કિડનીને લગતી આ ભૂલો તમને એક-બે નહીં પરંતુ 395 પ્રકારની બીમારી આપી શકે
અમદાવાદ, 14 માર્ચ : કિડની ફેલ્યોર કેવી રીતે અટકાવી શકાય તેમજ,એ પણ યાદ રાખો કે કિડનીનું કામ તમારા શરીરમાંથી ગંદકી અને ઝેરી તત્વોને દૂર કરવાનું છે, તેના નુકસાનને કારણે શરીર રોગોનું હબ બની શકે છે, તમારી કેટલીક ભૂલો કિડનીને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. વિશ્વ કિડની દિવસ દર વર્ષે માર્ચના બીજા ગુરુવારે આવે છે. આ દિવસની ઉજવણીનો હેતુ કિડની સંબંધિત રોગો અને તેના નિવારણ વિશે જાગૃતિ ફેલાવવાનો છે. આ લેખમાં તમને કિડનીને નુકસાન અથવા કિડની રોગ શું છે અને કિડની રોગના મુખ્ય કારણો શું છે તે વિશે જાણકારી મળશે.
માનવ શરીરમાં બીન આકારની બે કિડની હોય છે. કિડનીનું કદ લગભગ મુઠ્ઠી જેટલું હોય છે. કિડનીનું કાર્ય શું છે? શરીરમાં કિડનીનું કાર્ય પેશાબ દ્વારા લોહીમાંથી વધારાનું પાણી અને કચરો દૂર કરવાનું, શરીરમાં પ્રવાહીનું યોગ્ય પ્રમાણ જાળવવાનું, લાલ રક્તકણોનું ઉત્પાદન અને બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવાનું છે.
કિડની રોગ શું છે?
ઘણી વખત કિડની તેમનું કામ કરી શકતી નથી એટલે કે લોહીને યોગ્ય રીતે ફિલ્ટર કરવું કે શરીરમાંથી ગંદકી સાફ કરવી, આ સ્થિતિને મેડિકલ ભાષામાં કિડની ડેમેજ અથવા કિડની ડિસીઝ કહેવામાં આવે છે.
એક-બે નહીં, 395 પ્રકારના કિડનીના રોગો છે
ઘણીવાર જ્યારે પણ કિડની સંબંધિત બીમારીઓની વાત કરવામાં આવે છે ત્યારે કિડનીમાં પથરી, કિડની ફેલ્યર, કિડની કેન્સર, ક્રોનિક કિડની ડિસીઝ વગેરેનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે કિડની અને પેશાબની નળીઓ એકસાથે મળીને 395 પ્રકારના રોગો હોઈ શકે છે. નવાઈની વાત એ છે કે આમાંની મોટાભાગની સમસ્યાઓ તમારી ખાનપાન અને જીવનશૈલી સાથે સંબંધિત છે.
કિડની રોગનાં લક્ષણો
ઓછું પાણી પીવું
કિડની યોગ્ય રીતે કામ કરે તે માટે પૂરતા પ્રમાણમાં પાણી પીવું ખૂબ જ જરૂરી છે. પાણી નકામા પદાર્થોને પાતળા કરે છે અને તેને પેશાબ દ્વારા બહાર કાઢવામાં મદદ કરે છે. જો તમે ઓછું પાણી પીવો છો, તો તે કિડની પર વધુ ભાર મૂકે છે અને નકામા પદાર્થોને ફિલ્ટર કરવાની તેમની ક્ષમતા નબળી પડી જાય છે. તેથી, કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા માટે આખા દિવસ દરમિયાન સારી માત્રામાં પાણી પીવું જરૂરી છે.
ખૂબ મીઠું(નમક) ખાવું
વધુ પડતા મીઠાનું સેવન કરવાથી બ્લડ પ્રેશર વધી શકે છે અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર કિડનીની બીમારીનું મુખ્ય કારણ છે. કિડની શરીરમાં સોડિયમના સ્તરને નિયંત્રિત કરવાનું કામ કરે છે, પરંતુ વધુ પડતું મીઠું ખાવાથી કિડની પર બોજ વધી જાય છે, જે લાંબા ગાળે કિડનીને નુકસાન પહોંચાડે છે. કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા માટે, પેકેજ્ડ અને પ્રોસેસ્ડ ખોરાક ઓછા ખાઓ, જેમાં સામાન્ય રીતે વધુ મીઠું હોય છે. આ સિવાય રસોઈ બનાવતી વખતે અને જમતી વખતે મીઠું ઓછું વાપરવું.
