નવી દિલ્હી, 6 જાન્યુઆરી : ભોપાલ ગેસ કાંડ કેસમાં શનિવારે અંતિમ સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. જેએમએફસી વિધાન મહેશ્વરીએ આ મામલે સુનાવણી કરતા નિર્ણય 18 જાન્યુઆરી સુધી અનામત રાખ્યો છે. આ મુદ્દે કોર્ટમાં 5 કલાક સુધી ચર્ચા ચાલી હતી. ડાઉ કેમિકલ વતી 15 વકીલો કેસ રજૂ કરવા હાજર થયા હતા. તેમાં વરિષ્ઠ વકીલ સિદ્ધાર્થ લુથરા (ભારત સરકારના ભૂતપૂર્વ ASG) અને રવિન્દ્ર શ્રીવાસ્તવનો સમાવેશ થાય છે.
ભોપાલ ગ્રૂપ ફોર ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ એક્શન વતી અવિ સિંહ અને CBI વતી સિયારામ મીણાએ વકીલાતમાં ભાગ લીધો હતો. આખી ચર્ચા DOW કેમિકલ કંપની ભારતીય અદાલતોના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ આવે છે કે નહીં તેના પર હતી. ઉલ્લેખનીય છે કે, આ પહેલા છેલ્લી સુનાવણીમાં સ્પેશિયલ જજ વિધાન મહેશ્વરીએ ડાઉ કેમિકલ કેસની સુનાવણી કરી હતી. આ સુનાવણીમાં પણ ડાઉ કેમિકલ્સ કંપની વતી 10 વકીલોની ફોજ કંપનીનો પક્ષ રજૂ કરવા પહોંચી હતી. આ પછી જજે આ કેસમાં આગામી સુનાવણી માટે 6 જાન્યુઆરી 2024ની તારીખ આપી હતી.
મહત્વનું છે કે, 1984 માં 2જી અને 3જીની વચ્ચેની રાત્રે, ભોપાલ સ્થિત ડાઉ કેમિકલ કંપનીની યુનિયન કાર્બાઇડ ફેક્ટરીમાં ગેસ લીક થયો હતો. આના કારણે હજારો લોકોએ જીવ ગુમાવ્યા હતા તે વિશ્વની સૌથી મોટી દુર્ઘટનાઓમાંની એક છે.
આ દલીલો આગળ મૂકવામાં આવી હતી
છેલ્લી સુનાવણીમાં પણ કંપનીના વરિષ્ઠ વકીલે કહ્યું હતું કે તેઓ આગળના તબક્કે દલીલ કરવા માગે છે કારણ કે આ કોર્ટ પાસે અધિકારક્ષેત્ર નથી. તેણે એમ પણ કહ્યું કે તેનો ક્લાયન્ટ બહુરાષ્ટ્રીય અમેરિકન કંપની છે. આવી સ્થિતિમાં ભારતીય અદાલત પાસે તેમના પર કોઈ પ્રકારનો અધિકારક્ષેત્ર નથી. ભોપાલ ગ્રૂપ ફોર ઇન્ફોર્મેશન એન્ડ એક્શન વતી વરિષ્ઠ એડવોકેટ અવી સિંહે આ અંગે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો. સિંહે કહ્યું હતું કે મધ્યપ્રદેશ હાઈકોર્ટે 2012માં અધિકારક્ષેત્રના મુદ્દે નિર્ણય કર્યો હતો. આમ આ કેસમાં ડાઉ કેમિકલને આરોપી બનાવવો જોઈએ.
39 વર્ષમાં 7 વખત સમન્સની બજવણી કરવામાં આવી
કંપનીને 39 વર્ષમાં કુલ સાત વખત સમન્સ મોકલવામાં આવ્યા છે. આમાં 7મીએ સમન્સ બજાવવામાં આવ્યું હતું. આ પછી, 39 વર્ષમાં પ્રથમ વખત, કંપનીના પ્રતિનિધિ કોર્ટમાં પોતાનો કેસ રજૂ કરવા માટે હાજર થયા. આ મુદ્દો અમેરિકી સંસદમાં પણ ઉઠાવવામાં આવ્યો છે. એટલું જ નહીં, આ કંપનીને ભારતમાંથી ભાગેડુ જાહેર કરવામાં આવી છે.
