અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેને ચીનના રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગ સાથે 2 કલાક અને 17 મિનિટ સુધી ફોન પર વાતચીત કરી. બંને નેતાઓની મુલાકાત તાજેતરના તાઈવાન તણાવ વચ્ચે થઇ હતી. બાઈડેન પ્રમુખ બન્યા બાદ જિનપિંગ સાથેની આ તેમની પાંચમી મુલાકાત હતી. વ્હાઇટ હાઉસે કહ્યું કે બંને દેશોના વડાઓ વચ્ચેની વાતચીત યુએસ સમય અનુસાર સવારે 8:33 વાગ્યે શરૂ થઈ અને સવારે 10:50 વાગ્યે સમાપ્ત થઈ. આ દરમિયાન બંને નેતાઓએ જટિલ સંબંધોના ભવિષ્ય અંગે ચર્ચા કરી હતી. અમેરિકા અને ચીન વચ્ચેના સંબંધો પહેલાથી જ તંગ છે. બાઈડેન અને જિનપીંગે છેલ્લે માર્ચમાં યુક્રેન પર રશિયાના આક્રમણના થોડા સમય બાદ વાતચીત કરી હતી.
નૈસી પેલોસીની તાઇવાનની મુલાકાતને લઈને તણાવ ચરમસીમા પર
યુએસ કોંગ્રેસ (સંસદ)ના હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સના સ્પીકર નેન્સી પેલોસીની તાઈવાનની સંભવિત મુલાકાતને લઈને પણ બંને દેશો વચ્ચે તણાવ વધારે છે. તાઇવાન એક સ્વ-શાસિત ટાપુ છે જેને ચીન પોતાનો ભાગ માને છે. ચીને કહ્યું કે તે આ મુલાકાતને ઉશ્કેરણીનાં કૃત્ય તરીકે જોશે. યુએસ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પ્રવક્તા જોન કિર્બીએ બુધવારે જણાવ્યું હતું કે તે મહત્વપૂર્ણ છે કે બાઈડેન અને શી જિનપીંગ નિયમિત સંપર્કમાં રહે. વ્હાઇટ હાઉસ ખાતે કિર્બીએ કહ્યું કે રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેન એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગે છે કે શી જિનપિંગ સાથે સંવાદ ખુલ્લો રહે કારણ કે તે તેની જરૂરિયાત જુએ છે.
મંત્રણા પર ચીને શું કહ્યું?
આ વાતચીત બાદ ચીને એક લાંબુ નિવેદન જારી કરીને અમેરિકાને તાઈવાન વિશે ઘણું કહ્યું. ચીને કહ્યું કે 28 જુલાઈની સાંજે રાષ્ટ્રપતિ શી જિનપિંગે યુએસ રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેન સાથે તેમની વિનંતી પર ફોન પર વાત કરી હતી. બંને રાષ્ટ્રપતિઓએ ચીન-યુએસ સંબંધો અને હિતના મુદ્દાઓ પર નિખાલસ વાતચીતકરી હતી. રાષ્ટ્રપતિ શીએ કહ્યું કે વિશ્વ આજે ઉથલપાથલ અને પરિવર્તનના વલણો વિકસાવી રહ્યું છે અને વિકાસ અને સુરક્ષાનો મોટો અભાવ છે. આંતરરાષ્ટ્રીય સમુદાય અને વિશ્વભરના લોકો અપેક્ષા રાખે છે કે ચીન અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ વિશ્વ શાંતિ અને સલામતી જાળવવામાં અને વૈશ્વિક વિકાસ અને સમૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અગ્રણી ભૂમિકા ભજવશે. બે મોટા દેશો તરીકે ચીન અને અમેરિકાની જવાબદારી છે.
જિનપિંગે કહ્યું- એક ચીન નીતિ અમારા સંબંધોનો આધાર છે
વાતચીત દરમિયાન શી જિનપિંગે તાઈવાનના પ્રશ્ન પર ચીનની સૈદ્ધાંતિક સ્થિતિને વિસ્તૃત કરી. તેમણે કહ્યું કે તાઈવાન પ્રશ્નના ઐતિહાસિક પાસાઓ સ્પષ્ટ છે. એક ચીન સિદ્ધાંત એ ચીન-યુએસ સંબંધોનો રાજકીય આધાર છે. ચીન તાઈવાનની સ્વતંત્રતા તરફ દોરી જતા અલગતાવાદી પગલાંનો અને બહારના દળોના હસ્તક્ષેપનો સખત વિરોધ કરે છે. ચીન કોઈપણ સ્વરૂપમાં તાઈવાનની સ્વતંત્રતાને મજબૂત બનાવતા દળોનો વિરોધ કરે છે. તાઈવાનના પ્રશ્ન પર ચીનની સરકાર અને લોકોની સ્થિતિ સ્પષ્ટ છે.
જે આગ સાથે રમે છે તેનો નાશ થાય છે: શી જિનપીગ
ચીનની રાષ્ટ્રીય સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાની મજબૂતીથી રક્ષા કરવાની 1.4 અબજથી વધુ ચાઈનીઝ લોકોની પ્રબળ ઈચ્છા છે. જાહેર અભિપ્રાય ટાળી શકાય નહીં. જિનપિંગે કહ્યું હતું કે જે લોકો આગ સાથે રમે છે તેઓ તેનો નાશ થાય છે. આશા છે કે યુએસ આના પર ધ્યાન રાખશે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે એક-ચીન સિદ્ધાંતનું સન્માન કરવું જોઈએ અને તેને તેના નિવેદનો અને કાર્યો બંનેમાં લાગુ કરવું જોઈએ.
ચીનનો દાવો – બાઈડેને તાઈવાનની આઝાદીને નકારી
ચીને દાવો કર્યો કે રાષ્ટ્રપતિ જો બાઈડેને કહ્યું છે કે અમેરિકાની વન-ચાઈના નીતિમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી અને થશે પણ નહીં. અમેરિકા તાઈવાનની સ્વતંત્રતાને સમર્થન કરતું નથી. જોકે, અમેરિકાએ હજુ સુધી આ નિવેદન પર પ્રતિક્રિયા આપી નથી. થોડા મહિના પહેલા જ બાઈડેને જાહેરમાં કહ્યું હતું કે તાઈવાનની સ્વતંત્રતાની રક્ષા કરવાની જવાબદારી અમેરિકાની છે અને જો તાઈવાન પર હુમલો થશે તો અમેરિકા તેની સૈન્ય તૈનાત કરશે.
