- કોચિંગ માટે આવતા વિદ્યાર્થીઓની સંખ્યામાં 40થી 50 ટકાનો ઘટાડો
- હજારો લોકો રોજીરોટી સંકટનો કરી રહ્યા છે સામનો
- ઘણી કોચિંગ સંસ્થાઓએ બાળકોની ફીમાં ઘટાડો કર્યો તો કેટલીક સંસ્થાઓએ સ્ટાફના પગારમાં કાપ મૂકવાનું શરૂ કર્યું
કોટા, 18 જુલાઈ : આ દિવસોમાં સમગ્ર દેશમાં કોચિંગ સિટી તરીકે પ્રખ્યાત રાજસ્થાનના કોટા શહેરમાં એક અલગ પ્રકારની તારાજી પ્રવર્તી રહી છે. શહેરમાં ઘણી જગ્યાએ TO-LET ના બોર્ડ લટકેલા જોવા મળે છે. NEET અને IIT-JEE ની તૈયારી કરતા વિદ્યાર્થીઓ માટે ઘણી હોસ્ટેલ અને PG ખાલી પડી છે. કોટા માટે આવકનો સૌથી મોટો સ્ત્રોત અહીં કોચિંગ માટે અભ્યાસ કરવા આવતા વિદ્યાર્થીઓ છે, જેમની સંખ્યામાં આ વખતે 40થી 50 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. જેના કારણે કોટામાં કોરોના જેવી સ્થિતિ સર્જાઈ છે. હજારો લોકોની આજીવિકા જોખમમાં છે.
બાળકોની અછતને કારણે વેચાણ અડધું થઇ જતા આજીવિકા સંકટમાં
કોટાના કોરલ પાર્ક વિસ્તારમાં બેકરી ચલાવતા અનમોલ પોરવાલનું કહેવું છે કે શહેરમાં તેમના જેવા લોકોની આજીવિકા અહીં ભણવા માટે આવતા બાળકો પર જ નિર્ભર છે. આ વખતે બાળકોની સંખ્યા ઓછી હોય આજીવિકામાં સંકટ ઉભું થયું છે. અનમોલ પોરવાલ કહે છે, “આ વર્ષે બાળકોની અછતને કારણે વેચાણ અડધું થઈ ગયું છે. આ વિસ્તારની ઘણી દુકાનો દુકાનદારોએ ખાલી કરી દીધી છે. ઘણા લોકોએ અહીં વ્યાવસાયિક રીતે મોટું રોકાણ કર્યું છે પણ હવે તેનો પસ્તાવો થઈ રહ્યો છે.”
આ પણ વાંચો : ‘100 લાવો, સરકાર બનાવો..!’ અખિલેશ યાદવની મોન્સૂન ઓફર ભારે ચર્ચામાં
કોટાની 3 દાયકા જૂની ઓળખ ખતરામાં
અનમોલ પોરવાલની જેમ હોસ્ટેલ ઓપરેટર નીરજે પણ પોતાની લાચારી વ્યક્ત કરી હતી. નીરજે કહ્યું, “લગભગ 3 દાયકામાં કોટાએ કોચિંગના ક્ષેત્રમાં જે ઉડાન ભરી તેને શહેરની ઓળખ બદલી નાખી. દર વર્ષે લાખો બાળકો અહીં અભ્યાસ કરવા આવવા લાગ્યા. કોચિંગના વિદ્યાર્થીઓને કારણે એક નવા શહેરની રચના થવા લાગી. સીમાચિહ્નરૂપ શહેર, કુન્હાડી, તલવંડી, મહાવીર નગર, રાજીવ ગાંધી નગર, જવાહર નગર અને ઈન્દિરા વિહાર જેવા વિસ્તારોમાં મોટી સંખ્યામાં બાળકો રહે છે અને અભ્યાસ કરે છે.” નીરજે વધુમાં કહ્યું કે આ વખતે બાળકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થવાને કારણે ઘણા વિસ્તારોમાં સેંકડો લોકો બેરોજગાર બની ગયા છે. બાળકોના આગમનની અપેક્ષાએ આ વર્ષે રૂ. 1000 કરોડથી વધુનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું છે, પરંતુ બાળકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થવાથી દરેકને મુશ્કેલીમાં મુકી દીધા છે. દેશભરમાંથી આવતા બાળકોની સંખ્યામાં ઘટાડો થયા પછી, ઘણી કોચિંગ સંસ્થાઓએ બાળકોની ફીમાં ઘટાડો કર્યો છે. તેઓએ સ્ટાફના પગારમાં પણ કાપ મૂકવાનું શરૂ કર્યું છે. પરંતુ આવનારા બાળકોની સંખ્યા અન્યની તુલનામાં ઘણી ઓછી છે.
