નવી દિલ્હી, 23 જાન્યુઆરી : કેન્દ્ર સરકારે બિહારના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી કર્પૂરી ઠાકુરને ભારત રત્ન આપવાની જાહેરાત કરી છે. આ અંગે રાષ્ટ્રપતિ ભવન તરફથી એક નિવેદન જારી કરીને આ જાણકારી આપવામાં આવી છે. રાષ્ટ્રપતિ ભવન દ્વારા જારી કરવામાં આવેલા એક નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારત સરકાર એ જાહેરાત કરતા ખૂબ જ ગર્વ અનુભવે છે કે સ્વર્ગસ્થ કર્પૂરી ઠાકુરને દેશનું સર્વોચ્ચ નાગરિક સન્માન આપવામાં આવી રહ્યું છે. તેઓ સામાજિક ન્યાયના પ્રણેતા અને ભારતીય રાજકારણમાં પ્રેરણાદાયી વ્યક્તિત્વ હતા. આ સન્માન સમાજના વંચિત વર્ગોના ઉત્થાનમાં કર્પૂરી ઠાકુરના જીવનભરના યોગદાન અને સામાજિક ન્યાય માટેના તેમના અથાક પ્રયાસોને શ્રદ્ધાંજલિ છે.
બુધવારે કર્પૂરી ઠાકુરની 100મી જન્મજયંતિ
બુધવારે કર્પૂરી ઠાકુરની 100મી જન્મજયંતિ પહેલા, એવી જાહેરાત કરવામાં આવી છે કે તેમને મરણોત્તર ભારત રત્નથી સન્માનિત કરવામાં આવશે. જનતા દળ યુનાઈટેડ (JDU) એ કર્પૂરી ઠાકુરને ભારત રત્ન આપવાની માંગ કરી હતી. આ જાહેરાત બાદ જેડીયુએ મોદી સરકારનો આભાર વ્યક્ત કર્યો છે. આ અંગે કર્પૂરી ઠાકુરના પુત્ર રામનાથ ઠાકુરે કહ્યું કે અમને 36 વર્ષની તપસ્યાનું ફળ મળ્યું છે. હું મારા પરિવાર અને બિહારના 15 કરોડ લોકો તરફથી સરકારનો આભાર માનું છું.
કર્પૂરી ઠાકુર કોણ હતા?
કર્પૂરી ઠાકુરનો જન્મ સમસ્તીપુર જિલ્લાના પિતુઝિયા ગામમાં થયો હતો. તેમણે 1940માં પટનામાંથી મેટ્રિકની પરીક્ષા પાસ કરી અને સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ઝંપલાવ્યું. કર્પુરી ઠાકુરે આચાર્ય નરેન્દ્ર દેવ સાથે ચાલવાનું પસંદ કર્યું હતું. આ પછી તેમણે સમાજવાદનો માર્ગ પસંદ કર્યો અને 1942માં ગાંધીજીના અસહકાર આંદોલનમાં ભાગ લીધો હતો. જેના કારણે તેને જેલમાં પણ રહેવું પડ્યું હતું.
સમાજવાદી ચળવળનો ચહેરો બન્યા
1945 માં જેલમાંથી બહાર આવ્યા પછી, કર્પૂરી ઠાકુર ધીમે ધીમે સમાજવાદી ચળવળનો ચહેરો બની ગયા, જેનો ઉદ્દેશ્ય અંગ્રેજોથી આઝાદીની સાથે સાથે સમાજમાં પ્રવર્તતા જાતિ અને સામાજિક ભેદભાવને દૂર કરવાનો હતો જેથી દલિતો, પછાત અને વંચિતોને આપણે મદદ કરી શકીએ. સન્માનજનક જીવન જીવવાનો અધિકાર પણ મેળવી શકે છે.
1952માં પ્રથમ વખત ધારાસભ્ય બન્યા
દરમિયાન કર્પૂરી ઠાકુર 1952માં તાજપુર વિધાનસભા મતવિસ્તારમાંથી સમાજવાદી પાર્ટીના ઉમેદવાર તરીકે જીતીને ધારાસભ્ય બન્યા હતા. 1967ની બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં, કર્પૂરી ઠાકુરના નેતૃત્વમાં યુનાઈટેડ સોશ્યલિસ્ટ પાર્ટી એક મોટી શક્તિ તરીકે ઉભરી આવી, જેના પરિણામે બિહારમાં પ્રથમ વખત બિન-કોંગ્રેસી પાર્ટીની સરકાર બની હતી.
ઠાકુરને શિક્ષણ મંત્રાલયનો હવાલો આપવામાં આવ્યો
જ્યારે મહામાયા પ્રસાદ સિંહા મુખ્યમંત્રી બન્યા ત્યારે કર્પૂરી ઠાકુર નાયબ મુખ્યમંત્રી બન્યા અને તેમને શિક્ષણ મંત્રાલયનો હવાલો આપવામાં આવ્યો હતો. કર્પૂરી ઠાકુરે શિક્ષણ મંત્રી રહીને વિદ્યાર્થીઓની ફી નાબૂદ કરી હતી અને અંગ્રેજીની આવશ્યકતા પણ નાબૂદ કરી હતી. થોડા સમય પછી બિહારની રાજનીતિએ એવો વળાંક લીધો કે કર્પૂરી ઠાકુર મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા.
પછાત વર્ગને 27 ટકા અનામત આપી
આ સમયગાળા દરમિયાન તેઓ છ મહિના સુધી સત્તામાં રહ્યા હતા. તેમણે એવા ક્ષેત્રો પરની મહેસૂલ નાબૂદ કરી જે ખેડૂતોને કોઈ નફો આપતી ન હતી, 5 એકરથી ઓછી જમીન ધરાવતી જમીન પરની આવક પણ નાબૂદ કરી અને ઉર્દૂને રાજ્ય ભાષાનો દરજ્જો પણ આપ્યો હતો. આ પછી, તેમની રાજકીય શક્તિમાં જબરદસ્ત વધારો થયો અને કર્પૂરી ઠાકુર બિહારના રાજકારણમાં સમાજવાદનો મોટો ચહેરો બની ગયા હતા. મંડલ આંદોલન પહેલા પણ જ્યારે તેઓ મુખ્યમંત્રી હતા ત્યારે તેમણે પછાત વર્ગને 27 ટકા અનામત આપી હતી. લોકનાયક જયપ્રકાશ નારાયણ અને રામ મનોહર લોહિયા તેમના રાજકીય ગુરુ હતા.
