ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓને ફેફસાનું કેન્સર કેવી રીતે થાય છે, નવા અભ્યાસમાં ખુલાસો 

નવી દિલ્હી, 11 જુલાઈ : ફેફસાના કેન્સરને લઈને એક ચોંકાવનારી માહિતી સામે આવી છે. એક નવા અભ્યાસમાં સામે આવ્યું છે કે ભારતમાં યુવાનોમાં ફેફસાનું કેન્સર( lung cancer) ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે. બીજી આશ્ચર્યજનક વાત એ છે કે ફેફસાના કેન્સરના મોટાભાગના દર્દીઓ એવા છે જેમણે ક્યારેય ધૂમ્રપાન કર્યું નથી.

દક્ષિણપૂર્વ એશિયામાં ફેફસાના કેન્સર પર એક અભ્યાસ સાયન્સ જર્નલ ‘લેન્સેટ’માં પ્રકાશિત થયો છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે હવે ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓમાં પણ ફેફસાનું કેન્સર ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે.

આ અભ્યાસ મુજબ ફેફસાનું કેન્સર ત્રીજું સૌથી સામાન્ય કેન્સર છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે 2020 માં, વિશ્વભરમાં ફેફસાના કેન્સરના 22 લાખથી વધુ નવા કેસ નોંધાયા હતા, જ્યારે લગભગ 18 લાખ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. તે જ સમયે, 2020 માં, ભારતમાં ફેફસાના કેન્સરના 72,510 નવા દર્દીઓ મળી આવ્યા હતા અને તે વર્ષે 66,279 દર્દીઓ મૃત્યુ પામ્યા હતા. ભારતમાં 2020 માં કેન્સરના મૃત્યુમાંથી 7.8% ફેફસાના કેન્સરને કારણે થયા હતા.

– પ્રથમ: અભ્યાસ જણાવે છે કે ભારતમાં ફેફસાના કેન્સરની શોધની સરેરાશ ઉંમર પશ્ચિમી દેશો કરતા 10 વર્ષ ઓછી છે. ભારતમાં ફેફસાના કેન્સરનું નિદાન સરેરાશ ઉંમર વર્ષ 28.2 થાય છે.  જો કે, તેનું એક કારણ ભારતની યુવા વસ્તી પણ હોઈ શકે છે. પશ્ચિમી દેશોમાં, ફેફસાના કેન્સરનું નિદાન 54 થી 70 વર્ષની વય વચ્ચે થાય છે. જ્યારે અમેરિકામાં સરેરાશ ઉંમર 38 વર્ષ અને ચીનમાં 39 વર્ષ છે.

– બીજું: ભારતમાં ફેફસાનું કેન્સર ઝડપથી ફેલાઈ રહ્યું છે. 1990માં ભારતમાં ફેફસાના કેન્સરનો દર એક લાખની વસ્તી દીઠ 6.62 હતો, જે 2019માં વધીને 7.7 થયો. એટલે કે 2019માં દર એક લાખ લોકોમાંથી 7.7 લોકો ફેફસાના કેન્સરથી પીડિત હતા. 1990 થી 2019 દરમિયાન, તે પુરુષોમાં 10.36 થી વધીને 11.16 અને સ્ત્રીઓમાં 2.68 થી વધીને 4.49 થઈ ગયું છે.

ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓ પણ ફેફસાના કેન્સરના દર્દી બની રહ્યા છે

નવાઈની વાત એ છે કે હવે ફેફસાના કેન્સરના મોટાભાગના દર્દીઓ આગળ આવી રહ્યા છે જેમણે ક્યારેય બીડી કે સિગારેટ પીધી નથી. આ અભ્યાસ જણાવે છે કે ભારતમાં ફેફસાના કેન્સરના 40 થી 50 ટકા દર્દીઓ અને દક્ષિણ એશિયામાં 83 ટકા મહિલા દર્દીઓએ ક્યારેય ધૂમ્રપાન કર્યું નથી. ટાટા મેડિકલ કોલેજ સાથે સંકળાયેલા ડૉ. કુમાર પ્રભાશે આ અભ્યાસમાં લખ્યું છે કે તેમની પાસે આવતા ફેફસાના કેન્સરના 50%થી વધુ દર્દીઓ ધૂમ્રપાન ન કરતા હતા.

ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓ કેવી રીતે શિકાર બની રહ્યા છે?

આના બે કારણો છે. પ્રથમ- નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાન અથવા સેકન્ડ હેન્ડ સ્મોકિંગ. અને બીજું – પ્રદૂષણ. અભ્યાસ મુજબ, દર 10માંથી 3 પુખ્ત વયના લોકો કામના સ્થળે નિષ્ક્રિય ધૂમ્રપાનનો શિકાર બને છે.

આનો અર્થ એ છે કે તમે ધૂમ્રપાન નથી કરતા, પરંતુ તમારી આસપાસના લોકો ધૂમ્રપાન કરે છે, જેના કારણે ધુમાડો તમારા શરીરની અંદર પણ જાય છે.

આ સિવાય ખાણો અને કારખાનાઓમાં કામ કરતા અને ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓ પણ ફેફસાના કેન્સરના દર્દી બની જાય છે, કારણ કે આ સ્થળોએ કામ કરવાથી હાનિકારક રસાયણો અને વાયુઓ શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. ધ લેન્સેટે એક અભ્યાસમાં જણાવ્યું છે કે શહેરી વિસ્તારોમાં વાયુ પ્રદૂષણ ધૂમ્રપાન ન કરનારાઓમાં ફેફસાના કેન્સરનું જોખમ વધારી રહ્યું છે. અભ્યાસ દર્શાવે છે કે હવામાં હાજર PM2.5 સૌથી મોટું જોખમ પરિબળ છે. PM2.5 એટલે 2.5 માઇક્રોનનાં કણો.

PM2.5 કેટલું જોખમી છે?

વાતાવરણમાં હાજર PM2.5 સૌથી ખતરનાક માનવામાં આવે છે. આ એક ખૂબ જ બારીક કણ છે. તે માનવ વાળ કરતા 100 ગણા પાતળા છે.  આ એટલા નાના હોય છે કે તે નાક અને મોં દ્વારા સીધા આપણા શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે. આ આપણા શરીરમાં પ્રવેશતાની સાથે જ હૃદય અને ફેફસાંને અસર કરી શકે છે અને સ્વાસ્થ્ય પર ગંભીર અસર કરે છે. જ્યારે હવામાં આ કણોનું પ્રમાણ વધે છે, ત્યારે માત્ર પ્રદૂષણ જ નહીં પરંતુ આપણું સ્વાસ્થ્ય પણ બગડે છે.

PM2.5 નાઈટ્રેટ અને સલ્ફેટ એસિડ, રસાયણો, ધાતુઓ અને ધૂળ અને માટીના કણો ધરાવે છે. આ કણો એટલા નાના હોય છે કે તે ફેફસામાં ઊંડે સુધી ઘૂસી શકે છે અને ગંભીર બીમારીનું કારણ બની શકે છે. જેના કારણે હૃદય અને ફેફસાના રોગોથી પીડિત લોકોના મોત પણ થઈ શકે છે. જ્યારે, તંદુરસ્ત લોકોમાં તે હાર્ટ એટેક, અસ્થમા અને ફેફસાં સંબંધિત રોગોનું કારણ બની શકે છે.

આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં એક અભ્યાસ બહાર આવ્યો હતો, જેમાં એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ભારતમાં વિશ્વમાં સૌથી વધુ PM2.5 છે. તે જ સમયે, તેની માત્રા દિલ્હીમાં સૌથી વધુ છે. આ અભ્યાસમાં એવો દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે શિયાળાની ઋતુમાં ભારતની અંદરની હવા બહારની હવા કરતાં 41% વધુ પ્રદૂષિત હોય છે.

આ પણ જૂઓ: દેશભરના વેપારીઓ માટે મહત્વના સમાચાર, GSTR-1A ફોર્મ બહાર પડ્યું, જાણો શું અપાઈ રાહત?