પ્રવીણ તોગડિયા અને મોહન ભાગવત વચ્ચે મુલાકાત: બદલાતા સમીકરણોના યુગમાં પુનરાગમન કરવા જઈ રહ્યા છે?

નવી દિલ્હી, 17 ઓક્ટોબર : પ્રવીણ તોગડિયા અને મોહન ભાગવત વચ્ચે બેઠક યોજાઇ હતી. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘ અને ભાજપ નેતૃત્વ વચ્ચે બધુ બરાબર નથી તેવી જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે ત્યારે આવા વાતાવરણમાં લાંબા સમય પછીની આ બેઠક મળી હતી. તેના અલગ અલગ અર્થ કાઢવામાં આવી રહ્યા છે.

વિશ્વ હિંદુ પરિષદ સાથે લગભગ ત્રણ દાયકા સુધી જોડાયેલા રહ્યા પછી, પ્રવીણ તોગડિયાએ 2018 માં સંગઠનમાંથી રાજીનામું આપી દીધું અને સંગઠન સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા. પ્રવીણ તોગડિયા ભાજપના નવા યુગમાં થોડા નારાજ હતા, અને તેમને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને ભાજપના નેતા અમિત શાહના વિરોધી માનવામાં આવતા હતા. જ્યારે કોઈ ઉકેલ ન મળ્યો, ત્યારે પ્રવીણ તોગડિયાએ સંઘ સાથેના સંબંધો તોડી નાખ્યા અને એક અલગ રસ્તો અપનાવ્યો – અને આંતરરાષ્ટ્રીય હિન્દુ પરિષદના નામથી એક નવું સંગઠન બનાવ્યું.

આ વચ્ચે પ્રવીણ તોગડિયાને લઈને ઘણી ચર્ચાઓ અને વિવાદો થયા, જાન્યુઆરી 2024માં રામ મંદિરના ઉદ્ઘાટનમાં પણ  તેમને આમંત્રણ મળ્યું ન હતું. વિશ્વ હિન્દુ પરિષદે જ અયોધ્યામાં રામ મંદિર બનાવવા માટે આંદોલન શરૂ કર્યું હતું.

તોગડિયા અને ભાગવત કેવી રીતે મળ્યા?

પ્રવીણ તોગડિયા અને સંઘના વડા મોહન ભાગવતની મુલાકાતને લઈને એક અંગ્રેજી અખબારમાં એક અહેવાલ પ્રકાશિત થયો છે. સૂત્રોને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે આ બેઠક અચાનક થઈ છે. દશેરાના દિવસે નાગપુરમાં એક કાર્યક્રમમાં બંને નેતાઓએ એકબીજાને શુભેચ્છા પાઠવી હતી અને બીજા દિવસે મળવાનું નક્કી થયું હતું. વિજયાદશમીના દિવસે, સંઘના વડાએ હિન્દુ સમુદાયને એક થવાનું આહ્વાન કર્યું હતું – અને તેના માત્ર 24 કલાક પછી, પ્રવીણ તોગડિયા અને મોહન ભાગવત પણ મળ્યા હતા.

પહેલ કઈ બાજુથી થઈ છે તેની પરવા કર્યા વિના, આ બેઠક એવા સમયે થઈ છે જ્યારે સંઘ પણ ભાજપ પર લગામ લગાવવાની રીતો પર ચર્ચા કરી રહ્યું છે.

બેઠક બાદ પ્રવીણ તોગડિયા કહે છે કે, રામ મંદિરનું નિર્માણ દાયકાઓથી ભાજપના ચૂંટણી વચનનો એક ભાગ છે, પરંતુ પાર્ટી તેનો ચૂંટણીમાં ફાયદો ઉઠાવી શકી નથી અને સત્તામાં આવ્યા બાદ સૌથી ઓછી બેઠકો પર આવી ગઈ છે.

પ્રવીણ તોગડિયા વાસ્તવમાં લોકસભા ચૂંટણીમાં ઉત્તર પ્રદેશમાં ભાજપની હાર તરફ ઈશારો કરી રહ્યા છે. યુપીમાં હાર અને હરિયાણામાં જીતને પણ સંઘના અસહકાર અને સહકાર સાથે જોડવામાં આવી રહી છે. જો કે, તાત્કાલિક પડકાર મહારાષ્ટ્ર અને ઝારખંડ વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ છે.

હિન્દુ સમાજ સેવા કે મોદી-શાહ વિરોધ

અહેવાલ મુજબ, પ્રવીણ તોગડિયાએ મોહન ભાગવત સાથેની તેમની મુલાકાતમાં ભારપૂર્વક આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે કે હિંદુઓ રાજકીય રીતે કોઈના પર વિશ્વાસ નથી કરી રહ્યા. સ્વાભાવિક છે કે પ્રવીણ તોગડિયા ભાજપની નેતાગીરી તરફ જ ઈશારો કરી રહ્યા છે.