કોટા કોચિંગ ઇન્ડસ્ટ્રીનું ટર્નઓવર રૂ. 6000 કરોડ
અનમોલ પોરવાલ અને નીરજે જે પણ કહ્યું તેનાથી કોટાની કટોકટી સ્પષ્ટ રીતે સમજી શકાય છે. કોટા, જે હંમેશા કોચિંગ વિદ્યાર્થીઓથી ધમધમતું રહે છે, તે આ વખતે તેનું આકર્ષણ ગુમાવ્યું છે. ગયા વર્ષની સરખામણીએ આ વખતે અડધા બાળકો પણ કોટા આવ્યા નથી. જેના કારણે વાર્ષિક 6000 કરોડ રૂપિયાની કમાણી કરનાર કોચિંગ ઉદ્યોગ આઘાતમાં છે. હજારો લોકો રોજીરોટી સંકટનો સામનો કરી રહ્યા છે. સ્થાનિક લોકોએ જણાવ્યું કે દર વર્ષે લગભગ બેથી અઢી લાખ બાળકો મેડિકલ અને એન્જિનિયરિંગની તૈયારી માટે કોટા પહોંચતા હતા. પરંતુ આ વખતે આ સંખ્યા માંડ એક લાખ છે. આવી સ્થિતિમાં હોસ્ટેલો ઉજ્જડ પડી રહી છે.
સૌથી મોટો સવાલ એ છે કે કોટામાં આવી સ્થિતિ કેમ બની? છેવટે, એવું શું કારણ હતું કે દેશભરના માતા-પિતાનો કોટા પ્રત્યે મોહભંગ થઈ ગયો અને હવે તેમના બાળકોને કોટા મોકલવામાં અચકાય છે? કોટામાં આ વખતે કોરોના પીરિયડ જેવી સ્થિતિના ઘણા કારણો છે.
16 વર્ષથી નીચેના વિદ્યાર્થીઓને કોચિંગમાં પ્રવેશ ન આપવાનો નિયમ
કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી માર્ગદર્શિકાને કારણે આ વખતે 16 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લગભગ 20-25 હજાર બાળકો ઓછા આવ્યા છે. હોસ્ટેલ એસોસિએશનના પ્રમુખ સુનીલ અગ્રવાલે જણાવ્યું હતું કે આ વર્ષે 400 થી વધુ નવી હોસ્ટેલ બનાવવામાં આવી છે, પરંતુ સરેરાશ ઓક્યુપન્સી માત્ર 25 થી 50 ટકા છે.સુનીલ અગ્રવાલે કહ્યું, “દર વર્ષે કોટામાં નવી છાત્રાલયો સાથે લગભગ 10 હજાર બાળકોની ક્ષમતા વધે છે. આ વખતે પણ હોસ્ટેલમાં કરોડો રૂપિયાનું રોકાણ કરવામાં આવ્યું છે. ઘણા લોકોએ તેમની આખી બચતનું રોકાણ કર્યું છે, પરંતુ હવે હોસ્ટેલ ખાલી પડી રહી છે. “
લોન લઈને હોસ્ટેલ ખોલી, હવે વીજળીનું બિલ ભરવું ભારે
લોકોએ લોન લઈને મોટી હોસ્ટેલ બનાવી છે, પરંતુ હવે હપ્તા અને વીજળી અને પાણીના બિલ ભારે પડી રહ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે જે વિસ્તારમાં લોકોએ કોચિંગના ભરોસે 1000 કરોડ રૂપિયાથી વધુનું રોકાણ કર્યું છે, ત્યાં બાળકોને કોચિંગમાં પ્રવેશ આપવો જોઈએ, નહીં તો કોટામાં સ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે. તેમણે ચેતવણી પણ આપી છે કે અત્યાર સુધી માત્ર કોટામાં સ્ટ્રેસને કારણે વિદ્યાર્થીઓએ આત્મહત્યાના પગલા લીધા હોવાના કિસ્સા નોંધાયા હતા, પરંતુ હવે આવા સમાચાર અન્ય લોકો વિશે પણ આવી શકે છે.
12 થી 15 હજારનું હોસ્ટેલનું ભાડું ઘટીને રૂ.4 હજાર થયું
કોચિંગમાં મંદીના આ સમયમાં હોસ્ટેલના ભાડામાં 30થી 40 ટકાનો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે અને કેટલીક જગ્યાએ તો ભાડા અડધા પણ કરવામાં આવ્યા છે. જ્યાં પહેલા હોસ્ટેલનું ભાડું 12 થી 15 હજાર રૂપિયા હતું તે હવે માત્ર 4 હજાર રૂપિયા થઈ ગયું છે. કોટાના સ્થાનિક રહેવાસી દેવેશ ત્રિપાઠીએ કહ્યું કે તેણે હોસ્ટેલ લીઝ પર લીધી છે પરંતુ ગઈકાલે પાર્ક વિસ્તારમાં મોટાભાગની હોસ્ટેલ ખાલી પડી હતી. દેવેશ ત્રિપાઠી કહે છે, “કેટલાક લોકોએ તેમની હોસ્ટેલ પણ બંધ કરી દીધી છે કારણ કે ખાલી હોસ્ટેલ ખોલવાથી ખર્ચ થાય છે. બાળકો આવતા નથી, તેથી તેઓએ હોસ્ટેલને તાળા મારી દીધા છે.”
આ પણ વાંચો : ચીનમાં આખા વર્ષનો વરસાદ એક જ દિવસમાં પડી ગયો, હેનાનમાં પૂરની સ્થિતિ, બેઈજિંગમાં હાઈ એલર્ટ
