપાત્ર બન્યું છે, પરિણામે ખાનગી ક્ષેત્રની ભાગીદારી ઘટી છે. ટેરિફ સાથે સંકળાયેલી વર્તમાન વેપાર નીતિઓ જીડીપી કામગીરીમાં નોંધપાત્ર સુધારો કર્યા વિના તાત્કાલિક પડકારો ઊભી કરે તેવી અપેક્ષા છે.

3) નિકાસ, વપરાશમાં ઘટાડો: કોવિડ પછી યુએસની આર્થિક વૃદ્ધિ અસાધારણ જણાય છે, જે વ્યાપક નીતિના પગલાંને આભારી છે. વિસ્તૃત વિશ્લેષણ યુએસ આર્થિક વૃદ્ધિમાં સંભવિત ઘટાડો સૂચવે છે, તેની સાથે નિકાસ અને વપરાશમાં ઘટાડો થયો છે.

4) બચતથી જીડીપીનો ગુણોત્તર: કુલ પરિબળ ઉત્પાદકતા વૃદ્ધિ ઘટી રહી છે, જ્યારે મૂલ્યવર્ધન નકારાત્મક પ્રગતિ દર્શાવે છે. ઉન્નત વેતન સ્તર ભવિષ્યના રોકાણોને અટકાવી શકે છે. બચતથી-જીડીપી ગુણોત્તર 2011 પછી તેના સૌથી નીચા બિંદુએ પહોંચી ગયો છે, જે 1951 પછી બીજા ક્રમનો સૌથી નીચો આંકડો દર્શાવે છે.

જાન્યુઆરીમાં લગભગ 24 મહિનામાં ગ્રાહક ખર્ચમાં પ્રથમ ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો, જ્યારે આ ક્વાર્ટરમાં સંભવિત આર્થિક સંકોચન સૂચવે છે કે ટેરિફની અસરોને ટાળવા માટે આયાતને વેગ આપવાના કારણે માલસામાનની વેપાર ખાધ અભૂતપૂર્વ સ્તરે પહોંચી હતી. અંદાજિત એકંદર જીડીપી મંદી સાથે સંબંધમાં ઉપભોક્તા ખર્ચના વલણો નબળા પડવાની અપેક્ષા છે.

5) શેરબજારમાં અફડાતફડી: એસએન્ડપી 500એ તેના નવેમ્બર પછીના ચૂંટણી લાભોનું બળ છોડી દીધુ છે. જેમાં માર્ચ 2025એ COVID-19 સમયગાળા પછીના સૌથી નબળુ માસિક પ્રદર્શન કરે તેવો  અંદાજ છે.

આશરે 52.9 ટ્રિલિયન (ફેબ્રુઆરી 2025)ના બજાર મૂડીકરણ સાથે એસએન્ડપી સહિત યુએસ બજારો અસાધારણ વળતર આપ્યા પછી તેમની મર્યાદા સુધી પહોંચી ગયા હોય તેવું લાગે છે. સતત અસ્થિરતા વચ્ચે રોકાણકારો કમાણીની આગાહીનું પુનઃમૂલ્યાંકન કરી રહ્યા છે. એસબીઆઈના અહેવાલમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે, ડીપ સીક ઈવેન્ટને પગલે જાણીતા ‘મેગ્નિફિસન્ટ 7’ શેરો નબળાઈ દર્શાવે છે, જેમાં એપલ જેવી પરંપરાગત રીતે સ્થિર કંપનીઓ તેમની સેફ-હેવન સ્થિતિની ચકાસણીનો સામનો કરી રહી છે.

યુએસ અર્થતંત્ર: લાંબા ગાળાનું આઉટલૂક કેવુ છે?

• યુએસ અર્થતંત્ર જીડીપીમાં લાંબા ગાળાના વલણો સંભવિત જીડીપી, માંગ અને રોકાણમાં ઘટાડો સૂચવે છે
• યુ.એસ.નું દેવું વર્ષોથી તીવ્રપણે વધ્યું છે, ખાનગી ક્ષેત્રની સંખ્યા વધી રહી છે
• જોકે ઊંચું દેવું યુએસ ડૉલરમાં પ્રતિબિંબિત થયું નથી, જે સાયક્લીકલ વલણો અનુસાર વર્ષોથી તેની તાકાતમાં ઘટાડો થયો છે તેમ બતાવે છે

યુએસ DOGEના આર્થિક તર્કસંગત લાંબા ગાળાના ગાળાના વલણો પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે સ્ટ્રક્ચરલ એડજસ્ટમેન્ટ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે તો સંભવિત જીડીપીમાં ઉર્ધ્વ ગતિ આવી શકે છે.

આ પણ વાંચોઃ એરઇન્ડિયાની આધુનિકીકરણ અને વિસ્તરણ ઝૂંબેશ ધીમી પડી, આ કારણો છે જવાબદાર