માતાપિતાની સંપત્તિમાં દીકરાને કયારે નથી મળતો અધિકાર? આવો જાણીએ નિયમ
નવી દિલ્હી, 23 ડિસેમ્બર: સામાન્ય રીતે આપણે આપણ સમાજમાં માન્યતા છે કે, માતાપિતાના મૃત્યુ બાદ તેમની સંપત્તિ તેમના દિકરાઓમાં સમાન રીતે વહેચવામાં આવે છે. પરંતુ ડાર્ક વખતે આવું બનતું નથી. નવા કાયદા અનુસાર માતાપિતાની સંપત્તિમાં દીકરી પણ સમાન રીતે અધિકારી છે. સાથે માતાપિતા ઈચ્છે તો બેમાંથી કોઈને પણ પોતાની સ્વરજીત કરેલી મિલ્કત ન પણ આપી. તો આવો જાણીએ મિલકતને લઈ નવા કાયદાની જોગવાઇઓ શું કહે છે ?
નવા મિલકત અધિકાર નિયમો 2024 નો ઉદ્દેશ
નવા પ્રોપર્ટી કાયદાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય માતા-પિતાના અધિકારોનું રક્ષણ કરવાનો અને પુત્ર અને પુત્રી વચ્ચે સમાનતા લાવવાનો છે. આ કાયદો સંતાનોને સંપત્તિ પર અનધિકૃત દાવા કરતા અટકાવવા તેમજ પૈતૃક સંપત્તિમાં દીકરીઓને સમાન અધિકાર આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. અત્યાર સુધી સમાજમાં એવી માન્યતા હતી કે લગ્ન પછી દીકરીઓને પૈતૃક સંપત્તિ પર હક નથી મળતો, પરંતુ નવા નિયમો આ જૂની માન્યતાઓને તોડી નાખે છે અને દીકરીઓને સમાન અધિકાર આપે છે.
સ્વ-હસ્તગત મિલકત પર માતાપિતાનો સંપૂર્ણ અધિકાર છે
- 2024 ના નવા નિયમો હેઠળ, માતાપિતાની સ્વ-અધિગ્રહિત મિલકત પર બાળકોનો કોઈ કાનૂની અધિકાર રહેશે નહીં. આનો અર્થ એ છે કે
- માતા-પિતા તેમની કમાયેલી મિલકત તેઓ ઈચ્છે તેને આપી શકે છે, પછી ભલે તે તેમનું બાળક હોય કે ન હોય. આ મિલકત પર બાળકોનો કોઈ કુદરતી દાવો રહેશે નહીં.
- માતાપિતા તેમની સંપત્તિ અન્ય વ્યક્તિ, સંસ્થા અથવા સંસ્થાને દાન કરી શકે છે. જો માતા-પિતા વસિયતનામું બનાવ્યા વિના મૃત્યુ પામે છે, તો જ તેમના સંતાનોને મિલકતનો અધિકાર મળશે.
- આ નિયમ માતા-પિતાને તેમની મિલકતનો તેમની રીતે ઉપયોગ કરવાની અને કોઈપણ દબાણ અથવા સામાજિક અપેક્ષાઓથી મુક્ત તેમની મિલકત નક્કી કરવાની સ્વતંત્રતા આપે છે.
સંપત્તિમાં દીકરીઓનો સમાન અધિકાર છે
જૂની માન્યતા એવી હતી કે દીકરીના લગ્ન પછી તેનો પૈતૃક સંપત્તિ પરનો હક ખતમ થઈ જાય છે, પરંતુ નવા કાયદામાં તેને બદલી દેવામાં આવ્યો છે. હવે લગ્ન પછી પણ દીકરીને પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો મળશે. 2024ના નવા કાયદામાં સૌથી મોટો ફેરફાર એ છે કે હવે દીકરીઓને પૈતૃક સંપત્તિમાં પુત્રોની જેમ સમાન અધિકાર મળશે. અગાઉ, દીકરીઓને પૈતૃક સંપત્તિમાં મર્યાદિત અધિકારો હતા. પરંતુ હવે લગ્ન બાદ પણ દીકરીઓને સમાન અધિકાર મળશે.
પૈતૃક સંપત્તિમાં દીકરીઓને સમાન અધિકાર આપવામાં આવ્યો છે. હવે દીકરીઓ, અવિવાહિત હોય કે પરિણીત, પુત્રોની જેમ પિતાની મિલકતમાં સમાન ભાગીદાર ગણવામાં આવશે. જો તે પરિણીત હોય તો પણ તેને તેની મિલકતથી વંચિત ન રાખી શકાય.દીકરી તેના પિતાની મિલકતમાં હિસ્સો માંગી શકે છે, ભલે તેનો ભાઈ તેનો વિરોધ કરે.
જો પિતાએ તેમના જીવનકાળ દરમિયાન મિલકતની વહેંચણી કરી હોય તો પુત્રી તે નિર્ણયને પડકારી શકે છે. લગ્ન પછી પણ દીકરીને પૈતૃક મિલકતમાંથી પોતાનો હિસ્સો વેચવાનો કે ભાડે આપવાનો અધિકાર રહેશે.
