છાણ વિના કેમ અધૂરી છે ગોવર્ધન પૂજા, કેવી રીતે શરૂ થઈ પરંપરા?

HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 1 નવેમ્બર :    ગોવર્ધન પૂજા એ હિંદુ ધર્મમાં એક મહત્ત્વનો તહેવાર છે, જે ભગવાન કૃષ્ણ દ્વારા ગોવર્ધન પર્વતને ઉત્થાન તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આ પૂજામાં ગાયના છાણના ઉપયોગનું વિશેષ મહત્ત્વ છે. ગોવર્ધન પૂજા ગાયના છાણ વિના અધૂરી માનવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે ગાયના છાણને પવિત્ર માનવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ ઘરોની સફાઈ, પૂજા કરવા અને દેવતાઓને અર્પણ કરવા માટે થાય છે. જ્યારે ભગવાન કૃષ્ણે ગોવર્ધન પર્વત ઉપાડ્યો ત્યારે તેમણે તેને ગાયના છાણના રૂપમાં પણ જોયો હતો. એટલા માટે ગોવર્ધન પૂજામાં ગાયના છાણના ઉપયોગનું વિશેષ મહત્ત્વ છે.

છાણને પ્રકૃતિનો મહત્વનો ભાગ માનવામાં આવે છે. ગોવર્ધન પર્વત પણ પ્રકૃતિનું જ એક સ્વરૂપ છે. તેથી, ગાયના છાણનો ઉપયોગ કરીને પ્રકૃતિ પ્રત્યે કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરવામાં આવે છે. ગાયના છાણનો ઉપયોગ ખેતરોમાં ખાતર તરીકે થાય છે. ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે ગાયના છાણથી બનેલો ગોવર્ધન પર્વત બનાવીને ખેતીનું મહત્ત્વ બતાવવામાં આવે છે.

કારતક માસના શુક્લ પક્ષની પ્રતિપદા તિથિ 1લી નવેમ્બરે સાંજે 6:16 કલાકે શરૂ થશે અને 2જી નવેમ્બરે રાત્રે 8:21 કલાકે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં, ઉદયા તિથિ અનુસાર, ગોવર્ધન પૂજા 2 નવેમ્બર 2024 શનિવારના રોજ કરવામાં આવશે. આ દિવસે ગોવર્ધન પૂજાનો શુભ સમય 2જી નવેમ્બરે સાંજે 6:30 થી 8:45 સુધીનો છે. ગોવર્ધન પૂજા માટે તમને 2 કલાક 45 મિનિટનો સમય મળશે.

આ બાબતો ધ્યાનમાં રાખો
ગાયના છાણથી બનેલા ગોવર્ધન પર્વતની પૂજા કર્યા વિના ગોવર્ધન પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે. ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે ગાયના છાણમાંથી ગોવર્ધન પર્વતનો આકાર બનાવવામાં આવે છે અને તેની પાસે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણની મૂર્તિ રાખવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ગાયના છાણથી બનેલો પર્વત ઘરની તમામ સમસ્યાઓ દૂર કરે છે અને તે સુખ અને સમૃદ્ધિનું પ્રતીક છે.

પરંપરા કેવી રીતે શરૂ થઈ?
ગોવર્ધન પૂજાની પરંપરા ભગવાન કૃષ્ણ સાથે સંબંધિત પૌરાણિક કથામાંથી ઉદ્ભવી છે. જ્યારે ભગવાન ઈન્દ્રએ બ્રજના લોકોને તેમના પર વરસાદ વરસાવીને પરેશાન કર્યા ત્યારે ભગવાન કૃષ્ણએ પોતાની નાની આંગળી પર ગોવર્ધન પર્વત ઉપાડીને બ્રજના લોકોને બચાવ્યા. આ ઘટનાની યાદમાં ગોવર્ધન પૂજા કરવામાં આવે છે. ગાયના છાણથી બનેલા ગોવર્ધન પર્વતનું નિર્માણ આ ઘટનાનું પ્રતીક છે. તે દર્શાવે છે કે ભગવાન કૃષ્ણએ પ્રકૃતિની શક્તિનો ઉપયોગ કરીને બ્રજના લોકોની રક્ષા કરી હતી. તેથી જ આ પરંપરા ચાલી આવે છે.

ગોવર્ધન પૂજાના દિવસે ગાયના છાણમાંથી એક નાનકડો પર્વત બનાવવામાં આવે છે અને તેની ભગવાન કૃષ્ણના રૂપમાં પૂજા કરવામાં આવે છે. ગાયના છાણના દીવા પ્રગટાવીને ઘરો પ્રકાશિત થાય છે. કેટલાક લોકો પોતાના શરીર પર ગાયના છાણની પેસ્ટ લગાવે છે. ગાયના છાણમાંથી વિવિધ પ્રકારની કલાકૃતિઓ બનાવવામાં આવે છે અને તેની પૂજા કરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચો : વડાપ્રધાનની આર્થિક સલાહકાર પરિષદના અધ્યક્ષ અર્થશાસ્ત્રી વિવેક દેબરોયનું નિધન