સબકી પસંદ નિરમા…; માત્ર એક ભૂલને કારણે બની ગયું નાપસંદ
અમદાવાદ, 18 ડિસેમ્બર : આજકાલ સર્ફના નામે અનેક પ્રકારના વોશિંગ પાઉડર ચલણમાં છે. પરંતુ એક સમય હતો જ્યારે દરેક ઘરમાં માત્ર નિરમાનો જ જાદુ ચાલતો હતો. નિરમાની ધોલાઈ જ નહીં પણ ગીત પણ ઘણું ફેમસ હતું. નિરમાની જાહેરાતમાં એક નાની છોકરી સફેદ ફ્રોક પહેરેલી જોવા મળી હતી, જેની તસવીર પણ નિરમાના પેકેટ પર છપાયેલી હતી. નિરમા વોશિંગ પાવડરના સ્થાપક કરસન ભાઈ પટેલ હતા, જેમણે દેશની સૌથી મોટી FMCG કંપનીને પણ સ્પર્ધા આપી હતી.
કરસનભાઈ પટેલે તેમના જીવનમાં ઘણો સંઘર્ષ કર્યો. તેમણે સાઈકલ પર પ્રોડક્ટ્સ વેચવાનું શરૂ કર્યું અને 17 હજાર કરોડ રૂપિયાનો બિઝનેસ બનાવ્યો, પરંતુ શું થયું કે કંપનીની સિગ્નેચર પ્રોડક્ટ નિરમા વોશિંગ પાવડર હવે ક્યાંય જોવા પણ નાથી મળતું? હવે નવી પ્રોડક્ટ્સે વોશિંગ પાવડર નિરમાનું સ્થાન લીધું છે. હવે આ ઉત્પાદન ઘટીને 6% થઈ ગયું છે, જે એક સમયે 60 ટકા બજાર કબજે કરતું હતું.
દીકરીના નામે ડિટર્જન્ટ પ્રોડક્ટ બનાવવાનું શરૂ કર્યું
કરસનભાઈ પટેલ ગુજરાતના મહેસાણા જિલ્લાના એક ખેડૂત પરિવારના હતા. તેઓ શરૂઆતથી જ તેના જીવનમાં કંઈક કરવા માંગતા હતા. જ્યારે તેમણે પોતાનો અભ્યાસ પૂર્ણ કર્યો, ત્યારે તેમણે અમદાવાદમાં લેબ ટેકનિશિયન તરીકે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું અને ખૂબ જ ટૂંક સમયમાં તેમને ગુજરાત સરકારના ખાણ અને ભૂસ્તર વિભાગમાં સરકારી નોકરી મળી, પરંતુ સરકારી નોકરી હોવા છતાં, ત્યાં કંઈક અલગ કરવાની ઈચ્છા હતી જુસ્સો હતો. પરંતુ તેમના જીવનમાં ટર્નિંગ આવ્યું.
વાસ્તવમાં કરસનભાઈ પટેલને એક નાની દીકરી હતી જેનું નામ નિરુપમા હતું. તે નિરુપમાને જીવ કરતા વધારે ચાહતા હતા. તેમની ઈચ્છા હતી કે એક દિવસ તેમની દીકરી આખી દુનિયામાં ખ્યાતિ મેળવે. પરંતુ તેમની પુત્રી નિરુપમાએ અચાનક એક અકસ્માતમાં જીવ ગુમાવ્યો હતો. અચાનક થયેલા આ અકસ્માતમાં કરસનભાઈ પટેલ અંદરથી સાવ ભાંગી પડ્યા હતા. કરસનભાઈ પટેલ ચોંકી ગયા પણ હિંમત ન હાર્યા અને દીકરીના નામે ડિટર્જન્ટ પ્રોડક્ટ બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
કરસનભાઈએ નવી વ્યૂહરચના અપનાવી
જોકે કરસનભાઈએ નિરમાના નામે પ્રોડક્ટ્સનું ઉત્પાદન શરૂ કર્યું હતું, પરંતુ તેમની સામે સૌથી મોટો પડકાર એ હતો કે બજારમાં હાજર HUL જેવી મોટી કંપનીઓ સાથે કેવી રીતે સ્પર્ધા કરવી. પરંતુ તેમ છતાં કરસનભાઈ પીછેહઠ કરતા ન હતા. તેણે નવી વ્યૂહરચના અપનાવવાનું શરૂ કર્યું. કરસનભાઈ પટેલે દરેક પેકેટ પર લખવાનું શરૂ કર્યું કે ‘કપડાં સાફ નહીં હોય તો પૈસા પાછા મળશે.’
પછી શું, કરસનભાઈ પટેલની આ યુક્તિ કામ કરી ગઈ અને લોકો તેમની પ્રોડક્ટ ખરીદવા લાગ્યા. કરસનભાઈ પટેલના ઉત્પાદનોની માંગ ઝડપથી વધી. જ્યારે કરસનભાઈ પટેલે જોયું કે તેમનો ધંધો વધી રહ્યો છે, ત્યારે તેમણે તેમની સરકારી નોકરી છોડી દીધી અને સંપૂર્ણપણે બજાર પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું.
