ઋષિઓ અને સંતોને જળ સમાધિ કેમ આપવામાં આવે છે, તેમનો અગ્નિસંસ્કાર કેમ નથી કરવામાં આવતો?
HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 15 ફેબ્રુઆરી : અયોધ્યાના રામ મંદિરના મુખ્ય પૂજારી આચાર્ય સત્યેન્દ્ર દાસનું ૧૨ ફેબ્રુઆરી, બુધવારના રોજ ૮૫ વર્ષની વયે અવસાન થયું. ૧૩ ફેબ્રુઆરીના રોજ, આચાર્ય સત્યેન્દ્ર દાસના પાર્થિવ દેહનું સરયુ નદીમાં વિસર્જન કરવામાં આવ્યું હતું. આચાર્ય સત્યેન્દ્ર દાસના નિધન પર અયોધ્યાના મઠ મંદિરોમાં શોકનું મોજું છે. પરંતુ, આ પ્રશ્ન દરેકના મનમાં આવી રહ્યો છે કે ઋષિઓ અને સંતોને જળ સમાધિ કેમ આપવામાં આવે છે અને તેમના અગ્નિસંસ્કાર કેમ નથી કરવામાં આવતા. તો ચાલો જાણીએ આ પાછળનું કારણ.
જળ સમાધિ શું છે?
સનાતન ધર્મમાં અંતિમ સંસ્કારની વિવિધ પ્રક્રિયાઓ છે, જેમાંથી એક જળ સમાધિ છે. આ પ્રક્રિયા ખાસ કરીને ઋષિઓ અને સંતો માટે અપનાવવામાં આવે છે, જેમાં તેમના મૃતદેહને અગ્નિસંસ્કાર કર્યા વિના નદીમાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે. જળ સમાધિ દરમિયાન, સાધુ અથવા સંતના શરીર સાથે ભારે પથ્થરો બાંધવામાં આવે છે જેથી તે નદીના ઊંડાણમાં ડૂબી જાય. આ પછી, શરીરને નદીની વચ્ચે વિસર્જિત કરવામાં આવે છે. તેને જળ સમાધિ કહેવામાં આવે છે.
જળ સમાધિ જ શા માટે આપવામાં આવે છે?
હિન્દુ ધર્મમાં પાણીને સૌથી પવિત્ર માનવામાં આવે છે. બધા શાસ્ત્રો, વિધિઓ, શુભ કાર્યો વગેરે પાણી વિના અધૂરા છે. વાસ્તવમાં, પાણીના દેવતા વરુણ છે જેમને ભગવાન વિષ્ણુનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. તેથી, પાણીને દરેક સ્વરૂપમાં પવિત્ર માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે કોઈપણ શુભ કાર્ય કરતા પહેલા પાણીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર, સૃષ્ટિની શરૂઆતમાં ફક્ત પાણી હતું અને સૃષ્ટિના અંતમાં પણ ફક્ત પાણી જ રહેશે. એનો અર્થ એ કે પાણી એ જ પરમ સત્ય છે. દેવી-દેવતાઓની મૂર્તિઓનું પણ પાણીમાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે. જ્યારે મૂર્તિને પાણીમાં વિસર્જન કરવામાં આવે છે, ત્યારે તે પાણીના માર્ગે પોતાની દુનિયામાં પ્રયાણ કરે છે.
જળ સમાધિની આધ્યાત્મિક પરંપરા
હિન્દુ પરંપરા અનુસાર, સાધુને જળ સમાધિ આપવામાં આવે છે કારણ કે ધ્યાન અને સાધનાને કારણે તેનું શરીર એક વિશેષ ઉર્જાનું બને છે અને જળ સમાધિ દ્વારા તેમનું શરીર પ્રકૃતિમાં ભળી જાય છે. પ્રાચીન સમયમાં, ઋષિ-મુનિઓ પણ જળ સમાધિ લેતા હતા. ઘણા ઋષિઓ કાયમ માટે જળ સમાધિ લેતા હતા, જ્યારે ઘણા ઋષિઓ પાણીમાં તપસ્યા કરવા માટે થોડા દિવસો કે મહિનાઓ માટે સમાધિમાં બેસીને તપસ્યા કરતા હતા.
જળ સમાધિનું ધાર્મિક કારણ
શરીરને પાંચ તત્વોમાં ડૂબાડી દેવું
સનાતન ધર્મ અનુસાર, માનવ શરીર પાંચ તત્વો (પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને આકાશ) થી બનેલું છે. ઋષિઓ અને સંતોનું જીવન ત્યાગ અને તપસ્યાથી ભરેલું હોય છે, તેથી તેમના શરીર અગ્નિને બદલે પાણીમાં વિસર્જિત કરવામાં આવે છે.
અગ્નિ ધાર્મિક વિધિઓથી રક્ષણ
ઋષિઓ અને સંતો દુન્યવી લાલચથી મુક્ત હોય છે અને તેમનું જીવન આત્મસંયમ, તપસ્યા અને યોગ પર આધારિત હોય છે. સામાન્ય લોકોની જેમ તેમના અગ્નિસંસ્કાર કરવાને બદલે, તેમના શરીરને પાણીમાં ડૂબાડી દેવામાં આવ્યું, જે તેમના ત્યાગ અને બલિદાનનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
પાણીને પવિત્ર ગણવું
હકીકતમાં, સનાતન ધર્મમાં, ગંગા, નર્મદા, યમુના જેવી પવિત્ર નદીઓને મુક્તિનો માર્ગ માનવામાં આવે છે. ઋષિઓ અને સંતો માને છે કે પાણીમાં સમાધિ લેવાથી તેમનું શરીર પ્રકૃતિમાં ભળી શકે છે અને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
અલ્હાબાદિયાનો કેસ લડી રહેલા વકીલ અભિનવ કોણ છે; ભૂતપૂર્વ CJI સાથે શું છે નાતો?
ખાતર પ્લાન્ટની ગેસ લાઇનમાં ગેસ લીકેજ, 13 બાળકોને અસર
યુનિફાઇડ પેન્શન યોજના 1 એપ્રિલથી લાગુ થવા જઈ રહી છે, તેનો લાભ કોણ અને કેવી રીતે મેળવી શકે?
કોઈ મેકિંગ ચાર્જ નહીં, કોઈ GST નહીં – સોનામાં રોકાણ કરવાની આ રીત બહુ ઓછા લોકો જાણે છે
ઝડપથી સમાચાર મેળવવા માટે જોઈન કરો અમારા વોટ્સઅપ ગ્રુપમાં