તોગડિયા કહે છે કે, ‘રામ મંદિર આંદોલન દ્વારા સમગ્ર દેશમાં તમામ હિંદુ જાતિઓને એક કરવાનો ઉદ્દેશ્ય સિદ્ધ કરવામાં આવ્યો છે. પરંતુ, આંદોલન પૂરું થયા પછી, એવું લાગવા માંડ્યું છે કે જાણે કે કરવામાં આવેલ તમામ કાર્ય નિરર્થક થઈ રહ્યું છે, અને આને કોઈપણ ભોગે બંધ કરવું પડશે… હું અને સંઘના વડા બંને એવું જ અનુભવી રહ્યા છીએ.

જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે સંઘ અને તેમની સંસ્થા AHP હિન્દુઓને એક કરવા માટે શું કરશે, તોગડિયા કહે છે, તેઓ એકસાથે હિન્દુઓ માટે કામ કરતી તમામ નાની-મોટી સંસ્થાઓને એકસાથે આવવા અપીલ કરશે.

પ્રવીણ તોગડિયા પ્રશ્નાર્થમાં કહી રહ્યા છે કે, જે સમાજ આરોગ્ય, શિક્ષણ અને મહિલા સુરક્ષા જેવી પાયાની સુવિધાઓ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યો છે તે ધર્મની લડાઈ કેવી રીતે લડશે, તેથી સૌથી પહેલા મહત્ત્વની બાબતો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું પડશે.

તે આગળ કહે છે કે, દેશમાં મારી સાથે 10 હજાર નિષ્ણાત ડોક્ટર જોડાયેલા છે, જે હિન્દુઓને સ્વાસ્થ્ય સુવિધાઓ આપશે. શિક્ષકોની કેટલીક સંસ્થાઓ પણ છે જે હિન્દુ બાળકોને મફતમાં ભણાવશે. કેટલાક સમાન વિચારધારા ધરાવતા સંગઠનો કે જે લોકોને તાકાતની તાલીમ આપે છે, તેઓ હિંદુ મહિલાઓને મફત સ્વ-રક્ષણ તાલીમ આપશે જેથી તેઓ પોતાને હુમલાખોરોથી બચાવી શકે.

મણિપુર અને કાશ્મીરની ચિંતા સ્વાભાવિક છે કે રાજકીય?

બિહારમાં એકવાર પ્રવીણ તોગડિયાએ કહ્યું હતું કે હિંદુઓ જોખમમાં છે. તે કહે છે કે સંઘના વડા સાથેની વાતચીતમાં આ જ મુદ્દાઓ રહ્યા, મેં ભાગવતને કહ્યું કે જ્યારે શિયા અને સુન્ની ઇસ્લામને બચાવવા માટે એકસાથે આવી શકે છે, તો આપણે કર્મ નહિ?

દેશની બહાર ભલે તે પાકિસ્તાન હોય, બાંગ્લાદેશ હોય, અમેરિકા હોય, બ્રિટન હોય કે કેનેડા, હિંદુઓની સુરક્ષા સંઘ માટે ચિંતાનો વિષય રહ્યો છે અને બંને નેતાઓ એ વાત પર સહમત થયા છે કે વિદેશમાં રહેતા હિંદુઓએ કંઈક કરવું જોઈએ. લોકોના અધિકારોનું રક્ષણ કરવા.

જમ્મુ અને કાશ્મીરમાં હાલમાં જ લોકોની ચૂંટાયેલી સરકારની રચના કરવામાં આવી છે અને કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશના મુખ્યમંત્રી ઓમર અબ્દુલ્લાએ દેશના બંધારણ પર શપથ લીધા છે.

મણિપુરનો મુદ્દો કેન્દ્રમાં ભાજપની નબળી કડી તરીકે અનુભવાય છે. હાલમાં મણિપુરમાં માત્ર ભાજપની સરકાર છે. કોંગ્રેસના નેતા રાહુલ ગાંધી મણિપુર પર વડાપ્રધાન મોદીના મૌન પર પ્રહારો કરી રહ્યા છે અને રામ મંદિરના ઉદ્ઘાટન પહેલા જ રાહુલ ગાંધીએ મણિપુરથી જ ન્યાય યાત્રાની શરૂઆત કરી હતી.

લોકસભા ચૂંટણીમાં ભાજપની શરમજનક સ્થિતિ બાદ સંઘ પ્રમુખ મોહન ભાગવતે પણ મણિપુરની સ્થિતિ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી હતી, જેમાં વડાપ્રધાન મોદીને નિશાને માનવામાં આવ્યા હતા. પ્રવીણ તોગડિયા પણ આવી જ વાત કરી રહ્યા છે.

શું પ્રવીણ તોગડિયા બદલાતા સમીકરણોના યુગમાં પુનરાગમન કરવા જઈ રહ્યા છે? જો કે ભાજપની જેમ સંઘમાં કોઈ માર્ગદર્શક મંડળ નથી. સંઘ પોતાની વિચારધારા સાથે જોડાયેલા તમામ સંગઠનો સાથે મળીને કામ કરવા તૈયાર છે.

આ પણ વાંચો : રામ મંદિરમાં ત્રણ વડીલોએ નમાઝ પઢાવવાનું શરૂ કર્યું, પૂજારી પણ ચોંકી ગયા