તેમની પ્રોડક્ટ લોકો સુધી પહોંચી શકે તે માટે કરસન ભાઈ પટેલ અદ્ભુત વિચારો સાથે આવતા હતા. કરસનભાઈ પટેલે તો એમની ફેક્ટરીમાં કામ કરતા કામદારોને એમ પણ કહ્યું હતું કે તેમની પત્નીઓ રોજ દુકાને જઈને નિરમા વોશિંગ પાઉડર મંગાવે અને તેમનો વિચાર પણ કામ આવ્યો.
જ્યારે દુકાનદારોમાં આ પ્રોડક્ટની માંગ વધી ત્યારે નિરમા પ્રોડક્ટ્સનું વેચાણ પણ વધ્યું. સબકી પસંદ નિરમા… જેવી જાહેરાતો દરેક ઘરમાં પસંદ થવા લાગી. નિરમા ગર્લએ પણ આ પ્રોડક્ટને ઘણી ફેમસ બનાવી છે. વર્ષ 2010માં નિરમાનો માર્કેટ શેર લગભગ 60% સુધી પહોંચી ગયો હતો.
આ ભૂલ ફરી થવા લાગી
નિરમાની માંગ ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહી હતી, નિરમા જેવું બજારમાં આવે કે તરત જ તે વેચાઈ જતું હતું. ધીરે ધીરે નિરમાએ અન્ય બ્રાન્ડને પણ પાછળ છોડી દીધી. 2005 સુધીમાં, નિરમા એક બ્રાન્ડ કંપની બની ગઈ હતી. એટલું જ નહીં પરંતુ તે શેરબજારમાં લિસ્ટેડ પણ થઈ ગયું હતું. જ્યારે કંપનીએ વોશિંગ પાવડર ક્ષેત્રે સ્પર્ધામાં વધારો જોયો, ત્યારે તેણે અન્ય ક્ષેત્રોમાં પણ રોકાણ કરવાનું શરૂ કર્યું.
સિમેન્ટ કંપનીની સ્થાપના કરી, જે દેશમાં પાંચમા ક્રમે છે. નિરમા યુનિવર્સિટી અને કેમિકલનો બિઝનેસ પણ શરૂ કર્યો. આવી સ્થિતિમાં, પરંપરાગત ઉત્પાદન વોશિંગ પાઉડર પરથી ધ્યાન હટાવવાનું શરૂ થયું. ઉત્પાદનમાં નવીનતાના અભાવને કારણે તે બજારમાં આવતા ઉત્પાદનો સાથે સ્પર્ધા કરી શકી નથી.
જાહેરાતમાં પણ ભૂલ હતી
કંપનીએ જાહેરાતમાં પણ ભૂલ કરી હતી. કંપની ખાસ કરીને મહિલાઓને ટાર્ગેટ કરીને જાહેરાતો બતાવતી હતી, પરંતુ ખબર નહિ કે કંપનીને કોઈએ એવું શું સૂચન કર્યું કે નવીનતાના નામે તેઓ મહિલાઓને બદલે પુરૂષો દ્વારા કપડાં ધોવડાવવાનું શરૂ કર્યું. એક સમયે, કંપનીએ હેમા માલિની સહિત ચાર પ્રખ્યાત બોલીવુડ અભિનેત્રીઓને જાહેરાતમાં લીધી હતી. પરંતુ આ વખતે નિરમા કંપનીએ બોલિવૂડ અભિનેતા રિતિક રોશનને તેનો બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર બનાવ્યો છે.
એક જ ભૂલ એ થઈ કે તેમની પ્રોડક્ટ મહિલાઓ સાથે જોડાઈ શકી નહીં અને નિરમા માર્કેટમાંથી બહાર થઈ ગઈ. એક સમયે ડિટર્જન્ટ પાવડર માર્કેટમાં 60% કબજો કરતી પ્રોડક્ટ હવે ઘટીને 6% થઈ ગઈ છે. પરંતુ કંપની તરીકે નિરમા હજુ પણ મૂલ્યવાન બ્રાન્ડ છે.
આ પણ વાંચો :હિન્દુ યુવકની 2 મુસ્લિમ પત્નીઓ, નમાજ સાથે હનુમાન ચાલીસાનું પણ પઠન
સલમાન ખાને અપનાવ્યો હિંદુ ધર્મ, હવે બન્યો સંસાર સિંહઃ કહ્યું- સનાતન નસનસમાં છે
સોના-ચાંદીના ભાવમાં આજે જોરદાર ઘટાડો, જાણો તમારા શહેરમાં ભાવ
Investment Tips/ પગાર ગમે તેટલો હોય, આ રીતે બનાવો બજેટ, નહિ પડે પૈસાની તંગી
QR કોડ સાથે PAN 2.0 કાર્ડ કેવી રીતે મેળવશો, શું ફાયદા છે? શું તે છેતરપિંડીથી પણ આપશે રક્ષણ?
Personal Loan લેવી છે, Online કે પછી બેંકમાંથી,જાણો કઈ સસ્તી પડશે?
ઝડપથી સમાચાર મેળવવા માટે જોઈન કરો અમારા વોટ્સઅપ ગ્રુપમાં
