મહારાણી લક્ષ્મીબાઈની આજે 196મી જન્મજયંતી, જાણો તેમના વિશે

• PM મોદી, કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ, ઉત્તર પ્રદેશના CM યોગી આદિત્યનાથ સહિતના દિગ્ગજોએ શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી

નવી દિલ્હી, 19 નવેમ્બર: દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ બહાદુર મહારાણી લક્ષ્મીબાઈની જન્મજયંતિ 19 નવેમ્બરે ઉજવવામાં આવી રહી છે. આ દિવસે લક્ષ્મીબાઈની બહાદુરીને સલામ કરવામાં આવે છે અને અંગ્રેજો સામેની તેમની બહાદુરીને યાદ કરવામાં આવે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી, કેન્દ્રીય ગૃહ મંત્રી અમિત શાહ, ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ સહિતના દિગ્ગજોએ ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઈને તેમની જન્મજયંતિ પર શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરી છે.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Hum Dekhenge News (@humdekhenge_news)

Tributes to the fearless Rani Lakshmibai of Jhansi, a true embodiment of courage and patriotism, on her Jayanti. Her bravery and efforts in the fight for freedom continues to inspire generations. Her leadership during times of adversity showed what true determination is.

— Narendra Modi (@narendramodi) November 19, 2024

આજે પણ જ્યારે કોઈ છોકરી પ્રોત્સાહિત થવા માટે પોતાને ‘ઝાંસી કી રાની’ કહીને બહાદુરીથી ભરેલું કોઈ ખાસ કામ કરે છે અને કોઈ શંકા વિના મહિલા સશક્તિકરણની ભારતીય બ્રાન્ડ એમ્બેસેડર “ઝાંસીની રાણી લક્ષ્મીબાઈ” છે. શાળાના દિવસોથી જ, દરેક બાળકને લક્ષ્મીબાઈની જીવનચરિત્ર અથવા બહાદુરીની ગાથા કહેવામાં આવે છે, જેમણે તેના પતિ અને પુત્રને ગુમાવ્યા હતા. આજે મંગળવારે મહારાણી લક્ષ્મીબાઈની 196મી જન્મજયંતિ પર તેમના જીવન સાથે જોડાયેલી ઘણી વાતો વિશે જાણીએ…

महान स्वतंत्रता संग्राम सेनानी, अद्भुत संगठनकर्ता, अपने पराक्रम से आततायी अंग्रेजी सेना को नाकों चने चबाने के लिए विवश करने वाली अद्वितीय वीरांगना रानी लक्ष्मीबाई की जयंती पर उन्हें भावपूर्ण श्रद्धांजलि!

भारत के इतिहास में स्वर्णाक्षरों में अंकित उनकी बलिदानी गाथा युग-युगांतर तक… pic.twitter.com/dv6CXTxAHy

— Yogi Adityanath (@myogiadityanath) November 19, 2024

મહારાણી લક્ષ્મીબાઈની જીવનગાથા

વીરાંગના મહારાણી લક્ષ્મીબાઈનો જન્મ 19 નવેમ્બર 1828ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના વારાણસીમાં થયો હતો. બાળપણમાં તેમનું નામ ‘મણિકર્ણિકા’ હતું. પરંતુ બધા તેમને પ્રેમથી ‘મનુ’ કહેતા હતા જ્યારે મહારાણી લક્ષ્મીબાઈ ચાર વર્ષના હતા ત્યારે તેમની માતાનું અવસાન થયું હતું. તેઓ બાળપણમાં માતાના પ્રેમથી વંચિત રહ્યા, પરંતુ ભારત માતાએ તેમના પર અપાર પ્રેમ વરસાવ્યો હતો. તેમના પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વની ઝલક બાળપણથી જ જોવા મળતી હતી. તેમના પિતા બિથુર જિલ્લાના પેશવા બાજી રાવ-2 માટે કામ કરતા હતા. તેથી લક્ષ્મીબાઈનું બાળપણ બિથૂરમાં વીત્યું હતું.

