ભાજપ જૂના સહયોગીઓની મદદથી દક્ષિણ જીતશે, 40થી 50 બેઠકો જીતવાનું લક્ષ્ય
08 માર્ચ 2024: ભાજપ માટે લોકસભા ચૂંટણીમાં 370 બેઠકોનો લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવાની જવાબદારી ‘દક્ષિણ ભારતના’ રાજ્યો પર છે અને કોંગ્રેસ તેની વિશ્વસનીયતા બચાવવાની છે. રાહુલ ગાંધીએ કેરળને પોતાનો રાજકીય આધાર બનાવ્યો છે, જ્યારે કોંગ્રેસ કર્ણાટક-તેલંગાણામાં સત્તામાં છે અને તમિલનાડુમાં ભાગીદાર છે. મોદીનો જાદુ ભલે ઉત્તર ભારતમાં લોકોના રડાર પર હોય, પરંતુ દક્ષિણમાં તે ફિક્કો પડી ગયો છે. આવી સ્થિતિમાં ભાજપનો 370 સીટો અને એનડીએનો 400 સીટોનો લક્ષ્યાંક દક્ષિણ જીત્યા વિના શક્ય નથી.
પીએમ મોદીના નેતૃત્વમાં ભાજપનો દક્ષિણમાં ખીલવાનો ઈરાદો ઓછો થયો નથી. લોકસભા ચૂંટણીના રાજકીય ગરમાવો વચ્ચે પીએમ મોદીએ છેલ્લા બે મહિનામાં દક્ષિણના 6 રાજ્યોની મુલાકાત લીધી છે. આ સમય દરમિયાન, તેઓ વિકાસની ભેટ આપીને દક્ષિણમાં ભાજપ માટે રાજકીય વાતાવરણ બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે, પરંતુ આ એકલાથી મિશન-દક્ષિણનું સ્વપ્ન પૂરું થઈ રહ્યું નથી. આ જ કારણ છે કે જેડીએસ પછી બીજેપી હવે દક્ષિણમાં તેના એનડીએ ગઠબંધનના કુળને વિસ્તારવાના અભિયાનના ભાગરૂપે ટીડીપી અને જનસેના પાર્ટી સાથે તેની મિત્રતા પર મહોર મારવા જઈ રહી છે.
ટીડીપીના વડા ચંદ્રાબાબુ નાયડુ ગુરુવારે મોડી રાત્રે કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ અને ભાજપ અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડાને મળ્યા હતા. ટીડીપી અને ભાજપ સાથે ગઠબંધનની શક્યતાઓ પર ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન અભિનેતામાંથી રાજનેતા બનેલા જનસેના પાર્ટીના વડા પવન કલ્યાણ પણ અમિત શાહ-નાયડુ સાથેની બેઠકમાં હાજર હતા. આંધ્રપ્રદેશમાં લોકસભાની સાથે વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ યોજાવાની છે. પવન કલ્યાણ અને ચંદ્રબાબુ નાયડુ એકસાથે ચૂંટણી લડી રહ્યા છે અને હવે તેમના માટે ભાજપ સાથે પણ હાથ મિલાવવાની સ્ક્રિપ્ટ લખવામાં આવી રહી છે. માનવામાં આવી રહ્યું છે કે એક-બે દિવસમાં ગઠબંધનની જાહેરાત થઈ શકે છે.
ટીડીપી-ભાજપને એકબીજાની જરૂર છે
બે મહિનામાં ચંદ્રાબાબુ નાયડુની બીજેપી નેતૃત્વ સાથે આ બીજી મુલાકાત છે. ફેબ્રુઆરી મહિનામાં નાયડુ દિલ્હી આવ્યા હતા અને અમિત શાહ અને જેપી નડ્ડા સાથે મુલાકાત કરી હતી. આ સિવાય નાયડુ અને પવન કલ્યાણે પણ રામ મંદિરના પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા કાર્યક્રમમાં ભાગ લીધો હતો. આંધ્ર પ્રદેશ બીજેપી અધ્યક્ષ ડી પૂર્ણદેશ્વરી રાજધાની દિલ્હીમાં ધામા નાખી ચૂક્યા છે. ગુરુવારે પવન કલ્યાણ અને નાયડુની અમિત શાહ અને જેપી નડ્ડા સાથેની બેઠક ગઠબંધનને આખરી ઓપ આપવા માટે જોવામાં આવી રહી છે, કારણ કે ચૂંટણીની સૂચના જારી થવામાં માત્ર થોડા દિવસો બાકી છે.
