તિબેટીયન રામાયણ કેમ અલગ છે, જેમાં સીતા રાવણની પુત્રી અને રામ દશરથના નાના પુત્ર

તિબેટ, 04 જાન્યુઆરી : તિબેટમાં રામાયણના તિબેટીયન સંસ્કરણની પાંડુલિપિઓ 20મી સદીની શરૂઆતમાં મળી આવી હતી. વાસ્તવમાં પ્રાચીન સમયમાં ત્યાંથી ભારત આવવાવાળા વેપારીઓ અને પ્રવાસીઓ દ્વારા રામ કથા ત્યાં ગઈ હતી, પરંતુ આ રામાયણ મૂળ વાલ્મીકિ રામાયણથી ઘણી અલગ છે. તેમાં ઘણું બધું છે જે તમને આશ્ચર્યચકિત કરી દેશે.

રામાયણના તિબેટીયન સંસ્કરણની શોધ એફડબ્લ્યુ થોમસ દ્વારા 1929 માં કરવામાં આવી હતી. જે એક “શાહી” રામાયણ છે, હકીકતમાં આ રામાયણ દક્ષિણ અને દક્ષિણ પૂર્વ એશિયાના રાજાઓમાં લોકપ્રિય હતી. આ રામાયણની પાંડુલિપિઓ તિબેટની એક ગુફામાંથી મળી આવી હતી. તેના આધારે જાણવા મળ્યું કે તિબેટીયન રામાયણમાં રામ સીતાની વાર્તા કંઈક અલગ છે. ઉદાહરણ તરીકે, સીતાના વાસ્તવિક પિતા રાવણ હતા, તેને પહેલેથી જ કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ દીકરીના કારણે તેણે પોતાનો જીવ ગુમાવવો પડશે.

રામાયણ એક હિંદુ મહાકાવ્ય છે જે લગભગ 300 વર્ષ જૂનું છે. પૂર્વ એશિયા, દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયા, દક્ષિણ એશિયા અને પશ્ચિમ એશિયામાં રામાયણની 30 થી વધુ આવૃત્તિઓ છે. ભારતમાં જ જૈન રામાયણ અને બૌદ્ધ રામાયણ અલગ અલગ વાર્તાઓ કહે છે. રામાયણનું સૌથી જૂનું સંસ્કરણ સંસ્કૃતમાં છે, જેનો શ્રેય ઋષિ નારદને આપવામાં આવે છે. નારદએ આ વાર્તા વાલ્મીકિને સંભળાવી,આ પછી તેણે વાલ્મીકિ રામાયણ લખી, જે રામાયણનું સૌથી જૂનું સંસ્કરણ છે.

20મી સદીની શરૂઆતમાં ચીનના શિનજિયાંગ પ્રાંતમાં સિલ્ક રોડના પૂર્વ છેડે પુરાતત્વીય સ્થળ, દુનહુઆંગની મોગાઓ ગુફાઓમાં રામાયણના ભાગો ધરાવતી છ અપૂર્ણ પાંડુલિપિઓ મળી આવી હતી.જે તિબેટીયન ભાષામાં લખવામાં આવી હતી, જે 8મી સદીની હોવાનું માનવામાં આવે છે. તે શાહી રામાયણની શરૂઆતની શૈલીથી સબંધિત છે, જે ભારતના પછીના “ભક્તિ” રામાયણથી વિપરીત, જે દક્ષિણ અને દક્ષિણપૂર્વ એશિયાના રાજાઓમાં લોકપ્રિય હતી.

અહીં દશરથ અર્હત (બૌદ્ધ સંતો)ની પૂજા કરે છે. જો તેઓ સંતાન પ્રાપ્ત કરવા માટે અસમર્થ હોય, તો તેમને દેવતાઓ દ્વારા ફૂલ આપવામાં આવે છે. આ ફૂલ એવું કહીને આપવામાં આવે છે કે તમે તમારી પ્રિય રાણીને આ ફૂલ આપવું, જે બાળકને જન્મ આપશે. દશરથ આ ફૂલ તેની નાની રાણીને આપે છે અને તે પુત્ર રામને જન્મ આપે છે, પરંતુ તેના થોડા દિવસો પહેલા જ મોટી રાણી લક્ષ્મણને જન્મ આપ્યો હોય છે. આ રીતે આ રામાયણમાં લક્ષ્મણ મોટા ભાઈ છે અને રામ નાના છે. આ રામાયણમાં ભરત અને શત્રુઘ્ન વિશે કોઈ ચર્ચા નથી.

રાજા દશરથ અહી નક્કી કરી શકતા નથી કે કોને રાજા બનાવવામાં આવે. ત્યારબાદ નાની રાણીના પુત્ર રામ રાજા તરીકે ચૂંટાયા છે, પરંતુ તે લક્ષ્મણ માટે સિંહાસનનો ત્યાગ કરે છે. પરંતુ, લક્ષ્મણ પણ તેનો સ્વીકાર કરતા નથી. બદલામાં તે રામની પાદુકાને સિંહાસન પર મૂકે છે અને પોતે મંત્રી બનવાનું પસંદ કરે છે. આ રામાયણમાં રામના વનવાસનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી.

