ચીન ભારતમાં તો ન ઘૂસી શક્યું, પણ ભૂતાનમાં કબજો કર્યો!

• ચીને ભૂટાનની સરહદમાં શાહી જમીન પર કબજો જમાવ્યો
• રોઇટર્સના અહેવાલ મુજબ, ચીને ભૂટાનના ક્ષેત્રમાં 200 થી વધુ ઇમારતો અને રસ્તાઓ બનાવ્યા

ભૂટાન, 07 જાન્યુઆરી: ભારતીય સરહદમાં ઘૂસણખોરી કરવામાં નિષ્ફળ રહ્યા બાદ ચીને ભૂટાનના મોટા વિસ્તારો પર કબજો કરી લીધો છે. એક સેટેલાઇટ ફોટોએ ભૂટાનની શાહી જમીન પર ચીનના કબજાનો પર્દાફાશ કર્યો છે. મકઝાર દ્વારા લેવામાં આવેલી સેટેલાઇટ તસવીરો સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે ચીને ઘણી ઇમારતો ભૂટાનની જમીન પર બનાવી છે, આ સાથે ભૂટાનની જમીન પર ચીને રસ્તાઓ પણ બનાવ્યા છે. આ તસવીરો સામે આવ્યા બાદ ભૂટાન સરકારના પગ નીચેથી ધરી ખસી ગઈ છે. આ સાથે આ તસવીરોએ પાડોશી દેશો પર કબજો જમાવવાના ચીનના ઈરાદાઓને પણ ખુલ્લું પાડી દીધું છે.

રોઇટર્સ દ્વારા એક છબી વિશ્લેષણ અનુસાર ચીને ભૂટાન સાથેની તેની વિવાદિત સરહદ પર સમાધાન-નિર્માણને વેગ આપ્યો છે, જેમાં બે માળની ઇમારતો સહિત 200 થી વધુ માળખાં બનાવ્યા છે તો, છ સ્થળો બાંધકામ હેઠળ છે. આ તપાસ હોકી 360 અને અન્ય બે નિષ્ણાતો દ્વારા હાથ ધરવામાં આવી છે, જે અમેરિકન ડેટા એનાલિટિક્સ ફર્મ છે જે જમીન-સ્તરની પ્રવૃત્તિઓ પર ગુપ્ત માહિતી એકત્ર કરવા માટે ઉપગ્રહોનો ઉપયોગ કરે છે. આ મુજબ 2020 ની શરૂઆતથી ભૂટાનની પશ્ચિમી સરહદે કેટલીક જગ્યાએ બાંધકામ સંબંધિત પ્રવૃત્તિ ચાલી રહી છે. ચીને શરૂઆતમાં ટ્રેકનું નિર્માણ કર્યું અને સેટેલાઇટ ઇમેજરી ફર્મ્સ કેપેલા સ્પેસ અને પ્લેનેટ લેબ્સ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવેલ સામગ્રીના આધારે વિસ્તારો સાફ કર્યા.

હૉકીઆઈ 360ના મિશન એપ્લીકેશન ડાયરેક્ટર ક્રિસ બિગર્સે જણાવ્યું હતું કે તસવીરો દર્શાવે છે 2021માં કામ ઝડપી બન્યું છે. ઘરના સાધનો અને પુરવઠા માટે નાના બાંધકામો કદાચ પહેલા બાંધવામાં આવ્યા હતા. આ પછી પાયો નાખવામાં આવ્યો અને પછી ઇમારતો બનાવવામાં આવી.

ચીનના કબજા બાદ ભૂટાનના વિદેશ મંત્રાલયે નિવેદન

ભૂટાનની શાહી જમીન પર ચીનના કબજા બાદ ભૂટાનના વિદેશ મંત્રાલયે રોઇટર્સના પ્રશ્નોના જવાબમાં કહ્યું, “સરહદ મુદ્દાઓ વિશે જાહેરમાં વાત ન કરવી એ ભૂટાનની નીતિ છે.” જો કે, મંત્રાલયે વધુ ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.

નિષ્ણાતો અને એક ભારતીય સંરક્ષણ સ્ત્રોતે જણાવ્યું હતું કે બાંધકામ દર્શાવે છે કે ચીન તેની મહત્વાકાંક્ષાઓને નક્કર આકાર આપીને તેના સરહદ દાવાઓને ઉકેલવા માંગે છે. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે “બાંધકામ ફક્ત સ્થાનિક લોકોના કામકાજ અને રહેવાની સ્થિતિમાં સુધારો કરવા માટે છે.” મંત્રાલયે જણાવ્યું હતું કે, “તેના ક્ષેત્રમાં સામાન્ય બાંધકામ પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરવી તે ચીનના સાર્વભૌમત્વમાં છે.”

ચીનનું બાંધકામ ભારત માટે ચિંતાનો વિષય

ભૂટાનના વિસ્તારમાં ચીન દ્વારા કરવામાં આવેલ આ બાંધકામ ભારત માટે પણ ચિંતાનો વિષય બની ગયો છે. આ નવું બાંધકામ ભારત, ભૂટાન અને ચીનની સરહદોના જંક્શન પર ડોકલામ વિસ્તારથી માત્ર 9 થી 27 કિલોમીટર દૂર છે, જ્યાં 2017માં બે મહિનાથી વધુ સમય સુધી ભારત અને ચીનના સૈનિકો વચ્ચે અથડામણ ચાલી હતી.

ભારતીય સંરક્ષણ સ્ત્રોતના જણાવ્યા અનુસાર આ ગેરકાયદેસર વસાહતો ચીનને દૂરના વિસ્તારોમાં વધુ સારી રીતે નિયંત્રણ અને દેખરેખ રાખવાની મંજૂરી આપશે અને સુરક્ષા-કેન્દ્રિત સ્થાપનોની સ્થાપવા માટે સંભવિતપણે તેનો ઉપયોગ કરશે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે ટિપ્પણી માટેની વિનંતીનો જવાબ આપ્યો ન હતો. ભૂટાન તેની 477 કિમીની સરહદ ચીન સાથે વહેંચે છે, જેના ઠરાવ પર બેઇજિંગ સાથે લગભગ ચાર દાયકાઓથી વાટાઘાટો ચાલી રહી છે. ભૂટાન માટેનો મુદ્દો માત્ર પ્રાદેશિક અખંડિતતાનો જ નથી, પરંતુ હિમાલયન સામ્રાજ્યના મુખ્ય સાથી અને આર્થિક ભાગીદાર ભારત માટે સંભવિત સુરક્ષા અસરો અંગે પણ ચિંતાનો વિષય છે.

આ પણ વાંચો: અહો આશ્ચર્યમઃ ચીનના અખબારે ભારતની આર્થિક અને વિદેશ નીતિમાં પ્રગતિના વખાણ કર્યા