નાના સાહેબ, તાત્યા ટોપે અને અઝીમુલ્લા ખાન મનુના બાળપણના સાથી હતા. મનુએ નાના સાહેબ અને તાત્યાટોપેના માર્ગદર્શન હેઠળ તલવારબાજી, ઘોડેસવારી અને તીરંદાજી શીખી. તે સમયે ભારતમાં મહિલાઓ માટે વાંચન, લેખન, ઘોડેસવારી, તીરંદાજી વગેરે વિષયોમાં નિષ્ણાત બનવું સરળ નહોતું. ઈતિહાસના પાનાઓમાં જ્યારે આપણે મહિલા યોદ્ધાઓની યાદી શોધીએ છીએ ત્યારે આપણને અમુક નામો સિવાય કશું જ મળતું નથી. તે સમયે મનુના શોખ લોકો માટે આશ્ચર્યજનક હતા.

બાળપણમાં નકલી યુદ્ધ કરવું, વ્યુહ રચના બનાવવી અને શિકાર કરવો એ મનુની મનપસંદ રમતો હતી. તેમની બહાદુરીના નિશાન આજે પણ ઝાંસીની ધરતી પર દરેક જગ્યાએ જોવા મળે છે. આજે પણ ઝાંસીની મધ્યમાં મજબૂતીથી ઝાંસીનો કિલ્લો ઊંચો ઉભો છે, જેના નિર્માતા ચોક્કસપણે ‘વીરસિંહ બુંદેલા’ હતા. પરંતુ ઝાંસીના કિલ્લાને ક્રાંતિનું પ્રતીક બનાવનારા મહારાણી લક્ષ્મીબાઈ હતા. આજે પણ કિલ્લાની ઉંચી દીવાલો જોઈને એવું લાગે છે કે જાણે રાણીની બહાદુરી અને નિર્ભયતાની અગણિત ગાથાઓને પકડીને તે મક્કમતાથી ઊભી છે.

1842માં મનુના લગ્ન ઝાંસીના મહારાજા ગંગાધર રાવ નેવલેકર સાથે થયા હતા. લગ્ન પછી મણિકર્ણિકાનું નામ લક્ષ્મીબાઈ રાખવામાં આવ્યું. થોડા સમય પછી રાણીએ એક પુત્રને જન્મ આપ્યો, પરંતુ થોડા મહિના પછી બાળકનું મૃત્યુ થયું. પોતાના પુત્રની ખોટથી દુઃખી થઈને મહારાજ ગંગાધર રાવે પણ 21 નવેમ્બર, 1853ના રોજ પોતાનું બલિદાન આપ્યું. ઝાંસી શોકમાં ડૂબી ગયું હતું. અંગ્રેજોએ તેમની કુટિલ નીતિને કારણે ઝાંસી પર હુમલો કર્યો. તેમના મૃત્યુ પહેલા રાજા ગંગાધર રાવે આનંદ રાવને દત્તક લીધો અને તેમનું નામ દામોદર રાવ રાખ્યું.

રાણી લક્ષ્મીબાઈ બુંદેલખંડની ગંગા-જામુની સંસ્કૃતિનું અનોખું ઉદાહરણ હતું. એવું કહેવાય છે કે, 1857ની ક્રાંતિ દરમિયાન રાણી લક્ષ્મીબાઈએ બાંદાના નવાબ અલી બહાદુર બીજા પાસે રાખડી મોકલીને મદદ માંગી હતી. જે બાદ બંદા નવાબ પોતાની બહેન માટે સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં 10,000 સૈનિકો સાથે આગળ આવ્યા. બુંદેલખંડમાં આજે પણ હિન્દુ અને મુસ્લિમ ભાઈ-બહેનો રક્ષાબંધન એક જ ઉત્સાહથી ઉજવે છે. અંગ્રેજો સાથેના છેલ્લા યુદ્ધમાં નવાબ અલી બહાદુર તેમની સાથે હતા.

પીઠ પર બાંધેલા બહાદુર પુત્ર દામોદર રાવ પણ છેલ્લા યુદ્ધમાં રાણી લક્ષ્મીબાઈની બહાદુરીનો સાક્ષી બન્યો હતો. માત્ર 29 વર્ષની ઉંમરે તેઓ બ્રિટિશ સામ્રાજ્યની સેના સાથે લડ્યા અને યુદ્ધના મેદાનમાં શહીદી પામ્યા. એવું કહેવાય છે કે, લક્ષ્મીબાઈ તેમના માથા પર તલવારના હુમલાથી શહીદ થયા હતા.

આ પણ જૂઓ: ઈન્દિરા ગાંધીએ પોતાની જ ઢીંગલીને કેમ બાળી? જાણો આવા અનેક કિસ્સાઓ