અહીં સીતા રાવણની પુત્રી છે (જૈન રામાયણની જેમ). તેને ચેતવણી મળે છે કે આ પુત્રી તેના મૃત્યુનું કારણ બનશે, તેથી રાવણ તેની પુત્રીનો ત્યાગ કરવાનું નક્કી કરે છે. તે તેને તાંબાની પેટીમાં રાખીને દરિયામાં ફેંકી દે છે. આ બૉક્સ એક ખેડૂતને મળે છે અને તે સીતાનું પાલન-પોષણ કરી તેનો ઉછેર કરે છે. તે સીતાનું નામ રોલરનેડમા રાખે છે.

આ છોકરી રામ સાથે લગ્ન કરે છે. લગ્ન પછી રામ તેનું નામ સીતા રાખે છે. રાવણની બહેન ફુરપાલા ઇચ્છે છે કે રામ તેની સાથે લગ્ન કરે પરંતુ જ્યારે તે અસ્વીકાર કરે છે, ત્યારે તે ગુસ્સે થાય છે અને રાવણને ફરિયાદ કરે છે.

તિબેટીયન રામાયણમાં રામને રમણતરીકે ઓળખવામાં આવે છે. જ્યારે રામ હરણનો શિકાર કરવા જાય છે ત્યારે લક્ષ્મણ પણ તેની પાછળ જાય છે. ત્યારે રાવણને તક મળે છે અને તે સીતાનું અપહરણ કરવા માટે સુંદર હાથીના રૂપમાં આવે છે. તેમને તેના પર બેસવા માટે લલચાવે છે. પછી તે ઘોડાનું રૂપ ધારણ કરે છે. જ્યારે સીતાએ બંને વખત ના પાડે છે ત્યારે રાવણે સીતાની આજુબાજુની જમીન ઉખાડી અને તેનું અપહરણ કર્યું. તે સીતાને સ્પર્શતો નથી કારણ કે તેને ડર છે કે જો તે તેણીની સંમતિ વિના તેને સ્પર્શ કરશે તો તે આગમાં બળીને ખાખ થઈ જશે.

સીતાને શોધતી વખતે, રામ કાળી નદીનો સામનો કરે છે અને ત્યાં સુગ્રીવને મળે છે, તેની આંખો, કાન અને નાકમાંથી લોહી વહેતું હતું કારણ કે તેને તેના મોટા ભાઈ બાલી દ્વારા ખરાબ રીતે મારવામાં આવ્યો હતો. સુગ્રીવ રામની મદદથી તેના હિંસક મોટા ભાઈ બાલીને મારી નાખે છે. બદલામાં તે સીતાને શોધવામાં મદદ કરવાનું વચન આપે છે.

તિબેટીયન રામાયણની એક અનોખી વિશેષતા પત્રલેખન છે. લંકા પરના હુમલાને ટાળવા માટે રામે સુગ્રીવને પત્ર લખ્યો. તે સીતાને એક પત્ર લખીને જાણ કરે છે કે તે આવી રહ્યા છે, સીતા બીજા પત્ર સાથે જવાબ આપે છે. ત્યારબાદ, સુગ્રીવના મૃત્યુ પછી હનુમાન સુગ્રીવનું રાજ્ય સંભાળે છે. જ્યારે તે સીતાને શોધવાના રામના કાર્ય પ્રત્યે ઉદાસીન બની જાય છે, ત્યારે રામ તેને એક પત્ર લખે છે અને તેને સંપર્કમાં ન રહેવા બદલ ઠપકો આપે છે.

જ્યારે રામ અને રાવણ વચ્ચે યુદ્ધ થાય છે ત્યારે રાવણ અદૃશ્ય થઈ જાય છે. પછી રામ તેને ક્ષત્રિય ધર્મનું પાલન કરતી વખતે પોતાના શરીરનો ઓછામાં ઓછો એક ભાગ બતાવવાનો પડકાર આપે છે. ત્યારે રાવણ તેના જમણા પગના અંગૂઠાને પ્રગટ કરે છે. આથી રામ તેના દસ માથા ક્યાં હશે તે શોધી લે છે અને તેમના બધા માથાઓનો નાશ કરે છે.

તિબેટીયન રામાયણમાં, રામ સીતાની શુદ્ધતા પર શંકા કરે છે અને તેને મહેલની બહાર મોકલી દે છે. ત્યારબાદ હનુમાન સીતાની નિર્દોષતા વિશે દલીલ કરે છે. અને રામ સંમત થાય છે અને સીતાને બાળકો સાથે મહેલમાં પાછા લાવે છે. પછી તેઓ ખુશીથી સાથે રહેવા લાગે છે.

આ પણ વાંચો : આ ઘાટ પર છેલ્લી વાર ગયા હતા શ્રીરામઃ જાણો ગુપ્તાર ઘાટની ધાર્મિક માન્યતા