IPL દરમિયાન ખૂબ જ ડિમાન્ડમાં રહેતો બોલ કેવી રીતે તૈયાર થાય છે, જાણો
- ઉત્તર પ્રદેશના મેરઠના ક્રિકેટ ઈક્વિપમેન્ટ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં બનેલા બેટ અને બોલનું IPLમાં જોર
HD ન્યૂઝ ડેસ્ક, 27 માર્ચ: IPL 2024ની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. ત્યારે ઉત્તર પ્રદેશના મેરઠના ક્રિકેટ ઈક્વિપમેન્ટ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં બનેલા બેટ IPLમાં ચોગ્ગા અને છગ્ગા ફટકારી રહ્યા છે, જ્યારે બોલનો સ્વિંગ જોઈને બેટર્સ પણ આશ્ચર્યચકિત થઈ રહ્યા છે. ખેલાડીઓ 3 મહિના પહેલા જાન્યુઆરીમાં અહીં પહોંચ્યા હતા અને તેમની સાથે અહીંની ફેક્ટરીઓમાં બનેલા તેમની પસંદગીના બોલ અને બેટ લઈ ગયા હતા. ક્રિકેટમાં રન બનાવવા માટે બોલ પણ બેટ અને શોટ જેટલું જ મહત્વનું છે. આક્રમક બોલિંગ સામે સારા બેટર્સનો પણ પરસેવો છૂટી જાય છે. બોલિંગમાં બોલરની સ્ટાઈલ અને ટેકનિક જેટલી અદ્ભુત છે, તેટલી જ મહત્ત્વની ભૂમિકા બોલની ગુણવત્તા અને મેકિંગ ટેક્નિક પણ ભજવે છે.
The process of making a cricket ball 🏏#forward. pic.twitter.com/4WEyRsfOyb
— Nigel D’Souza (@Nigel__DSouza) May 24, 2023
ક્રિકેટ બોલ બનાવવાની આ સંપૂર્ણ પ્રોસેસ વિશે જાણો
ક્રિકેટમાં હવે લેધર બોલનો ઉપયોગ થાય છે. જેના માટે ભારત ઉપરાંત વિદેશમાંથી પણ ચામડાની આયાત કરવામાં આવે છે. કાચા ચામડાને રાસાયણિક સફાઈ અને પ્રક્રિયા દ્વારા સુરક્ષિત કરવામાં આવે છે. આ પછી, બોલ બનાવવાનું કામ કરવામાં આવે છે. મેરઠમાં લાલ, ગુલાબી અને સફેદ ચામડાના બોલ તૈયાર કરવામાં આવે છે. ખેલાડીઓ તેમની અનુકૂળતા મુજબ આ બોલ લે છે. સપ્લાઈ પણ થાય છે.
કઈ રીતે તૈયાર થાય છે ક્રિકેટ બોલ?
- લેધરને ઈલેક્ટ્રિક કટરથી 4 ટુકડામાં કાપવામાં આવે છે. આ ટુકડાઓને મેન્યુઅલી અને હાથથી સિલાઈ કરીને બે કપ બનાવવામાં આવે છે
- ચામડાના કપને મશીનથી પ્રેસ કરીને આકાર દેવામાં આવે છે
- હવે લેધર બોલને કેમિકલ કલરિંગ શાઇનિંગ આપે છે
- બોલને આકાર દેવા માટે ઓકથી લાકડીથી બનેલા કોર્કને લેધર બાઉલની વચ્ચે રાખીને કેમિકલથી ચોંટાડવામાં આવે છે. આ કોર્કને કેમિકલ અને
- ઓખની લાકડીથી બનાવે છે. આને બોલની અંદર નાખવામાં આવે છે
- કોર્ક રાખ્યા પછી બોલની બન્ને કપની કિનારીથી સિલાઈ કરીને બોલના આકારમાં તૈયાર કરે છે
- સિલાઈ પછી બોલને વેટ પ્રેસ મશીન પર ટેસ્ટ કરવામાં આવે છે. આનાથી કોર્ક બોલમાં અંદર સારી રીતે સેટ થઈને ચોંટી જાય છે. બોલની સિલાઈ
- ચેક થાય છેય સાથે જ બોલની ક્વોલિટી ચેક થાય છે કે બોલ વજન સહન કરવા માટે તૈયાર છે કે નહીં
- હવે બોલને કેમિકલ લગાવીને શાઇનિંગ આપવામાં આવે છે. જેથી બોલ ચમકે
- અંતે બોલ પર સ્ટીકર લગાવીને તેને પેક કરી દેવામાં આવે છે
ક્રિકેટ બોલ બનાવવામાં હાથ સ્ટીચિંગ ખૂબ જ મહત્ત્વનું રહેલું છે
જેવી રીતે ક્રિકેટ બેટમાં, પંચ માટે સ્ટ્રોક ખોલવો જરૂરી છે. એવી જ રીતે, બોલ હવામાં કેટલી દૂર અને ઝડપે જશે તે તેના સીમ પર ઘણો આધાર રાખે છે. બોલમાં સીમ જેટલી સારી હશે તેટલી ઝડપથી તે જશે. ક્રિકેટ ઈન્ડસ્ટ્રીમાં હવે મશીનોએ બોલને સીમ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. પરંતુ આજે પણ મેરઠમાં બોલ પર સ્ટીચિંગ હાથથી જ કરવામાં આવે છે. આ મેરઠના બોલની ખાસિયત છે અને ખેલાડીઓની પસંદગીનું મહત્ત્વપૂર્ણ કારણ પણ છે. અનુભવી કારીગરો સોય અને દોરાની મદદ વડે હાથથી બોલને સ્ટીચ કરે છે. આ સ્ટીચિંગને કારણે બોલ ઝડપથી બગડતો નથી અને સારી રીતે ફેંકાય છે. બોલ પર બે, ચાર અને છ ટાંકા બનાવવામાં આવે છે. બોલરો ફેક્ટરીમાં આવે છે અને તેમની સામે ટાંકા કરાવે છે. મેદાન પર બોલને ચમકાવવા માટે દોરા પર સફેદ ચમક પણ કરવામાં આવે છે.
