રાષ્ટ્રધ્વજ ફરકાવવાના નિયમો જાણો, શું કરવું અને શું ટાળવું?
નવી દિલ્હી – 14 ઓગસ્ટ : દર વર્ષે 15 ઓગસ્ટના રોજ દેશભરમાં સ્વતંત્રતા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવે છે, 1947માં આ દિવસે ભારતને અંગ્રેજો પાસેથી આઝાદી મળી હતી. ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધી 15મી ઓગસ્ટને તહેવારની જેમ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે શાળા-કોલેજો, તમામ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ, ઓફિસો અને જાહેર સ્થળોએ તિરંગો ધ્વજ લહેરાવવામાં આવે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે તિરંગો ફરકાવવાના નિયમો શું છે? માત્ર ધ્વજ ફરકાવવા માટે જ નહીં પરંતુ તેના વિશે બીજા પણ નિયમો બનાવવામાં આવ્યા છે. તમે ધ્વજને અયોગ્ય સ્થિતિમાં રાખી શકતા નથી. આ સિવાય જો તિરંગો ફાટી જાય તો તેના માટે પણ નિયમો છે. ચાલો જાણીએ આ મહત્ત્વપૂર્ણ નિયમો વિશે…
તિરંગો ફરકાવવાના નિયમો શું છે?
- તિરંગો ખાદી, સુતરાઉ અથવા સિલ્કનો હોવો જોઈએ. હા, ધ્વજ હાથથી કાંતેલા અથવા વણેલા પણ હોઈ શકે છે.
- ધ્વજ આકારમાં લંબચોરસ હોવો જોઈએ, જેની લંબાઈ-પહોળાઈનો ગુણોત્તર 3:2 હોવી જોઈએ.
- રાષ્ટ્રધ્વજમાં કેસરી રંગ નીચેની તરફ લહેરાવી શકાતો નથી.
- અગાઉ ત્રિરંગો ધ્વજ માત્ર સૂર્યોદય અને સૂર્યાસ્ત વચ્ચે જ ફરકાવી શકાતો હતો, પરંતુ હવે રાત્રે પણ ધ્વજ ફરકાવવાની છૂટ છે.
- ધ્વજને ક્યારેય જમીન પર ન મૂકવો જોઈએ.
- જ્યાં સુધી સરકારી આદેશ આપવામાં ન આવે ત્યાં સુધી ધ્વજને અડધો ઝુકાવીને પર લહેરાવી શકાશે નહીં.
- ધ્વજને પાણીમાં ડૂબાડવો જોઈએ નહીં.
- તિરંગા પર કોઈપણ પ્રકારના અક્ષરો લખવામાં ન આવે
- ધ્વજનો ઉપયોગ પડદો બનાવવા અથવા કોઈપણ વસ્તુને ઢાંકવા માટે કરી શકાતો નથી.
- તિરંગાની ઉપર કોઈપણ પ્રકારનો ધ્વજ લહેરાવવો જોઈએ નહીં.
આમ કરવું તિરંગાનું અપમાન માનવામાં આવશે
ત્રિરંગા ધ્વજના વ્યવસાયિક ઉપયોગની મંજૂરી નથી, અને ન તો કોઈને સલામી આપવા માટે તિરંગાને નીચે ઉતારી શકાય છે. જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈની સામે ત્રિરંગો ઝુકાવે છે અથવા તેમાંથી કપડું બનાવે છે, તેને કોઈપણ પ્રકારની મૂર્તિમાં લપેટી દે છે અથવા કોઈ વ્યક્તિના મૃત શરીર પર ધ્વજ લગાવે છે, તો તે તિરંગાનું અપમાન માનવામાં આવે છે. હા, શહીદ સશસ્ત્ર દળના જવાનોને છૂટ આપવામાં આવી છે.
આ પણ વાંચો : બનાસકાંઠા : પાલનપુરમાં ‘વિભાજન વિભીષિકા સ્મૃતિ દિવસ’ ની ઉજવણી અંતર્ગત “ત્રી-દિવસીય સ્મૃતિ પ્રદર્શન” નો શુભારંભ
