Deepfake થી બચવા સરકારે જાહેર કરી એડવાઈઝરી

નવી દિલ્હી, 26 ડિસેમ્બર : ડીપફેકને લઈને વધતી જતી ચિંતાઓ વચ્ચે સરકારે તમામ સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મને આઈટી નિયમોનું પાલન કરવાની સલાહ આપી છે. જે સામગ્રીને IT નિયમો હેઠળ પરવાનગી નથી તે વપરાશકર્તાઓને સ્પષ્ટપણે જાણ કરવી જોઈએ. IT મંત્રાલયે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મને આ અંગે સૂચના આપી છે. આઇટી રાજ્ય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખરે મધ્યસ્થીઓ સાથે કરેલી ચર્ચા બાદ સરકારે આ એડવાઇઝરી જારી કરી છે. એડવાઈઝરી અનુસાર IT નિયમો હેઠળ કન્ટેન્ટની પરવાનગી નથી, ખાસ કરીને નિયમ 3(1)(b) હેઠળ સૂચિબદ્ધ સામગ્રીનો ઉપયોગ વપરાશકર્તાઓને સ્પષ્ટ અને ચોક્કસ ભાષામાં કરવો જોઈએ.

એડવાઈઝરીમાં શું કહેવામાં આવ્યું હતું ?

એડવાઈઝરી એ વાત પર ભાર મૂકે છે કે ડિજિટલ મધ્યસ્થીઓએ સુનિશ્ચિત કરવું જોઈએ કે વપરાશકર્તાઓને આઈપીસી અને આઈટી એક્ટ 2000 સહિતની દંડનીય જોગવાઈઓ વિશે જાણ કરવામાં આવે. વધુમાં, એડવાઇઝરી જણાવે છે કે સેવાની શરતો અને વપરાશકર્તા કરારો સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે મધ્યસ્થીઓ અથવા પ્લેટફોર્મ્સ સંબંધિત ભારતીય કાયદાઓ હેઠળ કાયદા અમલીકરણ એજન્સીઓને કાનૂની ઉલ્લંઘનની જાણ કરવા માટે બંધાયેલા છે.

ગેરફાયદા અને પ્રતિબંધિત સામગ્રી વિશે સ્પષ્ટ માહિતી આપવી પડશે

એડવાઈઝરી મુજબ, સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ આઈટી નિયમો હેઠળ જારી કરાયેલ માર્ગદર્શિકાઓનું પાલન સુનિશ્ચિત કરવા માટે બંધાયેલા છે. આઇટી મંત્રાલયના જણાવ્યા અનુસાર, તમામ પ્લેટફોર્મ્સે 11 સૂચિબદ્ધ ગેરફાયદા અને પ્રતિબંધિત સામગ્રી વિશે સ્પષ્ટ માહિતી આપવી પડશે. કોઈપણ માહિતી હોસ્ટ, પ્રદર્શિત, અપલોડ અથવા સંશોધિત આ સલાહના પ્રકાશમાં કાર્યવાહી કરવી આવશ્યક છે. નિયમો પ્રકાશન, પ્રસારણ, સંગ્રહ, અપડેટ અથવા શેર કરવા પર પણ લાગુ થશે.

ડીપફેક ટેકનોલોજી શું છે?

ઉલ્લેખનીય છે કે, ડીપફેક ટેક્નોલોજીથી ફોટો અને વીડિયોમાં છેડછાડ કરવામાં આવે છે. આને સિન્થેટિક અથવા ડોક્ટરેડ ફોટો-વિડિયો (મીડિયા) કહેવામાં આવે છે. આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) નો ઉપયોગ કરીને ખોટી માહિતી રજૂ કરવામાં આવે છે. નકલ કરવા માટે ડિજિટલ ટેક્નોલોજીની મદદથી દૂષિત મેનિપ્યુલેશન કરવામાં આવે છે. તાજેતરમાં જ વડાપ્રધાન મોદીનો એક વીડિયો પણ વાયરલ થયો હતો. તાજેતરમાં, અગ્રણી કલાકારોના કેટલાક ‘ડીપફેક’ વીડિયો પણ વાયરલ થયા છે. ફોટો-વિડિયો ટેમ્પરિંગના વધતા જતા મામલાઓને ધ્યાનમાં રાખીને ટેક્નોલોજી અને સાધનોના દુરુપયોગને લઈને ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી રહી છે.