ISROએ સ્પેડેક્સ મિશનના લોન્ચિંગનો સમય બદલ્યો, PSLV-C60 અંગે આપ્યું નવું અપડેટ

• ઈસરોએ લોન્ચના સમયમાં આ ફેરફાર કરવા પાછળનું કારણ જણાવ્યું નથી

નવી દિલ્હી, 30 ડિસેમ્બર: ISROએ તેના મહત્ત્વાકાંક્ષી સ્પેસ મિશન ‘SpaDeX’ના લોન્ચિંગને બે મિનિટ મોડું કર્યું છે. ISROનું આ મિશન તેના સ્પેસ પ્રોગ્રામમાં એક સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થશે. અગાઉ ઈસરો આજે સોમવારે રાત્રે 9.58 કલાકે તેનું સ્પેસ ડોકિંગ મિશન SpaDeX લોન્ચ કરવા જઈ રહ્યું હતું, પરંતુ હવે આ લોન્ચિંગ રાત્રે 10 વાગ્યે બે મિનિટ મોડું થશે. જો કે ઈસરોએ લોન્ચના સમયમાં આ ફેરફારનું કારણ જણાવ્યું નથી. ઈસરોએ ટ્વિટ કરીને લખ્યું કે, ‘લોન્ચિંગનો દિવસ આવી ગયો છે. આજે સોમવારે રાત્રે 10 PM પર SpaDeX અને નવા પેલોડ સાથે PSLV-C60 ઉડાન ભરવા માટે તૈયાર છે.

🎉 Launch Day is Here! 🚀

Tonight at precisely 10:00:15 PM, PSLV-C60 with SpaDeX and innovative payloads are set for liftoff.

SpaDeX (Space Docking Experiment) is a pioneering mission to establish India’s capability in orbital docking, a key technology for future human… pic.twitter.com/147ywcLP0f

— ISRO (@isro) December 30, 2024

ભારત પહેલા માત્ર ત્રણ દેશોએ આ સિદ્ધિ મેળવી

અવકાશ એજન્સીએ કહ્યું કે, ‘અવકાશ ડોકિંગ પ્રયોગ એ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં ડોક કરવાની ભારતની ક્ષમતા સ્થાપિત કરવા માટેનું એક મહત્ત્વપૂર્ણ મિશન છે, જે ભવિષ્યના માનવ અવકાશ મિશન અને સેટેલાઇટ સેવા મિશન માટે મહત્ત્વપૂર્ણ તકનીક છે.’ ઈસરોના એક અધિકારીએ કહ્યું કે, રવિવારે રાત્રે 9 વાગ્યાથી શરૂ થયેલ 25 કલાકનું કાઉન્ટડાઉન ચાલુ છે. ભારત પહેલા માત્ર ચીન, રશિયા અને અમેરિકાએ જ સ્પેસ ડોકિંગનું સફળ પરીક્ષણ કર્યું છે. ભારતના ચંદ્રયાન-4 મિશનની સફળતા પણ SpaDeX મિશન પર નિર્ભર છે. SpaDeX લોન્ચિંગનું લાઈવ પ્રસારણ ઈસરોની યુટ્યુબ ચેનલ પર રાત્રે 9.30 વાગ્યાથી કરવામાં આવશે.

સ્પેસ ડોકીંગ મિશન શું છે અને તે શા માટે મહત્ત્વનું છે?

આ મિશન હેઠળ ISRO પૃથ્વીની નીચલી કક્ષામાં બે અવકાશયાનને જોડશે. આ ઉપરાંત સ્પેસક્રાફ્ટને કનેક્ટ કર્યા બાદ તેમાં ઇલેક્ટ્રિક પાવર ટ્રાન્સફર કરવાની ટેક્નોલોજીનું પણ પરીક્ષણ કરવામાં આવશે. આ મિશન કેટલું પડકારજનક છે તેનો અંદાજ એ વાત પરથી લગાવી શકાય છે કે ISRO PSLV રોકેટમાં બે અવકાશયાન – સ્પેસક્રાફ્ટ A (SDX01) અને સ્પેસક્રાફ્ટ B (SDX02) એક ભ્રમણકક્ષામાં મુકશે જે તેમને એકબીજાથી 5 કિમી દૂર રાખશે, દૂર પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચ્યા પછી અવકાશયાનની ગતિ લગભગ 28,800 કિલોમીટર પ્રતિ કલાક હશે. આ સ્પીડ કોમર્શિયલ એરક્રાફ્ટની સ્પીડ કરતાં 36 ગણી અને બુલેટની સ્પીડ કરતાં 10 ગણી વધુ હશે. આ સ્પીડમાં બંને સ્પેસક્રાફ્ટની સ્પીડને પહેલા જમીન પરથી કંટ્રોલ કરવામાં આવશે અને તેને 0.25 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની સ્પીડ પર લાવવામાં આવશે અને ત્યારબાદ બંને અવકાશયાનને એકસાથે જોડવામાં આવશે.

આ ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ ચંદ્રયાન-4 મિશનમાં પણ કરવામાં આવશે, જેમાં ચંદ્રમાંથી સેમ્પલ પૃથ્વી પર પાછા લાવવામાં આવશે. ભારતને અવકાશમાં પોતાનું સ્ટેશન બનાવવા અને ત્યાં મુસાફરી કરવા માટે પણ ડોકિંગ ટેક્નોલોજીની જરૂર પડશે. જ્યારે વહેંચાયેલ મિશન ઉદ્દેશ્યો હાંસલ કરવા માટે બહુવિધ રોકેટ પ્રક્ષેપણનું આયોજન કરવામાં આવે ત્યારે ડોકીંગ તકનીકોનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

આ પણ જૂઓ: બુલેટ જેવી સ્પીડ, ભારતના પાડોશી દેશે બનાવી વિશ્વની સૌથી ઝડપી ટ્રેન, સ્પીડ જાણીને ચોંકી જશો