ટીડીપી પહેલાથી જ એનડીએ ગઠબંધનનો હિસ્સો રહી ચુકી છે. ચંદ્રબાબુ નાયડુ એનડીએના સંયોજક રહી ચૂક્યા છે અને 2014માં એકસાથે ચૂંટણી લડ્યા હતા. આંધ્ર પ્રદેશના વિશેષ દરજ્જાની માંગને લઈને ટીડીપીએ 2018માં ભાજપ સાથે સંબંધો તોડી નાખ્યા હતા, જેના કારણે ભાજપ અને નાયડુ બંનેને પરિણામ ભોગવવા પડ્યા હતા. 2024ની ચૂંટણીમાં તેઓ ફરી એક સાથે આવી રહ્યા છે, જેના માટે એક ફોર્મ્યુલા બનાવવામાં આવી રહી છે. આંધ્રપ્રદેશમાં જે રીતે ટીડીપી અને વાયએસઆર કોંગ્રેસ વચ્ચે સીધો મુકાબલો છે, ભાજપને એકલા ચૂંટણી લડીને બહુ ફાયદો થવાની આશા નથી. નાયડુ સત્તામાં પાછા ફરવા માટે કોઈ કસર છોડવા માંગતા નથી, જેના માટે તેઓ પહેલા પવન કલ્યાણને સાથે લાવ્યા અને હવે ભાજપ સાથે ગઠબંધન કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
ટીડીપી-ભાજપમાં સીટ વહેંચણીની ફોર્મ્યુલા
ચંદ્રબાબુ નાયડુ અને પવન કલ્યાણ વચ્ચે પહેલેથી જ ગઠબંધન છે અને તેમની સાથે સીટની વહેંચણી પણ નક્કી છે. આંધ્ર પ્રદેશમાં કુલ 175 વિધાનસભા બેઠકો અને 25 લોકસભા બેઠકો છે. પવન કલ્યાણની જનસેના પાર્ટીને 24 વિધાનસભા અને ત્રણ લોકસભા બેઠકો મળી છે. ટીડીપી અને જનસેના પાર્ટીએ 99 વિધાનસભા બેઠકો પર પોતાના ઉમેદવારો ઉભા રાખ્યા છે. સૂત્રોનું માનીએ તો ટીડીપી આંધ્રપ્રદેશમાં ભાજપને 5-6 લોકસભા અને 15 વિધાનસભા બેઠકો આપવા તૈયાર છે. તે જ સમયે, ટીડીપી ઓછામાં ઓછી 17 લોકસભા અને 126 વિધાનસભા બેઠકો જાળવી રાખવા માંગે છે. માનવામાં આવે છે કે નાયડુએ આ ફોર્મ્યુલા પર અમિત શાહ અને જેપી નડ્ડા સાથે વાત કરી છે.
દક્ષિણ ભારતનું રાજકીય સમીકરણ
દક્ષિણના સૌથી મોટા રાજ્ય તમિલનાડુમાં લોકસભાની 39 બેઠકો છે. આ પછી બીજા નંબરનું સૌથી મોટું રાજ્ય કર્ણાટક છે, જ્યાં 28 સીટો છે, આંધ્રપ્રદેશમાં 25 સીટો છે અને તેલંગાણામાં 17 સીટો છે. કેરળમાં 20 અને પુડુચેરી અને લક્ષદ્વીપમાં એક-એક સીટ છે. આ રીતે, દક્ષિણમાં કુલ 131 બેઠકો છે, જેમાંથી 29 બેઠકો ભાજપ પાસે છે. 2019ની ચૂંટણીમાં ભાજપ કર્ણાટકમાં 25 અને તેલંગાણામાં ચાર બેઠકો જીતી શકે છે. આ સિવાય બીજેપી દક્ષિણના એક પણ રાજ્યમાં ખાતું પણ ખોલાવી શકી નથી. કર્ણાટક અને તેલંગાણામાં કોંગ્રેસનું નિયંત્રણ છે, દક્ષિણના બે રાજ્યો જ્યાં ભાજપે બેઠકો જીતી હતી. આવી સ્થિતિમાં ભાજપ સામે માત્ર પોતાની સીટો બચાવવાનો જ નહીં પરંતુ તેને વધારવાનો પડકાર છે, જેના માટે તે પોતાનો રાજકીય સમૂહ વધારવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.
ભાજપ દક્ષિણ ભારતમાં 370 બેઠકોનો લક્ષ્યાંક હાંસલ કરવા માટે અજાયબીઓ કરવા માંગે છે. તેથી ભાજપે લોકસભા ચૂંટણી 2024માં દક્ષિણના રાજ્યોમાં ઓછામાં ઓછી 40-50 બેઠકો જીતવાની રણનીતિ બનાવી છે, જે ક્ષત્રપની મદદ વિના પૂર્ણ થઈ શકે તેમ નથી. ભાજપ કર્ણાટકમાં 25 બેઠકો જાળવી રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે, જેના માટે તેણે દેવેગૌડાની પાર્ટી જેડીએસ સાથે હાથ મિલાવ્યા છે. આંધ્ર પ્રદેશમાં છેલ્લી ચૂંટણીમાં ભાજપ ખાતું ખોલાવી શક્યું ન હતું, પરંતુ આ વખતે તે ટીડીપી અને પવન કલ્યાણ સાથે હાથ મિલાવીને ચારથી પાંચ બેઠકો જીતવા માંગે છે. તેનો રાજકીય લાભ તેલંગાણામાં પણ લેવાનો છે, જ્યાં તેને સાચવીને પોતાની બેઠકો વધારવાની વ્યૂહરચના છે.
કેરળ અને તમિલનાડુ પણ ભાજપના નિશાના પર છે. પાર્ટીને આ રાજ્યોમાં પણ કેટલીક બેઠકો જીતવાની આશા છે, જેના માટે પીએમ મોદી અવારનવાર પ્રવાસો કરી રહ્યા છે અને કોંગ્રેસના નેતાઓને પ્રોત્સાહિત કરી રહ્યા છે.