વૈશ્વિક મંદી વચ્ચે ભારત માટે રાહતના સમાચાર છે. કાચા તેલની કિંમતમાં ઘટાડો ચાલુ છે અને હવે તે ઘટીને 100 ડોલર પ્રતિ બેરલ પર આવી ગયો છે. છેલ્લા ટ્રેડિંગ દિવસમાં ત્રણ મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચ્યા બાદ ગુરુવારે પણ તેની કિંમત નીચે આવી ગઈ છે. ક્રૂડના ભાવમાં ઘટાડાને કારણે દેશમાં પેટ્રોલ-ડીઝલ સસ્તું થવાની આશા વધી ગઈ છે.
ત્રણ મહિનાની નીચી કિંમતો
બિઝનેસ ટુડેના રિપોર્ટ અનુસાર, ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતોમાં સતત ઘટાડો થવાને કારણે તે લગભગ ત્રણ મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગયો છે. ગુરુવારે પણ શરૂઆતના કારોબારમાં તેલના ભાવમાં ઘટાડો થયો હતો. તેનું કારણ એ છે કે સંભવિત વૈશ્વિક મંદીના ભય વચ્ચે તેલની માંગને લઈને ચિંતા વધી છે. બ્રેન્ટ ક્રૂડ LCOc1 ફ્યુચર્સ 71 સેન્ટ ઘટીને $99.98 પ્રતિ બેરલ થયું હતું. WTI ક્રૂડ CLc1 ફ્યુચર્સ 62 સેન્ટ ઘટીને $97.91 પ્રતિ બેરલ થયું હતું.
ઉત્પાદન અને વપરાશ અંગે ચિંતા વધી
અગાઉ મંગળવારે WTI ક્રૂડમાં 8 ટકા અને બ્રેન્ટ ક્રૂડમાં 9 ટકાનો ઘટાડો નોંધાયો હતો. એસપીઆઈ એસેટ મેનેજમેન્ટના મેનેજિંગ પાર્ટનર સ્ટીફન ઈનેસે જણાવ્યું છે કે ઉત્પાદન અને વપરાશ અંગેની નવી માહિતી અને ચિંતાઓ તેલના ભાવમાં ઘટાડો કરી રહી છે. જો બજારના સૂત્રોનું માનીએ તો બુધવારના આંકડા દર્શાવે છે કે છેલ્લા સપ્તાહમાં યુએસ ક્રૂડના સ્ટોકમાં લગભગ 3.8 મિલિયન બેરલનો વધારો થયો છે, જ્યારે ગેસોલિનના સ્ટોકમાં 1.8 મિલિયન બેરલનો ઘટાડો થયો છે.
જેની અસર પેટ્રોલ અને ડીઝલ પર જોવા મળે છે
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ શરૂ થયા બાદ ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં તીવ્ર વધારો જોવા મળ્યો છે. આ સમય દરમિયાન, ક્રૂડની કિંમત તેના 2008ના ઉચ્ચ સ્તરને સ્પર્શીને બેરલ દીઠ $ 139 પર પહોંચી ગઈ હતી. જો કે, તે પછી તેની કિંમત ઘટી અને હવે ફરીથી ક્રૂડ 100 ડોલર પ્રતિ બેરલ પર આવી ગયું છે. નિષ્ણાતોના મતે જો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં એક ડોલરનો વધારો થાય છે તો ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં 50 થી 60 પૈસાનો વધારો થાય છે. એ જ રીતે જો ક્રૂડના ભાવ ઘટે તો પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં પણ ઘટાડો થવાની શક્યતા વધી જાય છે.
ક્રૂડની મુશ્કેલીઓમાં વધારો
ભારતમાં પેટ્રોલ-ડીઝલની કિંમતો નક્કી કરવામાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ક્રૂડનો ભાવ મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. નોંધપાત્ર રીતે, ભારત ક્રૂડ તેલનો મોટો આયાતકાર છે અને તેના 85 ટકાથી વધુ ક્રૂડ તેલ બહારથી ખરીદે છે. ભારતે આયાતી કાચા તેલની કિંમત યુએસ ડોલરમાં ચૂકવવી પડે છે. આવી સ્થિતિમાં ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં વધારા અને ડોલરની મજબૂતીથી સ્થાનિક સ્તરે પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતો પર અસર થાય છે એટલે કે ઈંધણ મોંઘુ થવા લાગે છે. જો આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત વધે છે તો ભારતનું આયાત બિલ પણ વધે છે.