શુગર કટ્રોલ ન કરવું
ડાયાબિટીસ, ખાસ કરીને પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસ, કિડની રોગનું મુખ્ય કારણ છે. શરીરમાં ખાંડનું પ્રમાણ વધુ હોવાને કારણે, તે ધીમે ધીમે રક્તવાહિનીઓ અને નેફ્રોન (કિડનીના ફિલ્ટરેશન યુનિટ) ને નુકસાન પહોંચાડે છે, જેના કારણે કિડની નબળી પડી જાય છે. ડાયાબિટીસ ધરાવતા લોકોએ દવાઓ લઈને, તેમના આહાર પર ધ્યાન આપીને, નિયમિતપણે કસરત કરીને અને પોતાની જાતની તપાસ કરાવીને તેમના શુગર લેવલને નિયંત્રિત કરવું જોઈએ. તેથી, ડાયાબિટીક નેફ્રોપૈથી (ખાંડને કારણે કિડનીને નુકસાન) જેવી સમસ્યાઓથી બચી શકાય છે.
ધૂમ્રપાન કરવું
સિગારેટના ધુમાડામાં ઘણા પ્રકારના ઝેર અને કેન્સર પેદા કરતા તત્વો હોય છે, જે કિડનીને નુકસાન પહોંચાડે છે. ધૂમ્રપાન માત્ર કિડની કેન્સરનું જોખમ જ નથી વધારતું, પણ ક્રોનિક કિડની ડિસીઝ (CKD) જેવા હાલના કિડની રોગોને પણ વધારી શકે છે. સિગારેટમાં નિકોટિન અને અન્ય હાનિકારક રસાયણોથી રક્તવાહિનીઓ સંકોચાય છે, જે કિડનીમાં રક્ત પરિભ્રમણને ઘટાડે છે અને તેમની કાર્યક્ષમતાને અસર કરે છે. કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા અને કિડની સંબંધિત રોગોનું જોખમ ઘટાડવા માટે ધૂમ્રપાન છોડવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
View this post on Instagram
દારૂનું સેવન
વધુ પડતો દારૂ પીવાથી કિડની સહિત સમગ્ર શરીરના સ્વાસ્થ્યને નુકસાન થાય છે. આલ્કોહોલ એક પ્રકારનું મૂત્રવર્ધક(diuretic) પદાર્થ છે, એટલે કે તે પેશાબની રચનાની પ્રક્રિયાને વધારે છે. આનાથી શરીરમાં પાણીની ઉણપ સર્જાય છે, જેને પૂરી કરવા માટે વધુ પાણી પીવું જરૂરી છે. લાંબા સમય સુધી વધુ પડતો દારૂ પીવાથી આડકતરી રીતે કિડની પર અસર થાય છે. તેથી, આલ્કોહોલનું સેવન મર્યાદિત માત્રામાં જ કરવું જોઈએ અને કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા માટે ડૉક્ટરો દ્વારા સૂચવવામાં આવેલી માત્રા કરતાં વધુ પીવું જોઈએ નહીં.
એક્સરસાઈઝ ન કરવી
શારીરિક રીતે સક્રિય ન રહેવાથી સ્થૂળતા, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને શરીરમાં શુગરને યોગ્ય રીતે શોષવાની નબળી ક્ષમતા (ઈન્સ્યુલિન પ્રતિકાર) જેવી ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. આ બધી વસ્તુઓ એકસાથે કિડનીના રોગોનું જોખમ વધારી શકે છે. નિયમિત કસરત કરવાથી હૃદયનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે, વજન નિયંત્રણમાં રહે છે અને શરીરમાં શુગર લેવલ પણ નિયંત્રણમાં રહે છે. તેનાથી કિડની સંબંધિત સમસ્યાઓનું જોખમ ઓછું થાય છે. અઠવાડિયામાં ઓછામાં ઓછી 150 મિનિટ ઝડપી ચાલવું, જોગિંગ, સાયકલ ચલાવવી અથવા સ્વિમિંગ જેવી એરોબિક પ્રવૃત્તિઓ કરવાથી તમારું એકંદર સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે અને કિડનીના રોગોનું જોખમ પણ ઓછું થાય છે.
આ પણ વાંચો : ભારતમાં સ્થિત આ રહસ્યમય પર્વત પર ચડવાની હિંમત જે કોઈ કરે છે તેનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે
