SEBIના નવા નિયમોથી બ્રોકરેજ કંપનીઓને ઝટકો, આ નુકસાનની ભરપાઈ ગ્રાહકો પાસેથી કરી શકે છે

• નવા નિયમોનો હેતુ પારદર્શિતાને પ્રોત્સાહન આપવાનો અને ગ્રાહકો દ્વારા ચૂકવવામાં આવતી ટ્રાન્ઝેક્શન ફી ઘટાડવાનો છે

નવી દિલ્હી, 27 સપ્ટેમ્બર: SEBIના આદેશ બાદ શેરબજારમાં ઘણા નિયમો બદલાવાના છે. જેનાથી બ્રોકરેજ કંપનીઓને મોટો ફટકો લાગ્યો છે. આ નિયમો રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ કરે છે, જ્યારે બ્રોકરેજ કંપનીઓના નફામાં ઘટાડો થશે. સેબીએ તાજેતરમાં એક પરિપત્ર બહાર પાડ્યો છે, જેના પછી શેરબજારમાં ઘણા નિયમનકારી ફેરફારો થવાના છે. આ ફેરફારો રોકાણકારોના હિતમાં હોઈ શકે છે, પરંતુ બ્રોકરેજ ફર્મ્સ માટે સારા સમાચાર નથી. આ પરિપત્ર સ્ટોક એક્સચેન્જો, ક્લિયરિંગ કોર્પોરેશનો અને ડિપોઝિટરીઝ સહિત માર્કેટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર સંસ્થાઓ (MIIs)ને 1 ઓક્ટોબરથી ટ્રાન્ઝેક્શન પર સમાન ફી વસૂલવાનો નિર્દેશ આપે છે. સ્ટોક એક્સચેન્જોમાં સ્લેબ મુજબનું માળખું હોય છે, જ્યાં તેઓ બ્રોકરેજ ફર્મ્સ કરતાં ઊંચા વોલ્યુમના વ્યવહારો માટે ઓછી ફી લે છે. પરંતુ બ્રોકરેજ કંપનીઓ આ માસિક ઓપરેટિંગ ખર્ચને રોકાણકારો પાસેથી સૌથી વધુ સ્લેબ દરે વસૂલ કરે છે, જેનાથી નફો થાય છે. નવા નિયમોનો હેતુ પારદર્શિતાને પ્રોત્સાહન આપવા અને ગ્રાહકો દ્વારા ચૂકવવામાં આવતી ટ્રાન્ઝેક્શન ફી ઘટાડવાનો છે.

બ્રોકરેજ કંપનીઓ માટે વધુ એક ખરાબ સમાચાર 

નેશનલ સ્ટોક એક્સચેન્જે બ્રોકરેજ ફર્મ્સ દ્વારા તેમના ગ્રાહક આધારને વિસ્તારવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતા રેફરલ પ્રોગ્રામ્સ પર કડક કાર્યવાહી કરી છે. તેમણે બ્રોકરેજ ફર્મ્સને રેફરલ ઇન્સેન્ટિવનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે સિવાય કે વ્યક્તિ એક્સચેન્જમાં અધિકૃત વ્યક્તિ તરીકે નોંધાયેલ હોય. આ પગલાનો હેતુ પ્રેરિત ટ્રેડિંગ ઘટાડવાનો છે, જ્યાં રોકાણકારો જોખમી રેફરલ પ્રવૃત્તિઓ અથવા અનધિકૃત રોકાણ યોજનાઓમાં ભાગ લેવા માટે લલચાઈ શકે છે. આ નવો નિયમ ઓનલાઈન બ્રોકરેજ કંપનીઓને નોંધપાત્ર રીતે અસર કરી શકે છે, કારણ કે પરંપરાગત બ્રોકરેજ પેઢીઓથી વિપરીત, તેમની પાસે સબ-બ્રોકર્સ અથવા ફ્રેન્ચાઈઝી નથી, જે પહેલાથી જ અધિકૃત સંસ્થાઓ છે.

સરકારે ટેક્સ વધાર્યો

સરકારે બજેટમાં ફ્યુચર્સ એન્ડ ઓપ્શન્સ (F&O) ટ્રેડ પર સિક્યોરિટીઝ ટ્રાન્ઝેક્શન ટેક્સ (STT) 0.01% થી વધારીને 0.02% કર્યો છે. આ પણ 1 ઓક્ટોબરથી લાગુ થશે. ટ્રેડ્સ પર ટેક્સ બમણો કરવાથી ટ્રાન્ઝેક્શન વોલ્યુમ ઘટી શકે છે. બીજી બાજુ, ઊંચા કર રોકાણકારોના નફાના માર્જિનમાં પણ વધારો કરશે, સંભવિતપણે તેમને વધુ જોખમ લેવા પ્રેરશે.

આ ફેરફારો શા માટે કરવામાં આવી રહ્યા છે?

સેબીએ રોકાણકારોના હિતોનું રક્ષણ કરવા અને શેરબજારમાં અટકળો ઘટાડવા માટે આ પગલાં લીધાં છે. સેબીનું કહેવું છે કે, વર્ષ 2024માં લગભગ 91 ટકા F&O વેપારીઓને જોખમી વેપારમાં કુલ 75,000 કરોડનું નુકસાન થયું છે. તદુપરાંત, તરલતા અને છૂટક રોકાણકારોના ઉત્સાહનું પૂર વિશ્વના સૌથી મોંઘા ઇક્વિટી માર્કેટ માટે ઘાતક સંયોજન બની રહ્યું છે. ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો આ ફેરફારોને દેશમાં ટકાઉ રોકાણની સ્થિતિ તેમજ મૂડી બજારના સંતુલિત અને સુવ્યવસ્થિત વિકાસ માટે જરૂરી માને છે.

બ્રોકરેજ કંપનીઓનું શું થશે?

ટ્રાન્ઝેક્શન કોસ્ટ ગેઇન અને રેફરલ ઇન્સેન્ટિવ, જે બ્રોકરેજ ફર્મ્સના મુખ્ય આવકના સ્ત્રોત છે, તેમની કમાણી ઘટી શકે છે. ભારતની અગ્રણી ઓનલાઈન બ્રોકરેજ કંપનીઓ પૈકીની એક Zerodhaના સહ-સ્થાપક અને CEO નીતિન કામથના જણાવ્યા અનુસાર, પેઢી આ વર્ષના અંતમાં આવકમાં 10% ઘટાડાની અપેક્ષા રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં, બ્રોકરેજ કંપનીઓ ઇક્વિટી ડિલિવરી રોકાણ પર બ્રોકરેજ ચાર્જ ઓફર કરી શકે છે, જે હાલમાં મફત છે. તે જ સમયે, F&O ટ્રેડિંગ ફી પણ વધી શકે છે.

આ પણ જૂઓ: IT, આધાર અને શેરબજારને લગતાં આ 6 નિયમો 1 ઓક્ટોબરથી બદલાશે, જૂઓ