વસિયતનામાનું મહત્ત્વ
નવા કાયદામાં વસિયતનામાને મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યો છે. જો માતા-પિતાએ તેમની મિલકત અંગે વસિયતનામું કર્યું હોય, તો વિલ સર્વોપરી ગણાશે. જો માતા-પિતાએ તેમની મિલકત માટે વસિયતનામું કર્યું હોય, તો બાળકોનો વિલ સામે કોઈ કાનૂની દાવો રહેશે નહીં. માતા-પિતાએ વસિયતમાં જે પણ નિર્ણયો લીધા હશે, તેનું પાલન કરવું ફરજિયાત રહેશે. વારસાનો કાયદો ઇચ્છા વિના જ લાગુ થશે.
વધુમાં, નવા નિયમો એવા બાળકોના મિલકત અધિકારોને મર્યાદિત કરી શકે છે જેઓ તેમના માતાપિતાની યોગ્ય કાળજી લેતા નથી. માતા-પિતા તેમના વસિયતનામામાં આવા બાળકોને મિલકત આપી શકે છે અને કોર્ટ આવા કિસ્સાઓમાં બાળકોના મિલકતના અધિકારોને પણ મર્યાદિત કરી શકે છે.
કયા સંજોગોમાં બાળકોને મિલકતમાં અધિકારો નહીં મળે?
અમુક સંજોગોમાં, બાળકોને તેમના માતા-પિતાની મિલકતમાં અધિકારો નહીં મળે. ઉદાહરણ તરીકે, જો માતા-પિતાએ તેમની મિલકત અન્ય વ્યક્તિ અથવા સંસ્થાને દાનમાં આપી હોય, તો બાળકોનો તે મિલકત પર કોઈ અધિકાર રહેશે નહીં. વધુમાં, જો માતા-પિતાએ તેમની મિલકત માટે વસિયતનામું કર્યું હોય જે મિલકતમાંથી બાળકોને બાકાત રાખે છે, તો બાળકો તે ઇચ્છાને પડકારી શકશે નહીં. કેટલાક ધાર્મિક કાયદાઓ અનુસાર, ધર્માંતરણ કરનાર બાળકોને પણ પૈતૃક સંપત્તિમાં હક નહીં મળે. વધુમાં, જો કોઈ બાળક તેના માતા-પિતાની હત્યામાં સંડોવાયેલો જોવા મળે છે, તો તેને પણ તેમની સંપત્તિથી વંચિત કરી શકાય છે.
મિલકતના વિવાદોથી બચવાના ઉપાયો
મિલકતના વિવાદોથી બચવા માટે કેટલાક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલાં લઈ શકાય છે. માતા-પિતાએ સ્પષ્ટપણે તેમની મિલકતનું વિભાજન કરવું જોઈએ અને તમામ બાળકોને સમાન હિસ્સો આપવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ. આ સાથે પ્રોપર્ટી સંબંધિત તમામ દસ્તાવેજો યોગ્ય રીતે તૈયાર કરીને સુરક્ષિત રાખવા જોઈએ. વિલ બનાવતી વખતે કાનૂની સલાહ લેવી પણ ખૂબ જ જરૂરી છે, જેથી પછીથી કોઈ વિવાદ ન થાય. પરિવારના સભ્યો વચ્ચે મિલકત સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ખુલ્લેઆમ ચર્ચા કરવાથી ભવિષ્યના વિવાદો પણ ઘટાડી શકાય છે.
આ પણ વાંચો : લો બોલો! સની લિયોન છત્તીસગઢમાં મહતારી વંદન યોજનામાંથી લઈ રહી છે પૈસા !
પાંચ દિવસમાં આટલું સસ્તું થયું સોનુ, હવે આ છે 24 કેરેટ સોનાના 10 ગ્રામનો ભાવ
નવા વર્ષમાં 5000 રૂપિયાની નોટ જારી થશે! જાણો RBIએ શું કહ્યું?
લગ્નના થોડા મહિનામાં જ છૂટાછેડા, 500 કરોડના ભરણપોષણની માંગ, SCએ કહ્યું- પતિની ચામડી પણ ઉખેડી નાખો
મફત અનાજ વિતરણ માટે રેશનકાર્ડના નિયમોમાં મોટો ફેરફાર, આ તારીખથી થશે લાગુ
Home Loan/ પ્રોપર્ટીના દસ્તાવેજો ગીરો રાખ્યા વગર મળશે હોમ લોન, જાણો સરકાર કઈ સ્કીમ લાવી રહી છે
BCCI આ દિવસે જય શાહના ઉત્તરાધિકારી નક્કી કરશે; સેક્રેટરી અને ટ્રેઝરર પદ માટે થશે ચૂંટણી
ઝડપથી સમાચાર મેળવવા માટે જોઈન કરો અમારા વોટ્સઅપ ગ્રુપમાં
https://chat.whatsapp.com/FU8bgMOynfgJl4wCoEeiJw