આ બોલ 1400 પાઉન્ડ જેટલા વજનનો સામનો કરી શકે છે
બોલ તૈયાર થયા પછી, બોલની ગુણવત્તા તપાસવામાં આવે છે. બોલની ગુણવત્તા માટે, તેનું વજન મશીન દ્વારા દબાવવામાં આવે છે. જો નવો તૈયાર થયેલો બોલ 1400 પાઉન્ડ સુધીના વજનનો સામનો કરી શકે તો તે સારું છે. જો આ વજનમાં બોલનો આકાર બદલાય છે તો તે નકારવામાં આવે છે. એટલે કે બોલ રમવા માટે યોગ્ય નથી. હાલમાં ક્રિકેટમાં વપરાતા બોલનું વજન 160 ગ્રામ છે. ભારતમાં યુપીના મેરઠ અને પંજાબના જલંધરમાં બોલ બનાવવામાં આવે છે.
મેરઠ સ્થિત કંપની Sansparil Greenlands એટલે કે SG દ્વારા બનાવવામાં આવેલા ક્રિકેટ બોલ કૂકાબુરા, ડ્યુક જેવી આંતરરાષ્ટ્રીય કંપનીઓના બોલ સાથે સ્પર્ધા કરે છે. વિશ્વભરના ખેલાડીઓ SG બોલ સાથે રમવાનું પસંદ કરે છે. આનું કારણ છે બોલ પર કરવામાં આવતી હેન્ડ સ્ટિચિંગ. યુપીમાં મેરઠ સ્થિત કંપની SG 1950 થી ક્રિકેટના સાધનોનું ઉત્પાદન કરી રહી છે. કેદારનાથ અને દ્વારકાનાથ આનંદ ભાઈઓએ 1931માં સાંસ્પારિલ નામથી કંપની શરૂ કરી હતી. ગ્રીનલેન્ડે 1940ના દાયકામાં ક્રિકેટના સામાનની નિકાસ કરવાનું શરૂ કર્યું. ભારતમાં ટેસ્ટ ક્રિકેટ અને રણજી ટ્રોફીમાં ઉપયોગમાં લેવાતા SG બોલ ઉપરાંત, આ કંપની ક્રિકેટ બેટ, લેગ ગાર્ડ, ગ્લોવ્સ સહિત ઘણી વસ્તુઓ બનાવે છે. SG બોલ પર હાથથી ટાંકા કરવામાં આવે છે. સ્ટીચિંગ જાડા થ્રેડ સાથે બહાર મણકા દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ કારણે નવા બોલમાં સ્વિંગ થાય છે અને કેટલાક જૂના બોલ બોલરો માટે સારી સ્પિન હોય છે.
ક્રિકેટમાં લેધર બોલનો ઉપયોગ કયારથી શરૂ થયો?
- ક્રિકેટમાં લેધર બોલનો સૌથી પહેલા પ્રયોગ 1744માં થયો
- વર્ષ 1977થી લાલ બોલથી ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટ રમાવા લાગી
- 1977ની પછી ઇન્ટરનેશનલ ક્રિકેટમાં બે જાતના બોલનો ઉપયોગ થવા લાગ્યો
- હવે સફેદ બોલથી વન-ડે અને T20ની મેચ રમાઈ છે. તો લાલ બોલથી ટેસ્ટ મેચ રમાઈ છે
- લાલ બોલથી ટેસ્ટ મેચ રમવાનું કારણ એ કે આ પ્રકારની મેચ લાંબી ચાલે છે અને લાંબા સમય સુધી રમવા માટે લાલ બોલનો ઉપયોગ કરવો બરાબર છે. તે જલદી ખરાબ નથી થતો
બોલની કિંમત કેટલી હોય છે?
મેરઠમાં બનેલી વિવિધ કંપનીઓના બોલની કિંમત 3 હજાર રૂપિયાથી શરૂ કરીને 25 હજાર રૂપિયા સુધીની હોય છે. તેની કિંમત બોલના ચામડા અને સીમ પર આધારિત છે. બોલના સ્વિંગમાં સીમ મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. જ્યારે કુકાબુરા કંપનીના બોલની કિંમત 40 હજાર રૂપિયા સુધી છે.
આ પણ જુઓ: IPL 2024 : હૈદરાબાદ-મુંબઈ પહેલી જીત માટે ઉતરશે મેદાને, હાર્દિકની થશે પરીક્ષા !
